Alles over de Kammweg Erzgebirge-Vogtland: wandelen, etappes en hoogtepunten

De Kammweg Erzgebirge-Vogtland is een langeafstandswandelroute van 289 kilometer die loopt van Geising in Saksen tot Blankenstein in Thüringen. De route volgt grotendeels de bergkam van het Ertsgebergte, langs de grens met Tsjechië. Eeuwenlang diende dit pad als grens- en handelsroute tussen Saksen en Bohemen. De trail draagt het keurmerk Qualitätswanderweg en behoort tot de Top Trails of Germany. In 2025 werd de Kammweg bekroond met de derde plaats bij de verkiezing ‘Deutschlands schönster Wanderweg’ in de categorie meerdaagse wandelroutes.

De geschiedenis van de Kammweg gaat terug tot het begin van de 20e eeuw. Oorspronkelijk liep de route over verschillende bergruggen in Duitsland en Tsjechië, waaronder het Lausitzer-, Iser- en Riesengebirge. Na de Tweede Wereldoorlog raakte de oorspronkelijke route verdeeld door nieuwe grenzen en werd het pad niet meer geheel onderhouden. In zijn huidige vorm bestaat de Kammweg Erzgebirge-Vogtland sinds 2011 en ligt het volledig op Duitse bodem. Bovendien maakt de route deel uit van de Europese langeafstandswandeling E3, die van Istanbul tot Santiago de Compostela loopt.

In tegenstelling tot de populaire Malerweg in de Sächsische Schweiz is de Kammweg nog relatief onbekend. Ik kwam onderweg nauwelijks andere wandelaars tegen, wat het extra bijzonder maakte. Je hebt hier nog echt het gevoel dat je alleen door de natuur van het Ertsgebergte trekt.

Wie de Kammweg wandelt, volgt niet alleen een trail door de natuur, maar ervaart ook de geschiedenis van het Ertsgebergte. Onderweg passeer je plaatsen waar eeuwenlang naar zilver en andere delfstoffen werd gezocht. Oude mijngangen, waterlopen, Hüttenwerken en kerken vertellen het verhaal van een streek die groot werd dankzij haar delfstoffen en vakmanschap.

In het Ertsgebergte draait het echter niet alleen om de mijnbouw. In dorpen zoals Seiffen leeft ook de houtsnijkunst nog altijd voort. Hier worden notenkrakers, kerstpiramides en rookmannetjes met de hand gemaakt, vaak volgens eeuwenoude familietradities. De combinatie van natuur, historie en traditie maakt een wandeling over de Kammweg zo bijzonder.

Een groot deel van de route loopt door de Montanregion Erzgebirge/Krušnohoří, die in 2019 werd toegevoegd aan de UNESCO Werelderfgoedlijst. Daarmee kreeg het Erzgebirge de erkenning die het verdient. Niet alleen vanwege zijn natuurlijke schoonheid, maar ook door de unieke samenkomst van natuur, techniek en traditie.

Langs de Kammweg liggen talloze bezienswaardigheden. Van kastelen en kerken tot sfeervolle dorpen en indrukwekkende landschappen. Hieronder deel ik een aantal hoogtepunten die je onderweg niet mag missen. Wel moet ik erbij zeggen dat ik slechts een deel van de route heb gelopen. Er valt dus nog veel meer te ontdekken.

Natuurlandschappen

De Kammweg voert door een afwisselend landschap van bossen, bergweiden en hoogveen. Onderweg wandel je onder meer langs het Naturschutzgebiet Schwarzwassertal, de Kühnhaide en de Stengelhaide. Ook de Grüner Graben, een oude waterloop uit de mijnbouwtijd, is een van de mooiste stukken van de route. Andere hoogtepunten zijn de Kahleberg, Schwartenberg, Bärenstein en Hirschberg, vanwaar je een panoramisch uitzicht hebt over de kam van het Ertsgebergte.

Brauereimuseum Rechenberg

In Rechenberg-Bienenmühle ligt de historische Brauerei Rechenberg, waar sinds 1558 bier wordt gebrouwen. De oude brouwerij is niet gesloopt, maar omgetoverd tot een bijzonder museum. Tijdens een rondleiding zie je originele apparatuur en ontdek je hoe het brouwproces zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld. De eigenaar vertelt via verschillende tv-schermen zelf het verhaal en de geschiedenis van de brouwerij. Na afloop kun je in de Brauereischänke terecht voor een vers getapt biertje uit eigen productie.

