Reisroute Georgië: 18 dagen rondreis met de auto

Dag 1: Dortmund - Kutaisi

Onze reis naar Georgië start in Dortmund. In nog geen vier uur vliegen we van Duitsland naar Kutaisi, een van de grootste steden van Georgië. Op het vliegveld halen we onze huurauto op, een Renault Duster 4×4 die ons de komende weken overal heen zal brengen. Onze eerste accommodatie ligt in Kutaisi zelf. Nadat we onze spullen hebben neergezet, gaan we op zoek naar een ATM en een restaurant.

Tijdens onze wandeling door de stad valt meteen op hoe anders het hier is. We lopen langs vervallen huizen, overal staan oude Russische auto’s en op straat lopen talloze straathonden. Op pleinen worden meloenen rechtstreeks uit de achterbak van een Lada verkocht. Het alfabet kunnen we niet lezen en de taal verstaan we niet, maar dat maakt de kennismaking juist extra bijzonder. ’s Avonds schuiven we aan bij een restaurant en proeven voor het eerst de Georgische keuken. We kennen de gerechten niet, maar alles wat we bestellen smaakt heerlijk.

Overnachting: Sun Guest House in Kutaisi (1 nacht)

Dag 2: Kutaisi - Okatse Canyon

Op loopafstand van onze accommodatie staat de Bagrati Kathedraal, een 11e-eeuwse kathedraal die in de 17e eeuw werd verwoest door Ottomaanse troepen. In de 20e eeuw begon de restauratie en lange tijd stond de kathedraal op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Door latere ingrepen verdween die status weer, maar een bezoek blijft de moeite waard.

Niet ver buiten de stad ligt het Gelati klooster, gebouwd in de 12e eeuw. Hier vallen vooral de kleurrijke muurschilderingen uit de middeleeuwen op. Voor het eerst merken we hoe belangrijk geloof is in Georgië: bezoekers slaan kruisen en kussen de schilderingen alsof het een vanzelfsprekend ritueel is. Daarna rijden we naar het Motsameta klooster, een kleiner complex dat bekendstaat als het ‘klooster van de martelaren’. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over de vallei van de rivier ‘Red Water’.

In de middag verruilen we cultuur voor natuur en rijden we naar de Okatse Canyon. Vanaf het bezoekerscentrum is het vier kilometer lopen naar een stalen walkway die hoog boven de kloof hangt. Voor mensen met hoogtevrees is dit best een uitdaging, maar eenmaal bij het panoramisch platform worden we beloond met een indrukwekkend uitzicht over de canyon en de rivier diep onder ons.

Overnachting: Guest House in Gordi (1 nacht)

Dag 3: Kinchkha waterval - Zhuzhgi waterval - Balda Canyon - Martvili Canyon

We beginnen de dag vroeg in de Satsiskvilos Vallei bij de Kinchka waterval. Eigenlijk gaat het hier om twee watervallen, waarvan de grootste een hoogte van 88 meter bereikt. Via een metalen pad met roosters hebben we een goed uitzicht op het kolkende water. Aan het einde van het pad vangen we ook een glimp op van de tweede waterval.

Daarna rijden we naar het dorp Meore Balda, waar een wandelpad start bij het klooster. Na een korte wandeling bereiken we de Zhuzhgi waterval. Hier geen andere toeristen, alleen lokale bewoners die verkoeling zoeken in het koude water. Iets verderop ligt de Oniores waterval, maar om daar te komen moet je de ijskoude Abasha-rivier oversteken. De stenen zijn glad en met camera’s en apparatuur bij ons vinden we het te riskant om de overkant te bereiken.

Omdat we tijd over hebben, besluiten we de Balda Canyon te bezoeken. Vanaf een privéterrein kunnen we tegen een kleine vergoeding naar beneden wandelen. Het water is er kraakhelder en opvallend turkoois van kleur. Lokale families nemen een frisse duik en wij laten ons ook even onderdompelen in het ijskoude water.

