Tips voor een stedentrip Mechelen

Op zoek naar de leukste dingen om te doen in Mechelen? Ik bezocht de stad inmiddels twee keer en ontdekte hoe veelzijdig en sfeervol Mechelen eigenlijk is. Dit zijn mijn favoriete tips voor een geslaagde stedentrip.

Beklim de Sint-Romboutstoren

Het stadsbeeld van Mechelen wordt bepaald door één indrukwekkend bouwwerk: de Sint-Romboutstoren. Deze gotische toren hoort bij de kathedraal van dezelfde naam en is zonder twijfel het bekendste herkenningspunt van de stad. De toren maakt deel uit van de UNESCO-werelderfgoedlijst als onderdeel van de ‘Belforten van België en Frankrijk’. Tijdens je stedentrip mag een beklimming van deze toren eigenlijk niet ontbreken.

De toren is 97 meter hoog en telt 538 treden. Klinkt misschien als een pittige uitdaging, maar de klim is goed te doen. Tussendoor kun je meerdere keren pauzeren, want onderweg kom je langs verschillende historische kamers, zoals de Kraankamer, de beiaardkamers en de oude Smidse. Deze ruimtes geven een mooi inkijkje in het functioneren van de toren door de eeuwen heen.

Eenmaal boven wacht een van de hoogtepunten van Mechelen: de Skywalk. Dit glazen uitkijkplatform biedt een panoramisch uitzicht over de stad en de wijde omgeving. Op een heldere dag kun je zelfs het Atomium in Brussel en de haven van Antwerpen zien liggen.

De kerken van Mechelen

Mechelen telt acht historische kerken. Een van de meest opvallende is natuurlijk de Sint-Romboutskathedraal. De kathedraal is van binnen minstens zo indrukwekkend als van buiten. De hoge gewelven, het barokke interieur en het werk van onder andere Antoon van Dyck maken een bezoek meer dan de moeite waard. Ik combineerde mijn beklimming van de toren met een bezoek aan de kathedraal zelf. Dat kan heel eenvoudig, want de ingang van de toren bevindt zich aan de zijkant van de kathedraal.

Ook de andere kerken in Mechelen zijn het ontdekken waard. Zo heeft de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk een van de mooiste glasramen van de stad en vind je in de Sint-Janskerk een prachtig altaarstuk van Rubens. De Sint-Katelijnekerk is dan weer wat soberder.

Zelf heb ik niet bijzonder veel met kerken, maar toch stap ik graag even naar binnen om een kijkje te nemen. De kerken van Mechelen vertellen stuk voor stuk iets over de geschiedenis, kunst en het karakter van de stad. Als je tijdens je wandeling een openstaande kerkdeur ziet, loop dan gewoon even naar binnen.

Grote Markt

Na je bezoek aan de Sint-Romboutskathedraal loop je zo de Grote Markt op. Dit ruime plein wordt omringd door historische gevels, gezellige cafés en restaurants. Op zaterdagochtend is hier de wekelijkse markt. Verder worden hier regelmatig evenementen, concerten en festiviteiten georganiseerd.

Niet alleen de kathedraal is een opvallend gebouw aan het plein, ook het imposante stadhuis van Mechelen is een echte blikvanger. Het complex bestaat uit drie delen: de Lakenhal, het belfort en het Paleis van de Grote Raad. Het belfort werd nooit helemaal voltooid, maar staat toch op de UNESCO-werelderfgoedlijst als onderdeel van de Belgische en Franse belforten. Rondom het plein zie je verschillende historische panden, elk met hun eigen verhaal. Zo is er De Beyaerd, herkenbaar aan zijn trapgevel met vier leeuwenfiguren, en In het Haentien, een pand uit 1773 met een gevel in Lodewijk XV-stijl.

De Grote Markt is een goed startpunt voor je ontdekkingstocht door Mechelen, maar ook een fijne plek om tussendoor te pauzeren. Vooral op zonnige dagen is het hier heerlijk zitten op een van de vele terrassen.

