Wat te doen in Pontarlier, de hoofdstad van absint in Frankrijk

Pontarlier ligt op 837 meter hoogte en is daarmee een van de hoogstgelegen steden van Frankrijk. De stad bevindt zich in het departement Doubs, in de regio Bourgogne-Franche-Comté, vlakbij de Zwitserse grens. Dankzij deze ligging vormt Pontarlier een natuurlijke doorgang tussen Frankrijk en Zwitserland, wat de stad eeuwenlang een strategische positie gaf.

De oorsprong van Pontarlier gaat terug tot de Romeinse tijd, toen de nederzetting bekendstond als Ariolica. Door de eeuwen heen veranderde de naam via Pons Arlia tot het huidige Pontarlier. In de middeleeuwen groeide het uit tot een belangrijke handelsplaats op de route tussen Besançon en Lausanne.

In de 19e eeuw bloeide Pontarlier op als centrum van de absintproductie. Tientallen distilleerderijen maakten de stad beroemd tot de drank in 1915 verboden werd. Sinds de heropleving van absint in de jaren 1990 leeft die traditie opnieuw op en kun je er weer verschillende distilleerderijen bezoeken en proeverijen doen. Naast absint staat ook Comté-kaas symbool voor de streek.

Tegenwoordig is Pontarlier een levendige stad met zo’n 18.000 inwoners. Dankzij de ligging midden in het Regionale Natuurpark van de Haut-Jura is het een geliefde uitvalsbasis voor wandelaars, fietsers en wintersportliefhebbers.

Pontarlier is compact en ideaal te voet te verkennen. Onderstaande route door de stad is eenvoudig te volgen en neemt ongeveer anderhalf uur in beslag. De meeste bezienswaardigheden liggen op korte afstand van elkaar. Pontarlier is levendig, maar nooit echt druk, waardoor je rustig kunt wandelen en overal even kunt stoppen.

De vestingstad en haar poorten

Start je wandeling bij de Porte Saint-Pierre, gebouwd in de 18e eeuw als toegangspoort tot de ommuurde stad. De poort verving de vroegere Porte du Boulevard en was onderdeel van de verdedigingswerken die Pontarlier eeuwenlang beschermden. Van de oude stadsmuren is weinig over, maar de poort herinnert nog aan die tijd. Vlakbij lagen het Vieux Château en het Camp des Pareuses, waar vroeger soldaten waren gelegerd om de grens met Zwitserland te bewaken. Vanaf de rivier de Doubs zie je goed hoe strategisch Pontarlier was gelegen, aan een doorgangsroute tussen Frankrijk en Zwitserland.

Militair erfgoed en bestuurlijke macht

Vanaf de rivier wandel je richting het centrum en passeer je de Casernes Marguet, kazernes uit de 18e eeuw die oorspronkelijk voor het Franse leger werden gebouwd. Ze kregen later andere functies, zoals paardenstallen en graanopslag. Even verderop verwijst een plaquette naar de Comte de Mirabeau, een invloedrijke politicus uit de Franse Revolutie die in Pontarlier verbleef. Aan de overkant bevindt zich het Ancien Auditoire, dat van 1743 tot 1867 dienst deed als gerechtsgebouw. Het is een van de oudste en meest herkenbare gebouwen van de stad.

Ook het Palais de Justice, gebouwd in 1865 in neoklassieke stijl, is een indrukwekkend gebouw met zijn zuilengalerij en monumentale gevel.

Religie en onderwijs in Pontarlier

De route gaat verder naar de Église Saint-Bénigne, een van de blikvangers van het centrum. De kerk werd in de 18e eeuw herbouwd op de resten van een middeleeuwse kapel. Binnen vind je glas-in-loodramen van de kunstenaar Alfred Manessier en diverse beeldhouwwerken. Op het plein voor de kerk staat een monumentale toegangspoort die als historisch monument is geklasseerd.

Aan de overzijde ligt de Chapelle des Annonciades, het enige overgebleven deel van een klooster dat tijdens de Franse Revolutie werd opgeheven. Verderop zie je het Collège Philippe Grenier, opgericht in 1836. Het gebouw werd tijdens de Frans-Pruisische oorlog bezet door Franse en Pruisische troepen. Sinds 1979 draagt het de naam van Philippe Grenier, arts, parlementariër en de eerste moslim in de Franse politiek, geboren in Pontarlier.

Het hart van de stad

De wandeling eindigt op de Place d’Arçon, het centrale plein van Pontarlier. Het plein werd in 1836 vernoemd naar ingenieur De Cessac d’Arçon, die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de Porte Saint-Pierre. Hier staan het Hôtel de Ville, gebouwd tussen 1832 en 1838, en Chapelle des Annonciades. Iets verderop vind je het Théâtre Bernard Blier, geopend in 1900 boven de voormalige graanhal. Het theater werd gebouwd op verzoek van het leger, zodat de soldaten van Pontarlier ook andere vormen van vermaak hadden dan de cafés van de stad.

Rond het plein vind je cafés, terrassen en winkels met karakteristieke houten luiken, die volgens lokale voorschriften altijd van hout moeten zijn. Aan de rand van het plein ligt het Musée Municipal, gevestigd in een van de oudste gebouwen van de stad, met tentoonstellingen over de absintgeschiedenis, religieuze kunst en lokale ambachten.