In de namiddag staat de Martvili Canyon op de planning, een van de populairste plekken in de regio. Bij aankomst zien we echter lange rijen toeristen bij de ingang. Omdat de canyon de volgende dag gesloten is, moeten we dit bekende hoogtepunt helaas overslaan.

Overnachting: Guesturme in Martvili (1 nacht)

Dag 4: Enguri Dam - Chalaadi Gletsjer - Mestia

Vandaag rijden we van Martvili naar de provincie Svaneti in het noordwesten van Georgië. Dit berggebied in de Grote Kaukasus staat bekend om zijn geïsoleerde ligging, eigen cultuur en de karakteristieke woontorens. Jarenlang waren de dorpen alleen bereikbaar via ruige bergwegen en leefden de bewoners grotendeels zelfvoorzienend. Tegenwoordig is de weg verbeterd en weten steeds meer reizigers de regio te vinden.

De rit naar Mestia duurt ongeveer vier uur. Onderweg maken we een stop bij de indrukwekkende Enguri Dam. Met een hoogte van 272 meter is dit de op één na grootste boogdam ter wereld. Vanaf een uitkijkplatform hebben we een weids zicht op de enorme stuwdam en het turkooizen water erachter.

Eenmaal in Mestia rijden we eerst nog iets verder om een wandeling te maken naar de Chalaadi Gletsjer. Het pad begint bij een houten bruggetje en loopt door bossen langs de wilde Mestiachala-rivier. Na een paar kilometer opent het landschap zich en krijgen we zicht op de gletsjer, die op 1920 meter hoogte ligt. Dichterbij kun je niet komen vanwege het risico van vallende rotsen, maar vanaf hier is het uitzicht al indrukwekkend.

Na de wandeling keren we terug naar Mestia, waar we inchecken bij onze accommodatie en ’s avonds genieten van de gezellige sfeer in het dorp, dat duidelijk toeristischer is dan de plaatsen die we eerder bezochten.

Overnachting: Lalaidi Rooms in Mestia (4 nachten)

Dag 5: Koruldi Lakes

Vandaag staat een van de populairste dagwandelingen vanuit Mestia op de planning: de trail naar de Koruldi Lakes. Omdat er regen wordt voorspeld in de middag vertrekken we vroeg. De wandeling is ruim 20 kilometer lang en gaat vanaf het centrum van Mestia direct omhoog. In totaal klimmen en dalen we zo’n 2000 meter, wat de tocht behoorlijk pittig maakt.

Het eerste deel gaat door de bossen, maar naarmate we hoger komen verandert de begroeiing en worden de uitzichten steeds spectaculairder. Halverwege passeren we het kruis dat je vanuit Mestia al in de bergen kunt zien. Vanaf hier hebben we een fraai panorama over de stad en zien we in de verte nog altijd wandelaars richting de bergmeertjes lopen. Na een stevige klim bereiken we de drie Koruldi Lakes, die vlak bij elkaar liggen. Terwijl we uitrusten trekt er een miezerregen over en wachten we tot het weer opklaart. Zodra het windstil is, verschijnen de besneeuwde bergtoppen en wolkenpartijen prachtig als reflecties in het water. Niet veel later wordt de lucht donkerder en komt de voorspelde regenbui dichterbij, dus beginnen we aan de afdaling. Gelukkig ontlopen we het slechte weer en zijn we sneller terug in Mestia dan gedacht.

In het dorp trakteren we onszelf op een glas bier en een cola. Terwijl we proosten, kijken we terug naar de bergen en het kruis waar we eerder die dag nog stonden. Het was een zware, maar onvergetelijke wandeling.

Dag 6: Ushguli

Vandaag rijden we van Mestia naar Ushguli, een afgelegen dorp in Svaneti dat op 2100 meter hoogte ligt. Met slechts zo’n 300 inwoners geldt het als de hoogst permanent bewoonde plaats van Europa. Door de geïsoleerde ligging is het gebied eeuwenlang moeilijk bereikbaar gebleven en daardoor goed bewaard. Sinds 1996 staat Ushguli op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, vanwege het unieke berglandschap en de middeleeuwse torenhuizen.