Schloss Purschenstein

In Neuhausen ligt Schloss Purschenstein, een van de mooiste kastelen van het Ertsgebergte. Het kasteel stamt uit de 12e eeuw en diende eeuwenlang als verdedigingswerk langs de handelsroute tussen Bohemen en Saksen. Tegenwoordig is het een sfeervol hotel met een restaurant en binnenplaats waar je even kunt rondwandelen. Vanaf het terrein heb je uitzicht over het dal en de omliggende heuvels.

Seiffen

Het dorp Seiffen is het hart van de houtsnijkunst in het Ertsgebergte. Liefkozend staat het dorp bekend als Spielzeugdorf of Weihnachtsdorf. Door heel Seiffen vind je werkplaatsen, winkels en musea vol handgemaakte kerstdecoraties. Nussknackers, Räuchermännchen, Pyramiden en Schwibbögen worden hier nog altijd op traditionele wijze met de hand gemaakt. Voor mij roept Seiffen een gevoel van nostalgie op, omdat ons huis in mijn jeugdjaren tijdens de kerstperiode compleet vol stond met deze houten figuren en lichtbogen. Wie, net als ik, van kerst houdt, kan hier uren rondstruinen tussen de ateliers en winkeltjes. Bezoek ook zeker de Bergkirche van Seiffen, het herkenningspunt van het dorp dat vaak terugkeert in de kerstdecoraties uit de regio.

Bergkirche Oberneuschönberg

Net buiten Olbernhau ligt de Bergkirche Oberneuschönberg, een klein barok kerkje uit de 18e eeuw. Het werd gebouwd voor de mijnwerkers en ambachtslieden uit de omgeving. Dankzij de ligging op een heuvel heb je er een mooi uitzicht over het dal en de bossen rond Olbernhau. Binnen valt vooral het vele hout op, wat de kerk een karakteristieke uitstraling geeft. De kerk ligt direct aan de route, dus loop zeker even binnen als je de kerk passeert.

Saigerhütte Olbernhau-Grünthal

De Saigerhütte is een van de best bewaarde Hüttenwerke van Europa. Vanaf 1537 werd hier zilver uit koper gewonnen, een proces dat eeuwenlang een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van het Ertsgebergte. Het complex bestaat uit meer dan twintig gebouwen en staat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst.

Het hoogtepunt is de Althammer, een hamerwerkplaats uit de 16e eeuw die nog volledig bewaard is gebleven. Tijdens demonstraties worden de zware waterhamers opnieuw in beweging gebracht, precies zoals dat eeuwen geleden gebeurde. Bezoekers kunnen zo goed zien hoe het koper destijds werd bewerkt met de kracht van water. Daarnaast kun je door de oude werkplaatsen, smeltovens en woonhuizen van de ambachtslieden wandelen. In het museum leer je meer over het raffinageproces en de geschiedenis van de mijnbouw in Saksen. Ook vind je er een restaurant en een kleine herberg, waar je midden in dit historische erfgoed kunt overnachten.

Basaltsteinfächer bij Hirtstein

Bij Satzung ligt de 890 meter hoge Hirtstein. Direct onder de top bevindt zich een bijzondere basaltformatie in waaierstructuur. Deze is zo’n 25 miljoen jaar geleden ontstaan toen magma niet tot het oppervlak wist door te dringen en ondergronds afkoelde. De kenmerkende zuilenstructuur werd later blootgelegd door een steengroeve en staat sinds de 19e eeuw onder bescherming. Vanaf de top van de Hirtstein heb je een weids uitzicht over zowel het Saksische als het Boheemse Ertsgebergte. Boven op de berg ligt een berggasthof waar je kunt overnachten of iets kunt eten of drinken.

Pressnitztalbahn

Tussen Steinbach en Jöhstadt rijdt de historische Pressnitztalbahn, een smalspoorlijn die het industriële verleden van het Ertsgebergte laat herleven. De oorspronkelijke spoorlijn werd in de 19e eeuw aangelegd voor het vervoer van hout, erts en reizigers. Vandaag de dag wordt het traject onderhouden door vrijwilligers en kun je met een nostalgische stoomtrein door het dal van de Pressnitz rijden. Leuk voor jong en oud. Onderweg passeer je bossen, bruggen en kleine stations. Heb je tijd over tussen het wandelen, dan is een ritje zeker de moeite waard. Maar ook vanaf het pad is het mooi om de stoomtrein voorbij te zien rijden. Je hoort de trein al van ver aankomen.

In Jöhstadt kun je het spoorwegmuseum bezoeken, waar oude locomotieven en wagons worden tentoongesteld en het verhaal van deze historische lijn wordt verteld.

