Top 5 steden in Cuba die je gezien moet hebben

Santiago de Cuba is zonder twijfel een van de meest sfeervolle steden van het land. Op de pleinen zie je mensen met elkaar praten, muziek klinkt overal en ’s avonds verandert de stad in een levendige mix van dans, straatoptredens en gezelligheid. Van alle steden die ik bezocht, voelde Santiago het meest als het ‘echte Cuba’.

De stad is groot en het is onmogelijk om alles te zien, maar dankzij een lokale gids kregen we veel mee van wat de stad te bieden heeft. Op het Plaza de la Revolución staat een imposant monument van generaal Antonio Maceo, omringd door 23 bronzen machetes.

Rondom Parque Céspedes liggen nog meer bezienswaardigheden. Hier vind je Casa de Diego Velázquez, het oudste huis van Cuba. Ook het Ayuntamiento, het stadhuis, is belangrijk: vanaf het balkon sprak Fidel Castro op 1 januari 1959 het volk toe. Aan de overkant staat de kathedraal Catedral de Nuestra Señora de la Asunción. Voor verkoeling kun je terecht bij La Isabelica, waar je een goed drankje of een uitstekende koffie bestelt.

Buiten het centrum ligt het indrukwekkende Castillo del Morro, een fort uit de 17e eeuw dat de stad beschermde tegen piraten. Sinds 1997 staat het op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Een bezoek aan een begraafplaats klinkt misschien wat vreemd, maar de Cementerio de Santa Ifigenia is absoluut bijzonder. Hier liggen bekende Cubanen zoals José Martí, Carlos Manuel de Céspedes, Emilio Bacardí en Compay Segundo begraven. De graven zijn vaak rijk versierd en het mausoleum van Martí wordt zelfs bewaakt. Met wat geluk kun je de wisseling van de wacht meemaken.

Havana is een stad die je tijdens een reis door Cuba niet mag overslaan. Met ruim twee miljoen inwoners is het de grootste stad van het land en het culturele en politieke hart van Cuba. Dankzij de strategische ligging en natuurlijke haven groeide Havana in de 16e eeuw uit tot een van de belangrijkste steden in de regio.

De stad bleef grotendeels gespaard tijdens de onafhankelijkheidsoorlogen, waardoor veel historische architectuur bewaard is gebleven. Vooral het oude centrum biedt een indrukwekkend overzicht van koloniale bouwstijlen uit verschillende eeuwen. In tegenstelling tot veel andere steden op het eiland, heb je hier meerdere dagen nodig om alles goed te verkennen.

Havana is grofweg op te delen in drie wijken: Habana Vieja, Centro Habana en Vedado. Het historisch centrum, Habana Vieja, staat sinds 1982 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en is het meest traditionele deel van de stad. Hier wandel je door smalle straatjes met kleurrijke gevels, overhangende balkons en levendige pleinen.

Een van de mooiste plekken is het Plaza de la Catedral, waar je kunt neerstrijken op een terras met uitzicht op de barokke Catedral de San Cristóbal. Ook het nabijgelegen Plaza de Armas is de moeite waard, met zijn tweedehands boekenmarkt en koloniale gebouwen.

Buiten het oude centrum vind je enkele van de bekendste monumenten van Havana, zoals het indrukwekkende Capitolio, het José Martí-monument en de immense Necrópolis Colón. Deze begraafplaats is een waar openluchtmuseum vol beeldhouwwerken en grafmonumenten.

Sluit de dag af met een wandeling langs de Malecón, de iconische boulevard van zeven kilometer lang. Vooral bij zonsondergang is dit dé plek waar locals en reizigers samenkomen om de dag af te sluiten.

Santa Clara stond eigenlijk niet op onze route. Onderweg naar Camagüey wilden we een waterval vinden in Topes de Collantes, maar we verdwaalden en kwamen onverwachts uit in Santa Clara. Voor ons verscheen het imposante Monumento Comandante Ernesto Che Guevara en daarmee wisten we precies waar we waren. Omdat we er nu toch waren, besloten we de stad te verkennen. Daar hebben we geen spijt van gekregen.

Het monument is indrukwekkend. Een groot bronzen beeld van Che Guevara staat centraal op het plein. Wie goed kijkt, ziet dat zijn arm in het gips zit. Tijdens de slag om Santa Clara brak hij die. Rondom het beeld zijn reliëfs te zien met fragmenten uit zijn afscheidsbrief aan Fidel Castro, geschreven vlak voor zijn vertrek naar Bolivia. Onder het standbeeld ligt een museum met persoonlijke bezittingen van Guevara en het mausoleum waar hij begraven ligt. Zijn stoffelijke resten werden in 1997 naar Cuba overgebracht. In het midden van de ruimte brandt een eeuwige vlam. Veel Cubanen komen hier nog steeds om hun held te eren.

Ook bijzonder is het Monumento al Tren Blindado. Hier ontspoorde Che Guevara op 29 december 1958 een gepantserde trein met wapens voor het regeringsleger. Met slechts 300 strijders wist hij de stad in te nemen, ondanks dat die werd verdedigd door 3000 soldaten. Deze overwinning betekende een belangrijk keerpunt in de Cubaanse Revolutie.

