Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Duitsland
Reistips

Must-visit: het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig

De meest opzienbarende bezienswaardigheid van Leipzig is het Völkerschlachtdenkmal. Dit enorme oorlogsmonument werd in de twintigste eeuw opgericht ter herdenking van de Slag bij Leipzig in 1813. Een absolute must-visit wanneer je een stedentrip naar Leipzig maakt.

Het Völkerschlachtdenkmal in Leizig is het grootste monument van Duitsland: 91 meter breed en 121 meter hoog

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Duitslands grootste monument: het Völkerschlachtdenkmal

Geschiedenis

Van 16 tot 19 oktober 1813 vond er op de plek van het monument de Slag bij Leipzig plaats. Coalitielegers van Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Zweden vochten hier tegen het Franse leger van Napoleon Bonaparte. In het Franse leger streden ook Italianen, Polen en Duitsers van de Rijnmond mee. In totaal waren ruim 500.000 soldaten betrokken bij deze veldslag, die geldt als de grootste veldslag van Europa voor de Eerste Wereldoorlog.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
91 meter breed, 126 meter hoog

Tijdens Napoleons consul voerden het Verenigd Koninkrijk, Rusland, Oostenrijk en Pruisen, bijna altijd oorlog tegen Frankrijk. Maar keer op keer wisten de Fransen te winnen. Vrijwel heel Europa was in 1812 Frans, een Franse vazalstaat of een Frans bondgenoot. Zo controleerde Frankrijk ook Nederland. In 1812 wilde Rusland geen bondgenoot meer zijn van de Fransen. Napoleon ging hier niet mee akkoord en verklaarde de oorlog tussen de Russen. Hij trok naar Rusland, met het doel om geheel Europa te veroveren. Napoleons veldtocht naar Rusland rampzalig verlopen. Ook in Spanje lijden de Fransen nederlagen, waardoor een groot deel van de Grande Armée vernietigd werd. Maar liefst 400.000 soldaten en 100.000 paarden stierven. De veldtocht zorgde voor een anti-Franse stemming in alle landen onder het Franse gezag. Pruisen verklaarde de Fransen ook de oorlog, waarna Rusland niet meer alleen stond. Tijdens de Slag bij Bautzen stonden de Franse troepen tegenover het Pruisische en Russische leger. De Fransen wisten de slag te winnen. Ook de Slag bij Dresden in augustus 1813 wonnen de Fransen, maar tijdens de Slag bij Leipzig lijden de Fransen een zware nederlaag. De bondgenoten kwamen tot de conclusie dat ze eerst de kleinere legers van Napoleon moesten verslaan, alvorens ze de veldslag met de keizer aangingen. Zo behaalden de bondgenoten kleine overwinningen in Grossbeeren, Kulm en Katzbach. De Franse maarschalk Nicolas Oudinot slaagde er niet in om Berlijn in te nemen. Napoleon trok zich met 195.000 soldaten terug rond Leipzig.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Bezoekers kunnen geheel aan de top komen

Op 16 oktober kwamen de troepen tegenover de 430.000 soldaten van de coalitie te staan. De coalitie bestond uit 200.000 Russen, 130.000 Oostenrijkers, 80.000 Pruisen en 20.000 Zweden. Doordat Napoleon tijdens de Grande Armee een groot deel van zijn veteranen was verloren, waren zijn kansen geslonken. De troepen van Napoleon stonden opgesteld in de voorsteden en kleinere dorpjes rond Leipzig. Na een Oostenrijkse aanval op een Pools regiment werd het startschot gegeven voor een dag vol confrontaties. Op 18 oktober werden de troepen van Napoleon teruggedreven. In de daaropvolgende negen uur werd de Franse ondergang een feit. De Fransen waren niet opgewassen tegen de overmacht aan troepen. In totaal stierven tijdens deze veldslag meer dan 120.000 mensen. Napoleon vluchtte naar Frankrijk en moest afstand doen van de troon. Vervolgens werd hij verbannen naar Elba.