Groot Begijnhof

Het Groot Begijnhof is een historisch wijkje met smalle kasseistraatjes en witgepleisterde huizen. Rustig verscholen in de stad, heeft deze plek zijn middeleeuwse karakter opvallend goed behouden.

De oorsprong van het begijnhof gaat terug tot de 13e eeuw. Eeuwenlang leefden hier begijnen: alleenstaande vrouwen die samenwoonden in gemeenschap, zonder zich volledig aan een kloosterorde te binden. Hoewel de begijntjes al lang verdwenen zijn, is hun wijk nog steeds intact. Tegenwoordig wonen er gewone Mechelaars, maar de historische sfeer is gebleven. De wijk is niet groot, maar geeft je een beeld van het vroegere Mechelen.

Klein Begijnhof

Mechelen heeft niet alleen een Groot Begijnhof, maar ook een Klein Begijnhof. Dit begijnhof ligt wat meer verscholen in de stad en is kleinschaliger opgezet. De smalle straatjes, lage gevels en verzorgde voortuintjes geven het een rustige en gemoedelijke uitstraling.

Het Klein Begijnhof werd al in de 13e eeuw gesticht en is daarmee een van de oudste van Vlaanderen. In vergelijking met het Groot Begijnhof voelt dit deel wat minder open en overzichtelijk aan, met meer kleine doorgangen en hoekjes. Je loopt er zo doorheen, maar het is zeker een plek die het waard is om even mee te pakken als je in de buurt bent.

Kruidtuin

Wie even wil ontsnappen aan het straatbeeld van het centrum, kan terecht in de Kruidtuin van Mechelen. Dit stadspark ligt op korte afstand van het centrum en is populair bij zowel inwoners als bezoekers.

De tuin ontstond ooit als botanische tuin, maar is tegenwoordig vooral een groene plek om te wandelen, op een bankje te zitten of gewoon even pauze te nemen. Je vindt er grote grasvelden, oude bomen, bloemperken en een speeltuin. Op zonnige dagen wordt het park veel gebruikt door mensen die komen picknicken, lezen of wat rondhangen. Het is een mooie plek om even de rust op te zoeken.

Stiltetuin van het Aartsbisschoppelijk Paleis

Verscholen achter het Aartsbisschoppelijk Paleis vind je een verrassend stukje rust: de stiltetuin. Deze binnentuin is normaal niet toegankelijk voor het publiek, maar van april tot oktober kun je er elk weekend een kijkje nemen. Je loopt er binnen via de ingang aan de Schoutestraat. De tuin zelf is eenvoudig aangelegd, met bloemenperken, bomen en een paar zitbanken. Ideaal om een wandeling in alle rust af te sluiten of gewoon even te genieten van de stilte.

Dijlepad

Het Dijlepad is een wandelpad op vlonders, dat deels over en deels langs het riviertje de Dijle loopt. Het begint bij de Haverwerf en eindigt iets voorbij de Fonteinbrug, in de buurt van de Kruidtuin.

Onderweg loop je letterlijk boven het water, langs gevels en onder bruggen door. Je passeert onder andere de Zoutwerf en de Hoogbrug en krijgt een blik op de achterkant van panden die je vanaf de straat nooit zou zien. De wandeling is kort, maar door het uitzicht op het water en de stad is het toch een leuke afwisseling. ’s Avonds is het pad mooi verlicht, wat zorgt voor een net iets andere sfeer.

Haverwerf

Aan het begin van het Dijlepad ligt een van de meest fotogenieke plekjes van Mechelen: de Haverwerf. Deze kleine kade aan de Dijle werd vroeger gebruikt voor het lossen van schepen met haver. Mechelen had eeuwenlang het stapelrecht op graan. Schepen moesten hun lading hier eerst aanbieden voordat ze verder mochten varen. Tegenwoordig is het vooral een plek waar je even stilstaat om de gevels te bewonderen.

Blikvangers zijn de drie historische huizen uit de 16e en 17e eeuw: Het Paradijske, De Duiveltjes en Sint-Jozef. Elk pand heeft zijn eigen stijl en verhaal, van laatgotisch tot barok. Het Paradijske toont reliëfs van het aards paradijs. De Duiveltjes heeft een van de mooiste houten gevels van België met duivelfiguurtjes als zuilen. In Sint-Jozef zie je een reliëf van de heilige met kind Jezus.

