Wandelen in Patagonië: Sendero Volcán Chaitén

Het Parque Nacional Pumalín Douglas Tompkins ligt ten zuiden van het plaatsje Hornopirén en is zo’n 400.000 hectare groot. Een groot deel van het natuurgebied bestaat uit een gematigd regenwoud. Verder bestaat het gebied uit fjorden, gletsjers, watervallen, vulkanen en bergmeren. Pumalin betekent ‘waterige plaats’. Een verwijzing naar het moerassige gebied, of toch de vele regen die hier valt? Het regenwoud was eeuwenlang onaangetast vanwege het ijs dat de regio bedekte. De unieke oerbossen bleven hierdoor eeuwenlang beschermd. Onder meer de Fitzroya (of Alerce-boom) groeit in dit park. Dit zijn de grootste bomen van Zuid-Amerika. Ze bereiken een hoogte van 40 tot 70 meter. Door de houtkap is de populatie van deze bomen flink afgenomen. Daarom geldt er tegenwoordig een kapverbod om de boom te kunnen beschermen. Naast de Fitzroya groeien hier nog veel meer bomen en planten die nergens anders ter wereld groeien. In het natuurgebied leven onder andere poedoes, Darwins bekbroeders en güína katten. Een groot deel van het natuurgebied is niet bereikbaar voor toeristen. Er loopt slechts één weg door het natuurgebied, de Carretera Austral.

Parque Nacional Pumalín Douglas Tompkins wordt verdeeld in twee delen. Het noordelijke deel is Caleta Gonzalo, het zuidelijke deel is El Amarillo.

Douglas Tompkins

Het natuurgebied is verbonden aan de naam Douglas Tompkins. Tompkins was een Amerikaans zakenman en natuurliefhebber. Wellicht komt zijn naam je niet bekend voor, maar hij was de oprichter van het buitensportmerk ‘The North Face’ en het kledingmerk ‘Esprit’. Door zijn aandelen te verkopen, verdiende hij heel wat geld. Hij verhuisde in 1989 naar het zuiden van Chili. Zijn liefde voor Patagonië was al ontstaan in de jaren ‘60 toen hij het gebied voor het eerst bezocht. Tompkins bracht veel tijd door met outdoor activiteiten en ging zich inzetten voor het behoud van de natuur in Patagonië. Zo kocht hij in 1991 een groot stuk land om de biodiversiteit te kunnen behouden. Later werd er nog een groot stuk land toegevoegd. In 2005 werd het Pumalin Park officieel uitgeroepen tot een natuurreservaat. Dit is één van zijn zeven natuurgebieden. Tompkins overleed in 2015 tijdens een kajaktocht op het Lago General Carrera meer. Sinds 2018 is het natuurgebied eigendom van de staat.

Volcán Chaitén

Op zo’n 10 kilometer ten noordoosten van het stadje Chaitén ligt de Volcán Chaitén. Deze actieve vulkaan heeft een hoogte van 1122 meter hoog. Er zijn minimaal twee uitbarstingen bekend. De eerste uitbarsting was in het jaar 7420 voor Christus, de laatste op 2 mei 2008. In de ochtend barstte de vulkaan uit, die 36 uur van te voren de eerste activiteiten vertoonde. Een grote aswolk werd de lucht in geblazen. Volgens waarnemingen steeg de wolk op tot een hoogte van ruim 16 kilometer. De wind blies de aswolk honderden kilometers verder. Grote delen van Patagonië waren bedekt. Zelfs in Argentinië werden vliegvelden, wegen en scholen gesloten. Diverse dorpen rondom de vulkaan moesten worden geëvacueerd. Hierbij zou een oudere vrouw om het leven zijn gekomen. Na de uitbarsting werd het park tijdelijk gesloten voor toeristen zodat het gebied gerenoveerd kon worden. In december 2010 werd het park heropend voor bezoekers. Één van de mooiste wandelroutes van Parque Nacional Pumalín Douglas Tompkins brengt je naar de top van de actieve vulkaan. De Sendero Volcán Chaitén behoort wat mij betreft tot één van de hoogtepunten van het natuurgebied.