Bouw van het monument

Bruno Schmitz maakte een ontwerp van het monument. Om de bouw van dit monument te bekostigen werd er een speciale loterij opgezet en werden giften verzameld. In totaal werden de kosten beraamd op ruim 6 miljoen Goldmark. De eerste steen van het monument werd op 18 oktober 1898 gelegd. Honderd jaar na de historische gebeurtenis, werd het monument in 1913 ingewijd door keizer Wilhelm II. Ook de koning van Saksen, andere vorsten van Duitse staten en vertegenwoordigers van Oostenrijk, Rusland en Zweden waren hierbij aanwezig.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
De 9,5 meter hoge beelden van de Avondwake

De hoogte van het monument is 91 meter, de breedte 126 meter. Hiermee is het Duitslands grootste monument. 500 treden brengen je naar het uitkijkplatform. Het koepelvormige plafond is versierd met 324 levensgrote ruiters. Vier 9,5 meter hoge beelden van de Avondwake vertegenwoordigen de personificaties van de deugden van het Duitse volk gedurende de oorlog voor: moed, kracht, macht en opoffering. De beeldhouwer had de kolossen van Memnon als inspiratie gebruikt voor deze gigantische beelden. De crypte is het symbolische graf van alle slachtoffers tijdens de Slag van Leipzig. Acht beelden van twee wachters naast elkaar staan rondom de crypte opgesteld. Aan de buitenzijde is het beeld van Aartsengel Michael te zien. Het water voor het Völkerschlachtdenkmal stelt een ‘zee van tranen voor de gevallen soldaten’ voor.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Kijk eens naar de grootte van de enorme beelden

Een bezoek aan het monument

Wie naar Leipzig reist, moet beslist een bezoek brengen aan dit gigantische monument. Het monument is dagelijks geopend. Van april tot oktober van 10 uur tot 18.00 en van november tot maart van 10.00 tot 16 uur. Een ticket kost 8 euro. Het Völkerschlachtdenkmal is met de S-Bahn te bereiken. Neem hiervoor de S1 of S11. Bus 70 of Tram 2 en Tram 15 stoppen echter dichterbij. Uiteraard stopt de Hop on-Hop off bussen ook voor het monument. Kom je met je eigen vervoer? Er is een enorme parkeerplaats waar je je auto kunt parkeren.

Binnen wordt een 15 minuten durende video afgespeeld waarbij je meer te weten kunt komen over de geschiedenis en de bouw van het monument. Via de trappen kun je de verschillende ruimtes beklimmen. Voor wie minder goed te been is, of geen zin heeft om zoveel trappen te lopen is er ook een lift. Om het uitzichtplatform te bereiken dien je wel het laatste gedeelte met de trap te lopen.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
De koepel met de 324 ruiters

De kolossale beelden binnen zijn uitermate indrukwekkend en na 500 traptreden wordt je beloond met een mooi uitzicht

Het bezoek aan het Völkerschlachtdenkmal heeft diepe indruk op mij gemaakt. Ik had absoluut niet verwacht dat ik zulke enorme beelden in de Ruhmeshalle zou aantreffen. Ook de koepel, met de levensgrote ruiterbeelden zijn uitermate mooi om te zien. Neem absoluut de tijd om de verschillende ruimtes te bekijken, want het traplopen is behoorlijk pittig. Door in de verschillende ruimtes alles goed in je op te nemen kun je weer even tot rust komen alvorens je langzaam naar boven loopt. Uiteindelijk zul je beloond worden met een mooi uitzicht over Leipzig.

Het verhaal achter het Völkerschlachtdenkmal in Leipzig
Het uitzicht geheel op de top van het monument
Danny van der Meijden
Danny van der Meijden

Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Bestemmingen waar vrijwel niemand van heeft gehoord of waar weinig mensen naartoe gaan. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in.

Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!

Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!

Meer informatie