Fichtelberg

Bij Oberwiesenthal bereik je de Fichtelberg. Met een hoogte van 1215 meter is de Fichtelberg de hoogste berg van Saksen. Vanaf de top heb je een weids uitzicht over het Ertsgebergte en het aangrenzende Bohemen. Op heldere dagen kun je tientallen kilometers ver kijken. De top is bereikbaar via wandelpaden, maar ook met een kabelbaan vanuit het dal. Rond de Fichtelberg liggen verschillende berghutten en uitzichtpunten waar je even kunt pauzeren voordat je verder wandelt richting Rittersgrün.

De Kammweg wordt opgedeeld in 17 etappes. Je kunt de route in beide richtingen lopen, maar de meeste wandelaars kiezen voor de richting van oost naar west, waarbij Geising het startpunt van de wandeling is.

1. Geising – Holzhau (ca. 24,6 km)
2. Holzhau – Sayda (ca. 12,3 km)
3. Sayda – Seiffen (ca. 9,7 km)
4. Seiffen – Olbernhau (ca. 11,2 km)
5. Olbernhau – Kühnhaide (ca. 20,8 km)
6. Kühnhaide – Satzung (ca. 14 km)
7. Satzung – Bärenstein (ca. 22,5 km)
8. Bärenstein – Fichtelberg (ca. 18 km)
9. Oberwiesenthal – Rittersgrün (ca. 13,9 km)
10. Rittersgrün – Johanngeorgenstadt (ca. 9,9 km)
11. Johanngeorgenstadt – Weitersglashütte (ca. 20 km)
12. Weitersglashütte – Mühlleithen (ca. 14,1km)
13. Mühlleithen – Schöneck (ca. 15,1 km)
14. Schöneck – Eichigt (ca. 25,1 km)
15. Eichigt – Burgsteingebiet (ca. 20,8 km)
16. Burgsteingebiet – Hirschberg (ca. 22,8 km)
17. Hirschberg – Blankenstein (ca. 13,8km)

Ik ben al regelmatig in het Ertsgebergte geweest, maar wilde de regio ditmaal op een andere manier ontdekken. De Kammweg leek mij een mooie manier om dat te doen. Ik wandelde niet de gehele route, maar heb in vijf dagen een aantal etappes gewandeld. Mijn route begon bij het startpunt in Geising, waar het pad al snel omhoog ging naar de Geisingberg met uitzicht vanaf de Louisenturm. Althans, dat uitzicht had ik graag gezien, want helaas was het behoorlijk mistig. Die mist en miezerregen zou helaas tijdens de vijf dagen dat ik onderweg was niet verdwijnen. Toch hadden deze omstandigheden dat iets bijzonders. De stilte in de bossen en de mist gaven de wandeling een bijna mysterieuze sfeer. Overal groeiden paddenstoelen, wat samen met de warme herfstkleuren voor een mooi contrast zorgde met het grijze weer.

Onderweg maakte ik verschillende stops, onder meer bij het Bergbaumuseum Altenberg, het Eisenbahnmuseum in het voormalige station van Neuhermsdorf en de historische Brauerei Rechenberg. In Neuhausen bezocht ik Schloss Purschenstein en het Nussknackermuseum, al was het jammer dat het Glashüttemuseum gesloten was. En natuurlijk kon ik het niet laten om in Seiffen een paar winkels binnen te stappen. Hoewel ik de Bergkirche in Seiffen al meerdere malen heb bezocht, kon ik het niet laten om opnieuw eens binnen te lopen.

Een ander hoogtepunt was mijn stop bij de Saigerhütte Olbernhau-Grünthal, waar ik zelfs overnachtte. Dit voormalige Hüttenwerk vertelt het verhaal van de mijnbouw en het vakmanschap waar het Ertsgebergte groot mee werd. Vanaf hier liep ik verder richting de Hirtstein waar de Basaltsteinfächer herinnert aan het vulkanische verleden van het gebied. Onderweg wandel je langs de Grenzweg met Tsjechië en de Grüner Graben. Na vijf dagen eindigde ik mijn wandeling op de Bärenstein.

Misschien speelde het weer een rol, maar ik kwam nauwelijks mensen tegen. De paar wandelaars die ik ontmoette, begroette ik met ‘Glück Auf!’. Ondanks het aanhoudende mistige weer heb ik enorm genoten van de trail. Van de mooie panorama’s kon ik helaas niet genieten. Maar dat bewaar ik voor een volgende wandeling, want ik weet zeker dat ik nog eens terugkeer.