Wandelroutes in het natuurgebied

De belangrijkste activiteiten van het Parque Nacional Pumalín Douglas Tompkins zijn wandelen en genieten van de natuur. Het natuurgebied is een paradijs voor iedere wandelaar. Er zijn verschillende routes te vinden van verschillende afstanden en moeilijkheidsgraden. Veel van de wandelingen starten in de buurt van een camping en zijn goed onderhouden. De meeste wandelingen vind je in het noordelijke deel. Hieronder vind je een lijst van alle wandelroutes:

• Sendero Cascadas – 5.6 kilometer
• Sendero Laguna Tronador – 4.8 kilometer
• Sendero Los Alerces – 1.4 kilometer
• Sendero Volcán Chaitén – 4.4 kilometer
• Sendero Cascadas Escondidas – 3.6 kilometer
• Sendero Lago Negro – 1.6 kilometer
• Sendero Volcán Michimahuida – 24 kilometer
• Sendero Interpretativo El Volcán – 3.6 kilometer
• Sendero Ranita de Darwin – 3 kilometer
• Sendero el Mirador – 2.2 kilometer
• Sendero el Ventisquero – 20 kilometer
• Sendero Lago Abascal – 2,4 kilometer

Met de naam ‘Sendero Volcán Chaitén’ lijkt het net alsof je de vulkaan zelf gaat beklimmen. Dat gaat tijdens deze wandeling niet gebeuren. Je beklimt de vulkaan niet daadwerkelijk. De wandeling brengt je naar de buitenste rand van de caldera. Vanaf hier heb je een geweldig uitzicht op de actieve vulkaan. Het is niet toegestaan om de vulkaan zelf te beklimmen. De vulkaan is nog actief en derhalve niet veilig. Hieronder kun je lezen hoe wij onze wandeling beleefd hebben.

De rivier oversteken

Vanaf de parkeerplaats wandelen we de bossen in. Het pad is goed aangegeven en het eerste gedeelte is vrij eenvoudig omdat het pad redelijk vlak is. We hebben alleen te maken met enkele waterplassen vanwege de enorme regenval van de voorgaande dagen. Na een paar honderd meter moet je een rivier oversteken. Het bord met de bewijzering was hier omgevallen en de pijl wees de verkeerde kant op. Gelukkig zijn we vooraf gewaarschuwd door een Duitse man die aangaf dat we hier de rivier over moeten steken. Via grote stenen kun je deze rivier eenvoudig oversteken. Het kan zijn dat de rivier bij regenval een stuk hoger staat en dat je daardoor je schoenen moet uittrekken. Aan de andere kant van de rivier zul je het pad snel weer oppikken.

Flinke beklimming naar de top

De eerste hindernis hebben we achter de rug. Maar hierna begint pas de grote uitdaging. Hoewel de wandelroute slechts 4.4 kilometer lang is, moet je een flink stuk klimmen. Door de regenval van de afgelopen dagen zijn sommige delen van het pad daarnaast veranderd in een gigantische modderpoel. Dit maakt de beklimming niet bepaald eenvoudig. Al snel zijn onze schoenen vies, of zoals in mijn geval, volledig nat. We mopperen er soms flink wat op los. Extra frustrerend is het als we door mensen worden ingehaald die nergens last van lijken te hebben. Laat onze conditie ons in de steek, of zijn we het gewoonweg niet gewend om de bergen te beklimmen? Wellicht het laatste. Een andere Duitse man heeft ook moeite met de beklimming en wandelt samen met ons verder. Ondanks het gemopper genieten we tegelijk van de fantastische omgeving. We wandelen door een soort jungle-achtig bos met mooie planten en bloemen. Her en der zien we een kleurrijke vogel voorbij schieten. Het pad lijkt bezaaid te zijn met vulkanisch gesteente. Met enige regelmaat zien we een glimmend brokje obsidiaan, ook wel bekend als vulkanisch glas. Ongetwijfeld overblijfselen van de uitbarsting van 2008. Een groot deel van dit gebied was volledig verwoest. Hoewel we her en der nog een dode boom zien, zijn de meeste planten en bomen weer aardig gegroeid.

Niet ver van de top houdt de boomgrens op. Draai hier zeker even een keer om, want je hebt hier een geweldig uitzicht over de omgeving. In de verte kunnen we zelfs de zee zien. Wat een geluk hebben we dat het uitzicht niet wordt belemmerd door een flinke wolkenpartij. Inmiddels begint er bij ons ook een laagje sneeuw op te duiken. De winter heeft tijdens onze reis iets te lang geduurd waardoor we te maken hebben met flink wat sneeuw. Sommige delen van het natuurgebied zijn zelfs afgezet vanwege de hoeveelheid sneeuw en ijs.

