Top 5 natuurgebieden in Cuba

Valle de Viñales is een van de bekendste natuurgebieden van Cuba en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De vallei is vooral beroemd vanwege de mogotes: steile kalksteenheuvels die oprijzen uit een verder vlak landschap. Deze bijzondere formaties zijn het resultaat van karstwerking en komen buiten Viñales vrijwel alleen in Viëtnam voor.

De regio is opvallend groen en heeft een traditionele, landelijke sfeer. Je rijdt hier door een landschap van kleine dorpjes, boerderijen en eindeloze tabaksvelden. Tabak wordt hier nog altijd op traditionele wijze verbouwd. Een bezoek aan een lokale tabakboer is een unieke ervaring – je ziet het proces van dichtbij en kunt eventueel een vers gerolde sigaar proberen.

Viñales is bovendien een fijne regio voor actieve reizigers. Je kunt er wandelen, fietsen of te paard de vallei verkennen. Ook klimmers komen aan hun trekken: in het gebied liggen honderden klimroutes. Houd er wel rekening mee dat klimmen in sommige delen niet meer is toegestaan. Tot slot zijn er ook ondergronds bezienswaardigheden. De langste grot van Cuba, de Gran Caverna de Santo Tomás, ligt in deze regio en is te bezoeken met een gids.

Aan de zuidoostkust van Cuba, rond het plaatsje Cabo Cruz, ligt het Desembarco del Granma Nationaal Park. Het park is rijk aan biodiversiteit en herbergt unieke ecosystemen zoals koraalriffen, zeegrasvelden, mangroves en onderzeese terrassen die tot wel 30 meter diep reiken. Dankzij het kristalheldere water is dit een van de mooiste plekken in Cuba om te duiken. Je kunt er kleurrijke vissen, onderwatergrotten en ongerepte koraalriffen bewonderen.

Ook boven water is de natuur indrukwekkend. In het park groeien meer dan 500 plantensoorten, waaronder zeldzame orchideeën en varens. Ongeveer 60% van de flora is endemisch. Daarnaast leven er talloze dieren: 13 zoogdiersoorten, 110 vogelsoorten, 7 soorten amfibieën en 44 soorten reptielen. De zeldzame Cubaanse rotsleguaan komt hier nog voor, terwijl hij elders in Cuba vrijwel verdwenen is.

Desembarco del Granma is niet alleen een paradijs voor natuurliefhebbers, maar ook een plek met historische waarde. In 1956 zette Fidel Castro hier voet aan wal, een belangrijke gebeurtenis in de Cubaanse Revolutie. In het park vind je verschillende herinneringen aan dit moment. Daarnaast zijn er archeologische vondsten uit de tijd van de Taíno-indianen te zien.

Ondanks al deze rijkdom is het park nauwelijks toeristisch. Slechts een handvol mensen woont in het gebied, waarvan de meesten in het rustige dorp Cabo Cruz.

Península de Zapata is het grootste moerasgebied van het Caribisch gebied en ligt aan de zuidkust van Cuba. Het gebied is genoemd naar een landeigenaar die het in 1636 toegewezen kreeg van de Spaanse Kroon. Tegenwoordig maakt het deel uit van het Ciénaga de Zapata Nationaal Park, een beschermd natuurgebied met een uitzonderlijke biodiversiteit.

Het schiereiland is dunbevolkt en bestaat grotendeels uit mangroves, moerassen en kustvlaktes. In deze gevarieerde habitats leven meer dan 150 vogelsoorten, waaronder zeldzame soorten als de zunzuncito (de kleinste vogel ter wereld), de Cubaanse dwerguil en de moeilijk te spotten Zapata-ral. Langs de kust zijn soms lamantijnen te zien en in het voorjaar wemelt het op de stranden van de krabben tijdens hun paartijd.

Wie het gebied goed wil verkennen, kan het beste een gids inhuren in Playa Larga. Deze gidsen nemen je mee diep het park in voor vogelkijktochten. Ook het strand van Playa Larga is een fijne plek om even uit te rusten. Playa Girón, iets verderop, is historisch bekend vanwege de mislukte invasie van contrarevolutionairen in april 1961.

In het park worden ook Cubaanse krokodillen beschermd. Er is een fokcentrum (Criaderos de Cocodrilos), maar het bezoek hieraan roept vragen op: de dieren zitten dicht op elkaar en het voelt niet diervriendelijk aan. Wil je echt verantwoord wildlife spotten, dan is een excursie met een lokale natuurgids een beter alternatief.