Hoewel de afstand vanaf Mestia maar 47 kilometer bedraagt, doen we er ruim twee uur over. De weg is onverhard, modderig en na regen vol diepe plassen. Toch is dit een van de mooiste routes die we in Georgië rijden. Onderweg passeren we valleien en bergdorpen, tot we uiteindelijk in Ushguli aankomen.

Veel reizigers maken vanuit het dorp de lange wandeling naar de Shkhara-gletsjer, maar wij besluiten het rustiger aan te doen en Ushguli zelf te verkennen. Het dorp bestaat uit oude huizen en torens, waar de tijd lijkt stil te hebben gestaan. Tussen de gebouwen lopen koeien en varkens los rond en op de zandpaden moet je opletten waar je stapt. Er zijn enkele kleine cafés en eenvoudige homestays, maar verder weinig voorzieningen.

Ushguli voelt tegelijkertijd authentiek en rommelig: sommige huizen zijn vervallen, overal ligt rotzooi en brandnetels groeien tussen de stenen muren. Toch maakt juist die rauwe aanblik het bijzonder. Het is te hopen dat er in de toekomst wordt geïnvesteerd in behoud en onderhoud, zonder dat de authenticiteit verloren gaat.

Dag 7: Shudgra waterval

Voordat we Mestia verlaten hebben we nog een volledige dag voor een mooie wandeling. We rijden in ongeveer 45 minuten naar het dorpje Mazeri, waar de trail naar de Shudgra waterval begint.

Vanaf het startpunt lopen we door grasweiden waar koeien grazen en steken we een rivier over. Daarna volgen we de Dolra River langzaam bergopwaarts. Voor ons doemt steeds de markante top van de Mount Ushba op, terwijl we in de verte de waterval al zien liggen. Na zo’n twee uur wandelen bereiken we een tweede brug en passeren we een kleine camping en een post van de grenspolitie.

Het laatste stuk gaat steil omhoog tussen de frambozenstruiken. Eenmaal boven hebben we een prachtig uitzicht over de Shikra-vallei en zien we de dubbele Shudgra waterval in volle glorie naar beneden storten. We nemen de tijd om op een steen neer te ploffen, brood te smeren en te genieten van het uitzicht. Ondertussen proberen andere wandelaars dichter bij de waterval te komen door het wilde water over te steken… iets wat niet altijd goed afloopt.

Vanaf hier kun je nog verder wandelen naar de Ushba-gletsjer, maar dit is een van de zwaarste trails in de regio en vraagt om ervaring en uithoudingsvermogen. Wij keren tevreden terug naar de auto, niet zonder onderweg nog wat frambozen te plukken. In Mazeri sluiten we de dag af met een koud drankje bij het Travelers Café.

Dag 8: Zugdidi - Tskaltubo

Na een paar dagen in de bergen is het tijd om Svaneti te verlaten en terug te keren naar Centraal-Georgië. Onderweg maken we een stop in Zugdidi, de hoofdstad van de regio Samegrelo. Eeuwenlang werd dit gebied bestuurd door de invloedrijke Dadiani-familie, die hun sporen nalieten in de stad. Het Dadiani Palaces History and Architecture Museum bestaat uit meerdere paleizen, een botanische tuin en een kerk. Binnen zijn zo’n 41.000 objecten te zien, waaronder persoonlijke brieven van Napoleon Bonaparte en zelfs zijn dodenmasker. Ook wordt hier een gewaad van de Maagd Maria bewaard.

Na dit bezoek rijden we door naar Tskaltubo, ooit het belangrijkste kuuroord van de Sovjet-Unie. Dankzij de thermische bronnen kwamen hier jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers, onder wie ook Jozef Stalin die zijn eigen badhuis had. In totaal stonden er 19 sanatoria en 9 badhuizen, waar mensen uit heel de Sovjet-Unie een kuurvakantie genoten.