Bewegwijzering

De Kammweg is in beide richtingen gemarkeerd met het wit – blauw – witte symbool met de letters KAMM. De bewegwijzering is betrouwbaar en goed onderhouden, waardoor verdwalen haast onmogelijk is. Op veel plekken staan bovendien informatieborden over natuur, geologie en cultuur.

Beste wandelperiode

Je kunt de Kammweg het hele jaar door wandelen, maar de mooiste periode loopt van mei tot oktober. In het voorjaar is het nog fris, maar heerlijk rustig op de paden. De herfst ook een geweldige period, met bossen die in warme herfstkleuren en een kalme sfeer onderweg. Houd wel rekening met wisselvallig weer. Tijdens mijn vijf wandeldagen had ik elke dag mist en miezerregen. In de winter is de Kammweg deels besneeuwd en worden sommige trajecten als langlaufloipe gebruikt.

Overnachten langs de route

Langs vrijwel elke etappe vind je gasthuizen, hotels en pensions die volledig zijn ingesteld op wandelaars van de Kammweg. Veel accommodaties bieden bagagetransport en lunchpakketten aan, en liggen direct aan of vlak bij het pad. Wie liever kortere trajecten loopt, kan ook een vaste uitvalsbasis kiezen en van daaruit dagtochten maken.

Tijdens mijn wandeling overnachtte ik in de volgende accommodaties:

• Hotel Ratskeller in Geising
• Berghotel Talblick in Rechenberg-Bienenmühle
• Hotel Dachsbaude in Neuhausen
• Hotel Saigerhütte in Olbernhau
• Berggasthof und Pension Hirtsteinbaude in Marienberg
• Berghotel Bärenstein in Bärenstein

Bagagetransport

Wandelen zonder bagage is ideaal. Veel accommodaties langs de Kammweg zijn aangesloten bij een gezamenlijk netwerk en bieden bagageservice aan. Je bagage wordt dan naar je volgende overnachtingsadres gebracht, zodat je alleen met een dagrugzak op pad hoeft.

Eten en drinken

Grote delen van de Kammweg lopen dwars door de natuur, maar af en toe kom je dorpen tegen waar je iets kunt eten of drinken. Vaak zijn er cafés of kleine berghutten waar je eenvoudige maar stevige maaltijden kunt bestellen. In de grotere plaatsen is er meer keuze, terwijl je in kleinere dorpen soms beter vooraf kunt checken of er iets geopend is. Veel accommodaties bieden ook lunchpakketten aan, ideaal voor onderweg als je een dag geen horeca tegenkomt. Zorg er bovendien voor dat je altijd voldoende water bij je hebt.

Vervoer en bereikbaarheid

Het startpunt van de Kammweg in Geising is goed bereikbaar met de trein via de spoorlijn tussen Dresden en Altenberg. Ook het eindpunt in Blankenstein is per trein te bereiken, bijvoorbeeld via Saalfeld of Hof. Onderweg is het openbaar vervoer echter beperkt, zeker in de meer afgelegen delen van de route. Bij sommige etappes vind je bushaltes of kleinere stations in de buurt van het pad.

Zelf koos ik ervoor om met de auto te reizen. Ik parkeerde mijn auto in Bärenstein en werd naar het startpunt in Geising gebracht, zodat ik na mijn wandeling weer rechtstreeks bij mijn auto uitkwam. Voor wie met eigen vervoer reist, kan dit een handige manier zijn om de logistiek van de route te vereenvoudigen.

Uitrusting

Een goede wandeluitrusting is essentieel op de Kammweg. Stevige wandelschoenen met profiel zijn onmisbaar, net als een comfortabele dagrugzak met water en wat snacks. Ik liep de route in de herfst en kreeg te maken met mist en regen, waardoor laagjes dragen erg belangrijk was. Een regenjas is geen overbodige luxe, en de koude Böhmische Wind kan soms verraderlijk guur aanvoelen. Wandelstokken zijn handig op de steilere stukken, vooral als de paden nat of glad zijn.

Als je de Kammweg wil wandelen zonder zelf alles te regelen, kan je via Erzgebirge Tourismus kiezen uit verschillende wandelarrangementen met bagagetransfer. Zo geniet je zorgeloos van de natuur, terwijl overnachtingen, transfers en lunchpakketten al voor je zijn geregeld. De arrangementen zijn boekbaar van mei tot oktober en worden volledig afgestemd op je tempo en wensen.