Camagüey is een van de oudste steden van Cuba en behoort tot de oorspronkelijke zeven steden die door de Spanjaarden zijn gesticht. Het centrum van de stad is het grootste en best bewaarde historische centrum van het land. Dankzij het bijzondere stratenplan en de 19e-eeuwse stadsontwikkeling werd het centrum opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De wirwar van steegjes en pleinen had een verdedigingsfunctie en is uniek voor een Latijns-Amerikaanse koloniale stad.

De meeste bezienswaardigheden liggen op loopafstand van het Parque Ignacio Agramonte. Dit is het kloppend hart van de stad en een goede plek om je verkenning te beginnen. Te voet dwaal je door smalle straatjes, langs koloniale gebouwen en statige kerken. Wel oppassen dat je niet verdwaalt in de vele doodlopende stegen en onverwachte kruispunten. Gelukkig wijzen bordjes je vaak de weg naar de belangrijkste plekken.

Op het plein staat een groot ruiterstandbeeld van Ignacio Agramonte, een nationale held uit de onafhankelijkheidsoorlog. Hier vind je ook de Catedral de Nuestra Señora de la Candelaria. Het is mogelijk om de toren van de kathedraal te beklimmen voor een mooi uitzicht over de stad. Aan hetzelfde plein ligt ook het Casa Natal de Ignacio Agramonte, zijn geboortehuis.

Camagüey staat bekend om zijn vele kerken. De klokkentorens steken boven de rode daken van de koloniale huizen uit. De Iglesia de la Merced wordt vaak gezien als de mooiste kerk van de stad, maar ook de gevel van de Iglesia Sagrado Corazón de Jesús is zeker een blik waard.

Sancti Spíritus wordt vaak overgeslagen door reizigers, maar dat is eigenlijk zonde. De stad behoort tot de oorspronkelijke zeven steden die de Spanjaarden in 1514 stichtten en heeft daardoor een rijke koloniale geschiedenis. Die historie voel je nog steeds in het compacte centrum, met kleurrijke herenhuizen, geplaveide straatjes en een ontspannen sfeer.

Het beste startpunt is het oude stadscentrum. Hier vind je een van de oudste kerken van Cuba: de Iglesia Parroquial Mayor del Espíritu Santo. Deze kerk werd meerdere keren verwoest door piraten, maar telkens opnieuw opgebouwd. De huidige kerk rust nog steeds op de oorspronkelijke fundamenten en wordt daarom beschouwd als een van de oudste van het eiland.

Een ander opvallend bouwwerk is de Yayabo-brug, de enige stenen boogbrug van Cuba. Hoewel het misschien niet de mooiste brug is die je ooit zult zien, is het wél een nationaal monument en een uniek stukje erfgoed.

Aan het Parque Serafín Sánchez, het centrale plein van de stad, ligt de voormalige stadshal die nu dienstdoet als provinciale bibliotheek. Ook vind je hier twee musea die meer vertellen over de geschiedenis van de regio.

Verwacht geen grandeur zoals in Trinidad. Sancti Spíritus is bescheiden, rustig en charmant. Juist dat maakt het zo aantrekkelijk. Je kunt er heerlijk slenteren, genieten van de kleurrijke gevels en de sfeer proeven zonder omringd te zijn door andere toeristen.

Trinidad

Trinidad is een van de bekendste steden van Cuba en mag in een overzicht als dit niet ontbreken. Wanneer je foto’s van Cuba ziet, is de kans groot dat ze in Trinidad genomen zijn. Sinds 1988 staat de stad, samen met de nabijgelegen Valle de los Ingenios, op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Met kinderkopjes in de straten en kleurrijke huizen lijkt het alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Door een lange periode van isolement bleef het koloniale stratenplan intact en is de stad grotendeels gevrijwaard gebleven van moderne bebouwing. Vooral rondom het Plaza Mayor hangt een sfeer die je terugbrengt naar vervlogen tijden.

Toch behoort Trinidad voor mij persoonlijk niet tot de top vijf. Dat heeft vooral te maken met de hoge verwachtingen vooraf en de drukte in het centrum. De stad is ontegenzeggelijk mooi, maar ik vond het minder prettig dat toeristen er overal zijn en dat de lokale bevolking je geregeld aanspreekt of iets probeert te verkopen. Dat neemt niet weg dat een bezoek aan Trinidad zeker de moeite waard is, vooral als je geïnteresseerd bent in koloniale architectuur en levendige pleinen.

Cienfuegos

Cienfuegos wordt ook wel de ‘Parel van het Zuiden’ genoemd en staat sinds 2005 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De stad werd in de 19e eeuw gesticht door Franse kolonisten, wat nog steeds terug te zien is in de architectuur en stadsplanning. Het centrum heeft een elegante uitstraling en voelt anders aan dan andere Cubaanse steden.

De meeste bezienswaardigheden liggen rond het Parque Martí, het centrale plein van de stad. Hier vind je onder meer de enige triomfboog van Cuba, het Teatro Tomás Terry, het Palacio del Ayuntamiento, de Cathedral de la Purísima Concepción en het indrukwekkende Palacio Ferrer. Deze gebouwen liggen allemaal op loopafstand en maken Cienfuegos tot een aangename stad om in een rustig tempo te verkennen.

Naast deze bijzondere steden heeft Cuba ook veel te bieden op het gebied van natuur. Van groene valleien tot moerassen en bergen, het landschap is verrassend divers.

Bekijk hier mijn top 5 natuurgebieden in Cuba