Na de val van de Sovjet-Unie bleven de bezoekers weg en veranderde Tskaltubo in een spookstad. Veel van de gebouwen raakten in verval, al worden sommige nu bewoond door vluchtelingen uit Abchazië en Zuid-Ossetië. Voor wie van urban exploring houdt, is dit een fascinerende plek. Ik bezoek onder meer verlaten hotels zoals Hotel Imereti, Hotel Medea en Hotel Metalurgi, waar de grandeur van vroeger nog zichtbaar is tussen de ingestorte muren en overwoekerde tuinen.

Niet alle gebouwen zijn echter in verval. Ons eigen hotel, het Tskaltubo Spa Resort, werd volledig gerenoveerd en laat zien hoe het ooit geweest moet zijn.

Overnachting: Tskaltubo Spa Resort in Tskaltubo (1 nacht)

Dag 9: Tskaltubo - Katskhi Pillar - Chiatura - Gori

Voordat we Tskaltubo verlaten, krijgen we in het hotel nog een bijzonder kijkje achter de schermen. In een afgesloten vleugel bevindt zich een kamer die ooit dienstdeed als het kantoor van Jozef Stalin. Onder begeleiding mogen we hier even naar binnen. Alles staat er nog alsof het gisteren is gebruikt. Ook nemen we een kijkje in Badhuis 8, een rond gebouw met een opvallende koepel waar ooit de baden stonden.

Niet veel later rijden we richting Chiatura. Onderweg stoppen we bij de Katskhi Pillar, een smalle, puntige rots met bovenop een klein kerkje. Vijf eeuwen lang was de rots onbewoond, tot een monnik zich hier in 1995 vestigde. Voor gelovigen geldt dit als een heilige plek. Toeristen mogen het kerkje helaas niet bezoeken en moeten het doen met het uitzicht vanaf de weg.

Chiatura zelf maakt een troosteloze indruk. Het is een stad die ooit groot werd door de mijnbouw en de bijbehorende kabelbanen. In totaal waren er 26, aangelegd om arbeiders snel van de ene kant van de stad naar de andere te brengen. We hoopten nog een rit te kunnen maken in een van deze roestige gondels, maar inmiddels zijn ze allemaal buiten gebruik gesteld. Zonder de kabelbanen heeft de stad weinig meer te bieden.

Aan het einde van de dag komen we aan in Gori, de geboorteplaats van Jozef Stalin. Hier staat een groot museum volledig aan hem gewijd. Het voelt vreemd aan: Stalin wordt er vooral neergezet als een gewone man, zonder dat zijn daden en de miljoenen slachtoffers uit zijn bewind duidelijk aan bod komen. Slechts in een klein hoekje hangt wat summiere informatie over de schaduwkanten van zijn regime. Een opmerkelijk museum.

Overnachting: Hotel Continental in Gori (1 nacht)

Dag 10: Gori - Uplistsikhe - Zhinvali Dam - Ananuri - Kazbegi

Voordat we Gori verlaten, beklimmen we de heuvel naar het Gori-fort. Het werd in de 13e eeuw gebouwd om de stad tegen invallen te beschermen, maar raakte in de loop der tijd meerdere keren beschadigd. Van de buitenkant oogt het imposant, al valt het interieur wat tegen.

Niet ver buiten de stad ligt de oude grottenstad Uplistsikhe, een van de oudste nederzettingen van Georgië. Hier begonnen mensen al in de 10e eeuw voor Christus grotten uit de rotsen te hakken langs de Mtkvari-rivier. Het groeide uit tot een complex van acht hectare met woningen, opslagplaatsen, een theater en religieuze ruimtes. Dankzij de ligging aan de Zijderoute bloeide de stad op als politiek en religieus centrum, totdat ze in de 13e eeuw grotendeels werd verwoest door de Mongolen. Vandaag de dag is minder dan de helft van de oorspronkelijke stad bewaard gebleven, maar de overgebleven grotten en decoraties geven nog altijd een goed beeld van de vroegere grootsheid.

Daarna zetten we koers naar Kazbegi via de Georgian Military Highway, een route die al sinds 1799 wordt gebruikt. Onderweg maken we korte stops bij de Zhinvali-dam, het Ananuri-klooster en het kleurrijke Russia–Georgia Friendship Monument. Het landschap wordt gaandeweg ruiger en we merken meteen dat dit een van de mooiste ritten van de reis is.