1. KAMM ganz kurz: Een korte wandelvakantie van drie nachten met twee wandeldagen. Ideaal om kennis te maken met de Kammweg. Inclusief ontbijt, lunchpakketten, transfers en wandelkaart.
2. Schnupperwandern ab Seiffen: Een ontspannen kennismaking met twee gevarieerde wandeldagen rond Seiffen. Inclusief drie overnachtingen, lunchpakketten en transfers naar de startpunten.
3. KAMM-Woche: Een zesdaagse wandelreis over een deel van de Kammweg, bijvoorbeeld van Altenberg naar Olbernhau of van Oberwiesenthal naar Schöneck. Inclusief vijf overnachtingen, ontbijt, lunchpakketten en bagagetransfer.
4. KAMM halb: Voor wie de route in twee delen wil lopen. Elk traject duurt ongeveer zeven wandeldagen: van Geising naar Oberwiesenthal of van Oberwiesenthal naar Blankenstein. Inclusief overnachtingen, ontbijt, lunchpakketten en bagagetransfer.
5. KAMM komplett: De volledige Kammweg in één tocht: 289 kilometer in 16 wandeldagen. Voor ervaren wandelaars die het Ertsgebergte en Vogtland in hun geheel willen doorkruisen.
6. KAMMwoche Vogtland: Een meerdaagse wandeling door het zuidelijke deel van de Kammweg, met bagagetransfer en overnachtingen in het Vogtland. De exacte etappes en duur zijn flexibel in te delen.

Meer informatie over prijzen of een persoonlijk voorstel vind je op de website van Erzgebirge Tourismus. De route kan in beide richtingen worden gelopen, al wordt vanwege de bagageservice de richting van oost naar west aanbevolen.

Hoe lang is de Kammweg Erzgebirge-Vogtland?
De volledige route is ongeveer 289 kilometer lang en verdeeld over 17 etappes. De meeste wandelaars doen er twee tot drie weken over om de hele route af te leggen.

Waar begint en eindigt de Kammweg?
De Kammweg start in Geising (Saksen) en eindigt in Blankenstein (Thüringen), waar ook de Rennsteig en de Frankenweg samenkomen.

Is de Kammweg zwaar?
De route is middelzwaar. Er zijn wat stijgingen, maar geen extreme hoogteverschillen. De paden zijn goed begaanbaar en geschikt voor ervaren wandelaars én gemotiveerde beginners.

Wat is de beste tijd om de Kammweg te lopen?
De beste periode om de Kammweg te lopen is van mei tot oktober. In het voorjaar is het rustig en fris, terwijl de herfst juist prachtig is met haar warme kleuren. In de zomermaanden kan het wat drukker zijn en is het verstandig om je accommodaties vooraf te reserveren.

Kun je de Kammweg ook in delen wandelen?
Ja, dat kan. De Kammweg is op verschillende punten bereikbaar met trein of bus, vooral in het begin- en eindgedeelte van de route. In het midden van het traject zijn de verbindingen beperkter, waardoor het soms wat meer planning vraagt. Veel wandelaars kiezen ervoor om een paar dagen te wandelen vanuit één vaste uitvalsbasis, bijvoorbeeld in Seiffen of Olbernhau.

In de winter verandert het Ertsgebergte in een van de meest sfeervolle regio’s van Duitsland. Overal verschijnen lichtbogen, notenkrakers en kerstpiramides in de ramen van de huizen. De tradities die ooit uit de mijnbouw zijn ontstaan, worden nog altijd met trots voortgezet. Dorpen als Seiffen, Annaberg-Buchholz en Freiberg dompelen bezoekers onder in een warme kerstsfeer die je nergens anders vindt.

De bergparades met muzikanten en mijnwerkers in traditionele klederdracht zijn uniek om mee te maken. Op de kerstmarkten proef je typische lekkernijen uit Saksen, die je elders in Duitsland nauwelijks tegenkomt. De sfeer is hier authentiek en vol traditie, met een charme die typisch is voor het Ertsgebergte.

Heb je de smaak te pakken gekregen? In Saksen kun je nog veel meer prachtige wandelroutes volgen. Zo liep ik eerder over de Malerweg in de Sächsische Schweiz en de Oberlausitzer Bergweg in het oosten van de deelstaat. Beide routes laten, net als de Kammweg, goed zien hoe afwisselend het landschap van Saksen is.

Disclaimer: Mijn wandeling over de Kammweg is tot stand gekomen in samenwerking met Erlebnisheimat Erzgebirge. Alles wat je leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.