Pontarlier ligt in de Franche-Comté, de regio die beroemd is om de gelijknamige kaas. In en rond de stad zijn verschillende fromageries waar je Comté kunt kopen of proeven. Deze harde kaas wordt gemaakt van rauwe melk en rijpt maandenlang in speciale kelders, waardoor hij een diepe, nootachtige smaak krijgt. Loop zeker eens binnen bij Crémerie Marcel Petite, waar je verschillende leeftijden van Comté kunt proeven en een stuk mee naar huis kunt nemen.

Wie meer wil weten over het rijpingsproces kan de Fort Saint-Antoine bezoeken, een voormalige vesting op zo’n tien kilometer van Pontarlier. Hier liggen meer dan 100.000 kazen te rijpen in natuurlijke omstandigheden. Als je liefhebber bent van kaas, dan is dit absoluut de moeite waard.

Pontarlier wordt beschouwd als de hoofdstad van de absint. Hier ontdek je de geschiedenis van deze mysterieuze drank, ooit geliefd bij kunstenaars en schrijvers, later verboden en inmiddels weer helemaal terug. In het Musée de l’Absinthe leer je meer over de productie en het roerige verleden van de drank die ooit het symbool van creativiteit én decadentie was.

Nog altijd zijn er distilleerderijen actief, waarvan Distillerie Guy de bekendste is. Deze familiedistilleerderij bestaat al sinds 1890 en maakt verschillende soorten absint volgens traditionele recepten. Je kunt er rondkijken, proeven en een fles meenemen voor thuis.

Daarnaast dragen ook nieuwkomers bij aan de levendige absintcultuur van Pontarlier. Zo opende in 2025 de Distillerie Montrieux, een moderne distilleerderij met winkel en proefruimte in één. De sfeer is hier ontspannen en het is interessant om te zien hoe jonge makers het klassieke drankje een eigentijdse twist geven. Hun absints zijn verrassend goed en absoluut het proberen waard.

Pontarlier is het officiële startpunt van de Route de l’Absinthe, een wandelroute die de geschiedenis van de beroemde groene drank tot leven brengt. Vanuit de stad wandel je door bossen, valleien en dorpjes richting de Zwitserse grens en de Val-de-Travers, waar de absinttraditie eveneens diepgeworteld is. Onderweg kom je langs distilleerderijen, oude productielocaties en musea die vertellen over het roerige verleden van deze bijzondere drank.

De route combineert natuur, cultuur en erfgoed, en laat zien hoe sterk de regio met absint verbonden is. Voor wie langer in de streek wil blijven, is dit een perfecte manier om Pontarlier en de omgeving beter te leren kennen.

Naast kaas en absint vind je in Pontarlier genoeg gezellige adressen om goed te eten. De stad heeft verschillende bistro’s en restaurants waar lokale producten centraal staan, zoals gerechten met Comté, vlees uit de Jura en stevige stoofpotten die passen bij het bergklimaat. Een aanrader is Restaurant La Pinte Comtoise, waar je traditionele gerechten kunt proeven in een ontspannen sfeer. Voor een drankje of een borrel op het terras is Bar Le 14.2 een leuke plek, zeker op een zonnige dag.

Wie liever iets zoets wil, kan terecht bij een van de pâtisseries of chocolatiers in het centrum. Omdat Pontarlier geen typische toeristenstad is, zijn de prijzen vriendelijk en eet je er vooral tussen de locals.

Pontarlier is niet groot, maar er zijn genoeg fijne plekken om te overnachten. In en rond het centrum vind je kleinschalige hotels en chambres d’hôtes met een persoonlijke sfeer, maar ook moderne appartementen en comfortabele drie- of viersterrenhotels. Zelf verbleef ik bij L’Écho, een ruim appartement met alle voorzieningen op loopafstand van het centrum. Een prettige plek voor wie iets meer ruimte en zelfstandigheid zoekt.

Wie liever buiten de stad overnacht, kan terecht bij Hotel Auberge du Château de Joux in La Cluse-et-Mijoux, net ten zuiden van Pontarlier. Vanaf hier heb je uitzicht op het kasteel en de omliggende bergen, ideaal als je de rust van de Jura wil combineren met een bezoek aan de stad. Dankzij de ligging dicht bij de Zwitserse grens is Pontarlier bovendien een goede uitvalsbasis om de regio verder te verkennen.

Pontarlier ligt in het oosten van Frankrijk, vlak bij de Zwitserse grens en ongeveer 60 kilometer ten zuiden van Besançon. Met de auto is het stadje goed bereikbaar via de N57, die loopt tussen Besançon en Lausanne. Vanuit Nederland is het zo’n acht tot negen uur rijden, afhankelijk van je vertrekpunt en de verkeersdrukte.

Reis je met de trein, dan kun je via Besançon naar Pontarlier. Vanaf daar rijdt een regionale trein (TER) die er ongeveer een uur over doet. Vanuit Zwitserland kun je ook reizen via Lausanne of Neuchâtel; er zijn directe verbindingen over de grens.

Pontarlier heeft bovendien een klein treinstation, Gare de Pontarlier, op loopafstand van het centrum. Hierdoor is het een handig startpunt als je de regio Jura of de Route de l’Absinthe verder wilt verkennen.

Disclaimer: Mijn wandeling over de de Route de l’Absinthe is tot stand gekomen in samenwerking met Explore France, Montagnes de Jura en Destination Haut-Doubs. Alles wat je leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.