Overnachting: Travel Inn Kazbegi in Kazbegi (4 nachten)

Dag 11: Truso Vallei

De regio Kazbegi is een paradijs voor wandelaars, met verschillende routes die door de bergen en valleien slingeren. Vandaag kiezen we voor de Truso Vallei, een van de mooiste wandelingen in dit gebied. De route is ongeveer 22 kilometer lang en begint bij het dorpje Kvemo Okrakana, waar nieuwsgierige varkens ons al snel komen begroeten.

Het eerste deel van de tocht voert ons door een smal dal langs de Terek-rivier. Het stoffige pad kronkelt tussen rotswanden met bijzondere vormen, kleine watervallen en grazende koeien. Achter elke bocht lijkt het landschap weer anders. Na ruim een uur opent het dal zich en staan we in de weidse Truso Vallei. Voor ons liggen een gletsjer, rode mineraalterrassen en een rivier die zich breed door het landschap slingert.

Onderweg passeren we ruïnes van verlaten dorpen, maar ook nog bewoonde plekken. In Ketresi bieden locals ons koffie en thee aan, terwijl varkens tussen de ingestorte huizen scharrelen. Verderop zien we kloosters en oude wachttorens, die de vallei een mystieke sfeer geven.

Het eindpunt van de wandeling is het Zakagori-fort, vlak bij de grens met Zuid-Ossetië. Verder mogen we niet. Georgische militairen bewaken hier het gebied en maken duidelijk dat fotograferen van de grenspost verboden is. Na een korte pauze keren we om en lopen via dezelfde route terug. De Truso Vallei blijkt een van de meest indrukwekkende wandelingen van onze reis door Georgië.

Dag 12: Gergeti Trinity Church - Gveleti watervallen

Vandaag schijnt de zon volop en is het ideaal weer om te wandelen. We starten met de bekendste trail van Kazbegi: de klim naar de Gergeti Trinity Church. Deze kerk ligt 400 meter boven het dorp en is al van ver te zien. Vanuit het centrum is het zo’n 3,5 kilometer wandelen. Wij kiezen voor de steile route via de heuvels omhoog en dalen later via de langere autoweg weer af. Het pad is pittig, maar eenmaal boven is de ligging ronduit spectaculair. De kerk staat hoog op de bergflank met de machtige Mount Kazbek als decor, al blijft de top helaas in de wolken gehuld.

Na deze wandeling rijden we verder naar het noorden, richting de Russische grens. Bij het dorpje Tsdo slaan we een gravelweg in en parkeren bij Camo Cveleti. Vanaf hier volgen we de gele bordjes naar de Gveleti-watervallen. Eerst wandelen we naar de kleinere waterval, die verscholen ligt tussen de rotsen en nauwelijks zonlicht vangt. Misschien juist daarom is het er opvallend rustig. Daarna lopen we door naar de grotere waterval, een indrukwekkende stroom die in een brede kloof naar beneden stort en meer bezoekers trekt. Binnen een uur hebben we beide watervallen gezien.

Omdat we toch in de buurt zijn, maken we ook nog een korte stop bij het Dariali-klooster, een relatief nieuw complex dat in 2005 werd gebouwd, vlak bij de grens met Rusland.

Dag 13: Gergeti Trinity Church - Juta Vallei - Mtscheta

Vroeg in de ochtend rijden we opnieuw naar de Gergeti Trinity Church. Rond zonsopkomst is het er vrijwel leeg en zien we eindelijk de top van de Mount Kazbek zonder wolken. Terwijl de zon langzaam over de bergen kruipt, worden eerst de besneeuwde bergtoppen en daarna ook de kerk prachtig verlicht.