De Caldera van de Volcán Chaitén

Nog een klein stukje naar de top en het eindpunt van de trail. Door de sneeuw is het behoorlijk glad. Hopla, iemand van ons gaat even onderuit. Gelukkig geen schade. En dan bereiken we het eindpunt. Wat is dit geweldig! Voor ons doemt de top van de Volcán Chaíten op. Het is goed te zien dat de vulkaan nog altijd actief is. Op de hellingen van de vulkaan zie je flink wat stoomwolken. Aan de rechterzijde zien we een gigantische lagune. Vooraf had ik op YouTube al beelden gezien van deze wandeling. Op die beelden zag het er heel anders uit. De hellingen van de vulkaan hebben normaal gesproken een zandkleur en het meer steekt daar mooi in af. Bij ons ligt er een flink pak sneeuw. Dit maakt het eigenlijk alleen maar uniek. Hoeveel mensen kunnen immers zeggen dat ze zoveel sneeuw hebben gezien tijdens deze wandeling. We zoeken even een plekje op om dit even in ons te laten inwerken. Gelukkig waait het niet al te hard, dus ik durf ook de drone even in de lucht te sturen.

Hoewel de Sendero Volcán Chaitén één van onze eerste wandelingen is van onze reis, zeggen we nu al dat dit al een onvergetelijk hoogtepunt is. En eerlijk is eerlijk, ook aan het einde van de route moeten we concluderen dat dit een hele speciale wandeling is. We blijven een uur op de top en zijn zelfs een tijdje helemaal alleen. Hierna wacht ons dezelfde route weer omlaag.

De Sendero Volcán Chaitén start op zo’n 24 kilometer ten noorden van het dorpje Chaitén. Het makkelijkste is om met je eigen huurauto hierheen te rijden. Aangezien er maar één weg door het natuurgebied loopt, is het startpunt haast niet te missen. Langs de kant van de weg staan bordjes en je herkent het startpunt aan de kleine parkeerplaats met informatieborden. Er rijden bussen langs de parkeerplaats, maar op de terugweg moet je waarschijnlijk een lift regelen.

Wij verbleven in totaal drie nachten in het Parque Nacional Pumalín Douglas Tompkins. Onze accommodatie was gevestigd in Caleta Gonzalo, direct bij de haven waar de ferry aanmeert. Bij Lodge Caleta Gonzalo hadden we de ‘Villa Hobbit’ gehuurd. Dit was één van de meest bijzondere accommodaties van onze reis. Villa Hobbit bestaat uit vier kleine huisjes, verstopt in de bossen. Twee huisjes zijn bedoeld als slaapkamer, de andere huisjes zijn de badkamer en de woonruimte met keuken en houtkachel. Deze accommodatie was niet bepaald goedkoop vergeleken met andere accommodaties. Er is verder in Caleta Gonzalo niets te doen, dus je moet of voor je eigen eten zorgen of gaan eten in het restaurant van Lodge Caleta Gonzalo. Ontbijt hebben we zelf geregeld, ‘maar in de avond hebben we een drie-gangen menu gegeten.

Je zou kunnen overwegen om verder te reizen naar Chaitén. Vanuit hier ben je tevens dichterbij de Sendero Volcán Chaitén. Er zijn in de lente- en zomermaanden ook voldoende mogelijkheden om te kamperen. In de periode oktober en november waren deze bij ons nog gesloten.

De Carretera Austral wordt omschreven als één van de mooiste autoroutes van Zuid-Amerika. In totaal is deze route 1247 kilometer lang. De route loopt volledig in Chili, in het noordelijke deel van Patagonië. Veel mensen rijden de Carretera Austral met een camper of huurauto. Anderen liften of reizen met de motor of fiets. De route begint in Puerto Montt en eindigt in de kleine nederzetting Villa O’Higgins. Een groot gedeelte van de route is onverhard. Onderweg passeer je de ruige en ongerepte natuur van Chili. Maak verschillende stops om te genieten van enkele outdoor activiteiten. Benieuwd hoe wij onze route hebben gereden? Lees dan het artikel met onze Carretera Austral reisroute.