Vismarkt

De Vismarkt ligt aan de Dijle en is een van de gezelligste plekjes in Mechelen. Zoals de naam al doet vermoeden, stond het plein vroeger in het teken van handel en visverkoop. Tegenwoordig is het vooral een populaire ontmoetingsplek met veel horecazaken.

Rond het plein zitten cafés, restaurants en wijnbars, vaak met terrassen aan het water. Overdag kun je hier terecht voor koffie of lunch, ’s avonds is het een geliefde plek om te dineren of iets te drinken. Door de ligging aan het water en het gevarieerde aanbod is de Vismarkt populair bij zowel locals als bezoekers.

IJzerenleen

De IJzerenleen is een brede winkelstraat met een statige uitstraling, gelegen tussen de Grote Markt en het station. Opvallend zijn de mooie historische gevels, die in de 20e eeuw werden heropgebouwd in traditionele stijl na vernielingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Langs de straat liggen chique winkels, boetieks en terrasjes. In het midden stroomt nog steeds de voormalige Melaan, een overkluisde waterloop die hier ooit open liep. Volgens de Mechelaars is deze winkelstraat de Champs Elysées van Mechelen.

Brouwerij Het Anker

Brouwerij Het Anker is een van de oudste brouwerijen van België. Deze stadsbrouwerij bestaat al sinds de 15e eeuw en is vooral bekend van het Gouden Carolus-bier. Ook het stadsbier Maneblusser wordt hier gebrouwen, vernoemd naar de bijnaam van de Mechelaars. Een aanrader voor bierliefhebbers, maar ook als je geïnteresseerd bent in lokale tradities.

Als er in een stad een brouwerij te bezoeken is, dan ga ik daar graag even langs. En als je er ook nog een rondleiding kunt doen, is dat altijd mooi meegenomen. Tijdens de tour leer je meer over de geschiedenis van de brouwerij, het brouwproces en hun eigen whiskyproductie. Aan het eind van de tour volgt natuurlijk een kleine proeverij en krijg je nog een leuk presentje mee. Geen zin in een rondleiding? In de brasserie kun je ook gewoon terecht voor een hapje en een bijpassend drankje.

Wijntjes drinken bij Unwined

België staat bekend om zijn bieren, maar in Mechelen kun je ook prima terecht voor een goed glas wijn. Unwined, tegenover de Sint-Romboutstoren, is een gezellige wijnbar met een ontspannen sfeer, vriendelijke bediening en een verrassend uitgebreide kaart.

Je vindt er wijnen per glas en per fles, afkomstig uit zowel klassieke als minder bekende wijnlanden. Er staan altijd een paar suggestiewijnen op het bord, die geregeld wisselen. Vraag gerust om advies bij het kiezen van een passende combinatie met een hapje of gerecht. Op de kaart staan onder andere kaasplankjes, charcuterie en bruschetta’s. Zelf ben ik meer van het bier, maar ik begin een goed glas witte wijn steeds meer te waarderen. Zeker als er een lekker kaasplankje bij komt kijken.

Brusselpoort

Ooit was Mechelen een ommuurde stad met twaalf toegangspoorten. Vandaag de dag is daar nog maar één poort van over: de Brusselpoort. Deze imposante toren aan de zuidkant van de stad is een stille getuige van het middeleeuwse verleden. De oorspronkelijke poort dateert uit de 13e eeuw, maar werd in de 15e eeuw grondig herbouwd. Ze diende niet alleen als toegang tot de stad, maar ook als verdedigingstoren en wachttoren. De dikke muren en massieve torens laten goed zien hoe stevig Mechelen zich vroeger wist te beschermen.

Je kunt de Brusselpoort niet van binnen bezoeken, maar van buiten is het nog altijd een indrukwekkend bouwwerk. Zeker als je bedenkt dat dit ooit de zuidelijke toegang tot de stad was voor reizigers, handelaars en soldaten.