Na het ontbijt verlaten we Kazbegi en rijden richting de Juta Vallei. Via het dorp Sno komen we langs enkele enorme stenen beelden die een kunstenaar hier in het gras heeft geplaatst. De vallei zelf is groen en uitgestrekt, met steile bergwanden en in de verte hoge toppen. We hebben niet genoeg tijd voor een lange wandeling en besluiten tot het eerste bergmeer te lopen. Na zo’n zes kilometer bereiken we het water en een kleine waterval. Het smaakt naar meer, maar we moeten door.

Op weg naar Mtscheta stoppen we nog bij een particulier “museum”, waar een autoliefhebber oude klassiekers in zijn tuin heeft verzameld. Veel voertuigen zijn in slechte staat, maar het levert wel fotogenieke plaatjes op.

Aan het einde van de middag komen we aan in Mtscheta, de voormalige hoofdstad van Georgië en nog altijd een belangrijk religieus centrum. De stad herbergt meerdere kerken en kloosters die sinds 1994 gezamenlijk op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan.

Overnachting: Old Capital in Mtscheta

Dag 14: Mtscheta - Borjomi National Park

In de ochtend ontdekken we Mtscheta, de voormalige hoofdstad en nog altijd het spirituele hart van Georgië. De stad staat met zijn middeleeuwse kerken en kloosters op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. We beginnen bij de Svetitschoveli-kathedraal, volgens de overlevering de plek waar de mantel van Jezus Christus begraven zou liggen. Het verhaal gaat dat de mantel hier via een lokale Jood terechtkwam en uiteindelijk in de fundamenten van de kerk belandde. Binnen zien we grafstenen van Georgische koningen en indrukwekkende fresco’s die de kathedraal extra bijzonder maken.

We bezoeken ook het Saint Stephen Pirvelmotsame Mothers Monastery, de Samtavro Transfiguration Orthodox Church en het Dzjvari-klooster, dat hoog boven de stad uittorent. Daarna laten we de religieuze bezienswaardigheden achter ons en rijden verder naar Borjomi.

Het gebied rond Borjomi staat bekend om zijn mineraalwaterbronnen, maar wij zijn hier voor het Borjomi National Park. Bij het bezoekerscentrum regelen we een permit voor een langere wandeling de volgende dag. Met de halve dag die nog overblijft lopen we de Advanture Trail, een korte route van zo’n vier kilometer langs bossen en warmwaterbronnen. Heel spectaculair is het niet, maar de omgeving is aangenaam en we komen een gammele brug tegen die voor wat spanning zorgt. Het laatste deel gaat over verharde weg door dorpjes terug naar het beginpunt.

Aan het eind van de middag checken we in bij ons hotel in Bakoerjani, waar we de dag afsluiten in de sauna en het bubbelbad.

Overnachting: Hotel Terrace 8 in Bakoerjani (1 nacht)

Dag 15: Borjomi National Park - Vardzia

Vandaag keren we terug naar het Borjomi National Park voor een langere wandeling. Hiervoor moesten we gisteren al een vergunning ophalen. De trail door de Likani Vallei begint rustig door de bossen, maar al snel volgt een flinke klim van zo’n 700 meter. Boven aangekomen worden we beloond met een prachtig uitzicht over de groene vallei, een oase van bossen die zich eindeloos lijkt uit te strekken.

Daarna begint het lastigste deel: de afdaling. Bij het bezoekerscentrum werden we al gewaarschuwd dat dit stuk steil en zwaar zou zijn, maar we dachten dat het wel mee zou vallen. Door de regen van de nacht ervoor is het pad glibberig en soms moeten we letterlijk op onze billen naar beneden schuiven. Het levert komische momenten op, maar het is ook een flinke uitdaging. Uiteindelijk bereiken we zonder ongelukken de vallei en kijken we tevreden terug op een pittige maar mooie wandeling.

In de middag rijden we verder naar het zuiden, waar we overnachten in de buurt van Vardzia, de beroemde grottenstad die we de volgende dag zullen verkennen.