Wie naar Trinidad reist, zal door de Valle de los Ingenios rijden. Een prachtige vruchtbare vlakte, met op de achtergrond de groene heuvels van de Sierra del Escambray. Suikervelden vormen hier een zee van groen. Toch heeft het gebied een rijke geschiedenis. In de 19e eeuw werden hier de suikerfabrieken gebouwd. Er zijn nog ruïnes te vinden die herinneren aan de tijd dat de suikerindustrie op zijn hoogtepunt was. De meest indrukwekkende bestemming om te bezoeken is de Manaca Iznaga-plantage. Omstreeks 1840 leefden hier 350 slaven. De oude plantershuis staat er nog steeds, maar is tegenwoordig een bar en restaurant. Ook zijn er slavenhutten en een 45 meter hoge toren. De toren werd in 1830 gebouwd en diende onder meer als uitkijktoren, vanwaar Wie Trinidad bezoekt, komt vanzelf terecht in de Valle de los Ingenios, een uitgestrekte vallei met suikerrietvelden en uitzicht op de groene heuvels van de Sierra del Escambray. Deze vruchtbare vlakte was in de 19e eeuw het centrum van de Cubaanse suikerindustrie. Ruïnes van oude plantages en fabrieken herinneren aan deze tijd, waarin duizenden slaven hier onder erbarmelijke omstandigheden werkten.

De bekendste plek om te bezoeken is de Manaca Iznaga-plantage. Rond 1840 werkten hier zo’n 350 slaven. Het voormalige plantershuis is tegenwoordig een restaurant en bar. De slavenverblijven zijn deels bewaard gebleven, net als de 45 meter hoge toren uit 1830. Deze werd gebruikt om toezicht te houden op de plantagearbeiders. Je kunt de toren beklimmen voor een indrukwekkend uitzicht over het landschap.

Een andere mooie plek is de Mirador de la Loma del Puerto, een openluchtcafé op 192 meter hoogte. Hier geniet je van het uitzicht over de vallei, met een vers glas suikerrietsap erbij.

Voor een bijzondere ervaring kun je ook een rit maken met de historische stoomtrein vanuit Trinidad. Deze volgt het spoor dat in de 19e eeuw werd aangelegd om suikerriet te vervoeren tussen de velden en fabrieken.

Sinds 1988 staan zowel Trinidad als de Valle de los Ingenios op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, vanwege hun cultuurhistorische waarde.men toezicht hield op de slaven. De top van deze toren kan bereikt worden en vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over het landschap.

Met de auto kun je ook van het landschap genieten bij de Mirador de la Loma del Puerto. Het is een openluchtcafé waar je op 192 meter boven de zeespiegel kunt uitkijken op de omgeving. Ook kun je hier suikerrietsap proeven.

Er bestaat een mogelijkheid om vanuit Trinidad met een stoomtrein het gebied te verkennen. Het spoorwegnet werd in de 19e eeuw aangelegd voor de treinen die pendelden tussen de rietvelden en de fabrieken.

Valle de Ingenios staat samen met Trinidad sinds 1988 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Op zo’n 30 kilometer ten noorden van Trinidad ligt Topes de Collantes, een bergachtig natuurgebied in het hart van het Escambray-gebergte. Het park ligt op bijna 800 meter hoogte en is onderdeel van een beschermd natuurreservaat. De hoogste top in de regio is de Pico San Juan, met 1.140 meter de derde hoogste berg van Cuba.

Het landschap is afwisselend en weelderig groen. Je vindt er pijnbomen, eucalyptus, tropische varens, gemberplanten en koffie. De noordzijde is vochtiger door de invloed van de Atlantische Oceaan en vormt een schuilplaats voor talloze plant- en diersoorten. In totaal groeien er meer dan 40 soorten inheemse orchideeën en ruim 100 varensoorten. De mariposa, de nationale bloem van Cuba, siert de hellingen.

Topes de Collantes staat vooral bekend om zijn natuurlijke schoonheid: rivieren, grotten, watervallen, valleien en natuurlijke zwembaden met helder bergwater. De populairste excursies gaan naar La Batata, een grot met ondergrondse rivieren, en de Salto del Caburní, een 62 meter hoge waterval die je bereikt via een pittige wandeling door het bos.

Dankzij de verbeterde wegverbinding met Trinidad is het gebied goed bereikbaar en zijn er accommodaties beschikbaar, waaronder hotels en resorts. Voor sommige excursies is een rit met een 4×4 of vrachtwagen aan te raden, omdat de wegen niet overal goed begaanbaar zijn met een gewone auto.