De Vleeshalle

Overdekte foodhallen zijn de laatste jaren steeds populairder geworden, mede geïnspireerd door het succes van vergelijkbare concepten in Zuid-Europa en Azië. In Mechelen heb je De Vleeshalle, een voormalige markthal voor vleesverkopers. Sinds 2019 is deze plek omgevormd tot een sfeervolle foodhall met een gevarieerd aanbod.

Bij verschillende stands kies je uit kleine gerechten: van wereldse smaken en borrelhapjes tot verfijnde bites en desserts. Je bestelt je eten direct bij de kraampjes. In het midden staat een centrale bar waar je terechtkunt voor een glas wijn, een biertje of een cocktail. Gewoon een fijne plek om iets te eten.

Kazerne Dossin

Een bezoek aan Mechelen is niet compleet zonder stil te staan bij een van de donkerste hoofdstukken uit de geschiedenis van de stad. Tussen 1942 en 1944 gebruikten de nazi’s Kazerne Dossin als verzamelkamp voor Joden en Roma. Meer dan 25.000 mensen werden van hieruit gedeporteerd naar onder meer Auschwitz-Birkenau. Slechts een fractie keerde terug. Vandaag de dag is Kazerne Dossin een memoriaal, museum en documentatiecentrum over de Holocaust en mensenrechten. Een van de recente projecten, Elke naam telt, brengt de namen van de gedeporteerden opnieuw tot leven, zodat geen enkel slachtoffer vergeten wordt.

Het museum biedt een indrukwekkend overzicht van de Jodenvervolging in België. Naast de permanente tentoonstelling zijn er tijdelijke exposities over actuele thema’s rond mensenrechten. Het memoriaal tegenover het museum is een stille plek waar je de tijd kunt nemen om stil te staan bij de slachtoffers van de Holocaust.

Tijdens mijn bezoek mocht ik meewerken aan het project Elke naam telt. Daarbij sprak ik de naam in van een van de slachtoffers die vanuit Mechelen werd gedeporteerd. Later in 2025 zullen alle ingesproken namen worden afgespeeld in het memoriaal, zodat de slachtoffers hun naam terugkrijgen. Zo heb ik op mijn manier bijgedragen aan het teruggeven van hun naam en stem.

Kazerne Dossin is geopend op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 09:00 tot 17:00 uur, en op zaterdag en zondag van 09:30 tot 17:00 uur. Op woensdag is het museum gesloten.

Meer musea in Mechelen ontdekken?

Naast Kazerne Dossin zijn er nog een paar interessante musea die je kunt bezoeken:

• Museum Hof van Busleyden – Duik in het Bourgondische verleden van Mechelen in een prachtig stadspaleis.
• Het Kunstuur – Beleef Belgische topkunst uit de periode 1887–1938 in een unieke setting met muziek en verhalen.
• Het Zotte Kunstkabinet – Ontdek satirische schilderijen vol bizarre taferelen in het geboortehuis van Mayken Verhulst.

Het Predikheren, de stadsbibliotheek van Mechelen

Normaal gesproken loop ik niet snel een bibliotheek binnen tijdens een stedentrip, maar voor Het Predikheren maakte ik graag een uitzondering. Deze stadsbibliotheek is gevestigd in een prachtig gerestaureerd 17e-eeuws barok klooster. Ooit bewoond door predikheren (dominicanen), nu een plek vol boeken, kennis en inspiratie. De combinatie van historische architectuur en een moderne invulling maakt het tot een bijzondere locatie. Zelfs als je geen boek wilt lenen, is een bezoek aan Het Predikheren de moeite waard.

Wat deze plek extra speciaal maakt, is de voormalige kloosterkerk die aan het complex grenst. Na jaren van restauratie is de kerk opnieuw opengesteld en doet die nu dienst als culturele ruimte voor lezingen, tentoonstellingen en evenementen. De originele barokke elementen, zoals het plafond en de zuilen, zijn behouden gebleven en geven de ruimte een unieke sfeer.