Overnachting: Guest House Aleksandre in T’mogvi (1 nacht)

Dag 16: Vardzia - Akhaltsikhe - Tskaltubo

We beginnen de dag bij Vardzia, een indrukwekkende grottenstad aan de oevers van de Mtkvari-rivier. De eerste grotten werden in de 12e eeuw uit de Erusheli-berg gehakt, op bevel van koning Giorgi III en later voltooid onder koningin Tamar. De stad moest bescherming bieden tegen de aanvallen van de Mongolen. Op haar hoogtepunt leefden hier zo’n 50.000 mensen. Vardzia was verdeeld over dertien verdiepingen met honderden woningen, kerken, een troonzaal en geheime doorgangen.

In 1283 verwoestte een zware aardbeving een groot deel van de stad en brak de bergwand af, waardoor de grotten bloot kwamen te liggen. Daarna werd Vardzia meerdere keren aangevallen en uiteindelijk verlaten. Tegenwoordig is nog ongeveer een derde van de oorspronkelijke stad zichtbaar. We zijn er vroeg om de drukte voor te zijn en hebben tijd om rustig rond te dwalen tussen de gangen en kamers.

Na ons bezoek rijden we naar Akhaltsikhe voor een stop bij het Rabati-kasteel. Dit middeleeuwse complex staat op een rots en bestaat uit verschillende gebouwen, waaronder een kerk en een moskee naast elkaar. Het kasteel geldt als symbool voor tolerantie, al is het vrij recent volledig gerestaureerd en daardoor wat van zijn charme verloren.

Aan het einde van de dag rijden we door naar Tskaltubo, waar we opnieuw overnachten in het Tskaltubo Spa Resort.

Overnachting: Tskaltubo Spa Resort in Tskaltubo (2 nachten)

Dag 17: Tskaltubo

We hebben nog een hele dag in Tskaltubo en dat betekent meer tijd om de verlaten gebouwen van dit voormalige kuuroord te ontdekken. Eerst bezoeken we het oude treinstation. Het gebouw is niet groot, maar de details in de ramen en deuren maken het een fotogenieke plek waar je je makkelijk langer kunt vermaken. In de buurt vinden we nog een ander complex, vermoedelijk een busstation, met een enorme wachtruimte die nu volledig verlaten is.

Daarna keren we terug naar enkele locaties die we eerder al hebben gezien, zoals Hotel Savane en Hotel Medea. Ook nemen we een kijkje bij Hotel Shaxtiori, maar dit terrein is inmiddels afgesloten en wordt bewaakt, in afwachting van renovatie. Vlak daarnaast staat het voormalige Sanatorium Iveria, dat gedeeltelijk toegankelijk is. Binnen is de vervallen grandeur nog goed zichtbaar, met ingestorte vloeren en grote hallen die indrukwekkende foto’s opleveren.

Tot slot ga ik nogmaals langs bij Badhuis 8 en neem ik een kijkje in Hotel Sakartvelo. Dit pand laat de teloorgang van Tskaltubo misschien wel het duidelijkst zien. Ondanks de lekkende plafonds wonen hier nog steeds vluchtelingen uit Abchazië en Zuid-Ossetië, wat het contrast tussen de rijke geschiedenis en de huidige situatie extra schrijnend maakt.

Dag 18: Kutaisi - Dortmund

In de vroege ochtend checken we uit in Tskaltubo en rijden naar de luchthaven van Kutaisi. Daar leveren we de huurauto in en stappen op onze vlucht terug naar Duitsland. Hiermee komt een afwisselende roadtrip door Georgië ten einde.

Na ruim twee weken rondreizen kunnen we zeggen dat Georgië ons echt heeft verrast. De afwisseling tussen ruige bergen, eeuwenoude kloosters, verlaten Sovjet-architectuur en levendige steden maakt het land uniek. Elke regio had weer zijn eigen karakter, van de bergdorpen in Svaneti tot de grottensteden in het zuiden. Ook de Georgische keuken, de gastvrije mensen en de diversiteit aan wandelmogelijkheden hebben veel indruk gemaakt.

Met deze route heb je in 2,5 week een goed beeld van wat Georgië te bieden heeft. Natuurlijk zijn er nog meer plekken te ontdekken, maar wie dit reisschema volgt, krijgt al een prachtige mix van natuur en cultuur mee.