Ontbijten

Begin je dag in Mechelen goed met een ontbijt bij een van de gezellige hotspots in de stad. Zelf heb ik ontbeten bij LIEF en WASBAR, twee verschillende maar allebei fijne plekken om je dag relaxed te starten.

LIEF is een sfeervolle koffiebar vlak bij de Kruidtuin. Je kunt er terecht voor huisgemaakte granola, versgebakken bananenbrood, zuurdesemtoast met toppings en uitstekende koffie. Ik ben fan van de acai bowl. Lief is een fijne plek voor een rustig begin van de dag.

WASBAR ligt dichter bij het centrum en heeft een hipper, iets speelser concept,. Het is een combinatie van ontbijtbar, lunchplek én wasserette. Je zit hier tussen kleurrijk design, met een kaart vol klassiekers zoals pancakes, croissants, yoghurt met fruit en ontbijtformules. Probeer hier bijvoorbeeld de Queen Elizabeth Bagel.

Tussendoor of borrelen

In Mechelen hoef je niet per se uitgebreid te lunchen om lekker te eten. Bij verschillende wijn- en biercafés kun je op elk moment van de dag aanschuiven voor een goede borrelplank. Ideaal voor tussendoor.

Bij Unwined, dat ik eerder al noemde, kun je kiezen uit verschillende hapjes die perfect combineren met hun wijnselectie. Denk aan charcuterie, Belgische kazen, olijven en bruschetta’s. Ook in een van de lokale biercafés is een plankje nooit ver weg. Vaak serveren ze regionale kazen, droge worst of warme snacks die goed samengaan met een stevig Gouden Carolus-bier of een van de andere lokale bieren.

Dineren

’s Avonds biedt Mechelen volop keuze voor wie goed en sfeervol wil eten. Zelf heb ik gegeten bij De Vleeshalle en Funky Jungle, twee totaal verschillende plekken die allebei de moeite waard zijn.

De Vleeshalle is een overdekte foodhall in een prachtig gerestaureerd pand. Binnen vind je een mix van kleine keukens waar je wereldse smaken kunt proeven, van streetfood tot verfijnde bites. Ik schoof aan bij Burgers & Grapes, waar ik een Chili Cheese Burger met Hot Belgian Fries bestelde. Maar ook de gerechten van Currykimchi zagen er erg smakelijk uit. Een goede reden om nog eens terug te keren en iets nieuws te proberen.

Funky Jungle is dan weer een gezellige bistro met een kleurrijk interieur en een menukaart vol vegetarische en vegan gerechten. Hier draait alles om plantaardig eten. Denk aan curry’s, burgers, falafel en verrassende dagschotels. Ik ging hier voor een vegetarische kapsalon.

Mechelen ligt centraal in Vlaanderen, ongeveer halverwege tussen Antwerpen en Brussel. Vanuit Nederland is de stad prima bereikbaar, zowel met de trein als met de auto.

De trein is een comfortabele keuze. Kijk hier voor treintickets naar Mechelen. Vanaf Utrecht Centraal reis je in gemiddeld 2,5 uur naar Mechelen, meestal met een overstap in Rotterdam of Antwerpen. De snelste verbindingen doen er net iets minder dan 2 uur over. Er zijn dagelijks meerdere verbindingen, dus je hebt genoeg flexibiliteit qua vertrektijden. Een FlixBus rechtstreeks naar Mechelen is er niet, maar je kunt wel naar Brussel reizen en daar overstappen op een trein. Dat is iets omslachtiger, maar kan een voordelige optie zijn als je ruim op tijd boekt.

Met de auto ben je er vanuit Utrecht in ongeveer 1 uur en 40 minuten, afhankelijk van de verkeersdrukte. Je rijdt via de A27 en E19 richting Antwerpen, en vervolgens zuidwaarts naar Mechelen. Parkeren in het centrum is mogelijk, maar is relatief prijzig. Er zijn ook handige alternatieven zoals randparkings of P+R’s net buiten het centrum. Ik kan Parking Zandpoortvest aanraden. Voor een dag betaal je hier €5,- en in het weekend is parkeren zelf gratis.