Luxemburg
Stedent(r)ips

Tips voor Luxemburg Stad

Klein, maar fijn. Luxemburg Stad is een ideale bestemming voor een korte stedentrip of een weekendje weg. Zeker bij mooi weer is het heerlijk om door de stad te slenteren en alle hoogtepunten te bewonderen. Geniet van prachtige uitzichten, historische gebouwen en een relaxte sfeer. Ontdek de rijke geschiedenis van de stad bij de hoge kliffen van de stadsmuren. Er valt genoeg te doen. Een extra voordeel is dat de hoofdstad van Luxemburg op slechts enkele uren van Nederland ligt. Je bent er dus zo! In dit artikel kun je lezen wat je allemaal kunt zien en doen in Luxemburg Stad.

De vestingwerken van Luxemburg Stad

Geschiedenis van Luxemburg Stad

Al sinds de Romeinse tijd is Luxemburg Stad een strategische plaats, maar de stad werd in de 10e eeuw gesticht. Dat de stad zo belangrijk was, is nog altijd terug te zien aan de vestingwerken. In de 16e eeuw was Luxemburg Stad één van de sterkste vestingwerken van Europa. Twee eeuwen later werden de vestingwerken verder uitgebreid. De stad werd als onneembaar beschouwd en kreeg de bijnaam ‘Gibraltar van het noorden’. Hoewel er tegenwoordig slechts 10% over is van deze vestingwerken, kun je je vast voorstellen waarom de stad zo belangrijk was.

De huidige stad ligt op hoge plateaus en steile dalen van de Alzette en Pétrusse rivieren. Daarom is de stad vol met bruggen, viaducten en vooral mooie uitzichten. Opvallend is dat de stad ook bijzonder groen is en veel parken heeft. Luxemburg Stad is niet druk bevolkt. Maar liefst 70% van de inwoners komt niet uit Luxemburg. Omdat de kosten voor huisvesting extreem duur zijn, wonen de meeste mensen buiten de stad.

Het historische centrum en de vestingwerken behoren sinds 1994 tot de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Bezienswaardigheden in Luxemburg Stad

De belangrijkste bezienswaardigheden van Luxemburg Stad zijn te vinden in de historische binnenstad. Omdat het centrum zo compact is, kun je de bezienswaardigheden gemakkelijk te voet verkennen. Wil je ook de hotspots buiten het centrum bezoeken, kun je eenvoudig het openbaar vervoer nemen.

Neem deel aan een Free Walking Tour om een eerste indruk te krijgen van de stad. Elke dag om 11.00 starten de rondleidingen in het Engels bij het Monument bij Dicks en Lentz.

Het mooiste uitzicht over de stad heb je bij de Chemin de la Corniche

Chemin de la Corniche

In Luxemburg Stad heb je dus te maken met hoogteverschillen. Het historische centrum is gelegen in het hogere gedeelte. Aan de rand van het historisch centrum loopt een autovrije promenade langs de oude vestingwerken. Vanaf de promenade heb je spectaculaire uitzichten op de lager gelegen delen van de stad, zoals de stadsdelen Grund en Pfaffenthal. Chemin de la Corniche is veruit het meest populaire uitzichtpunt. De Luxemburgse schrijver Batty Weber noemde dit deel ‘het mooiste balkon van Europa’. Vanaf dit punt kijk je over het stadsdeel Grund en de voormalige abdij van Neimënster. Pak je camera er maar bij, want je zult hier veel foto’s maken.

De belangrijkste bezienswaardigheid van Luxemburg Stad zijn de kazematten

De Kazematten

Een bezoek aan de kazematten van Luxemburg mag absoluut niet ontbreken. In de rotsen en heuvels van de stad ligt een uitgebreid gangenstelsel dat ooit een eigen wereld op zich vormde. In de middeleeuwen was Luxemburg een belangrijke locatie in Europa en daarom werd er flink gevochten voor deze strategische plaats. Het lukte de Spanjaarden in 1644 om Luxemburg in te nemen. Er waren al ondergrondse militaire gangen aanwezig, maar deze werden door de Spanjaarden flink uitgebreid. De tunnels hadden een totale lengte van maar liefst 23 kilometer! Een eeuw later perfectioneerden de Oostenrijkers deze tunnels en de kazematten verder en werd er ook in de diepte gegraven. Tijdens de Franse Revolutie werden de kazematten zeven maanden lang aangevallen, maar de vestingwerken bleken echt oninneembaar te zijn. Na het verdrag van Londen werd een groot deel van de kazematten opgeblazen. Omdat een deel vlak onder de stad gelegen was, werd dit niet opgeblazen. De ondergrondse gangen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt om te schuilen. Twee kazematten kun je bezoeken; de Bock kazematten en de kazematten van de Pétrusse.

De Bock kazematten kun je op eigen houtje verkennen
Met een gids kun je de kazematten van Pétrusse bekijken

De Bock kazematten kun je op eigen houtje bezoeken. In het ondergrondse gangenstelsel kan het soms een doolhof zijn. Sommige gangen leiden naar doodlopende ruimtes. Door verschillende schietgaten heb je zicht op Grund en Pfaffenthal. De Bockrots is overigens de plek waar Luxemburg Stad is ontstaan. Graaf Siegfried van Luxemburg liet hier in de 10e eeuw een burcht bouwen. De kazematten van Pétrusse kun je alleen bezoeken met een gids. Tijdens een tour ga je echt onder de grond en krijg je uitleg over de geschiedenis van de kazematten. Beide kazematten behoren tot de belangrijkste bezienswaardigheden van Luxemburg Stad.

Niet te missen, het groothertogelijk paleis met de wachters

Het Groothertogelijk Paleis

Sinds het bestaan van Luxemburg zijn er verschillende heersers geweest. Luxemburg werd in 1815 een groothertogdom en maakte deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Koningen van Nederland waren Groothertog van Luxemburg. Na het overlijden van koning Willem III waren er echter geen mannelijke nakomelingen. Omdat vrouwen niet in aanmerking komen werd Adolf van Nassau groothertog. Er zijn dus banden met ons eigen land. Overigens werd de regel later aangepast dat vrouwen geen groothertogin konden worden. Charlotte van Luxemburg regeerde van 1919 tot 1964 en was zeer populair. Ze zette zich enorm in voor de wederopbouw van het land na de Tweede Wereldoorlog.

De groothertog van Luxemburg woont en werkt vanuit het Groothertogelijk Paleis. Dit prachtige paleis in Franse renaissancestijl is niet te missen. Voor de ingang staan dagelijks van 08.00 tot 17.00 twee wachters voor de ingang. Ieder uur vindt de wisseling van de wacht plaats. Een mooi tafereel om van dichtbij mee te maken. Wanneer de vlag wappert, weet je dat de familie thuis is. Tijdens de zomermaanden verlaat de familie de stad en kunnen toeristen een kijkje nemen in het paleis tijdens een georganiseerde tour.

Een oude handelsplaats, de Fëschmaart
Wandel door het historische centrum en bekijk de winkels en mooie gebouwen
Cercle Cité en Hotel de Ville

Het historische centrum van Luxemburg Stad

Maak een wandeling door het historische centrum van de stad, Haute Ville. Het centrale plein van deze wijk is Place d’Armes. Dit plein wordt al eeuwenlang als een ontmoetingsplaats gebruikt. Twee maal per maand is er een brocante markt op het plein die goed bezocht wordt. Het imposante gebouw dat je hier ziet is het Cercle Cité. Dit is geen stadhuis, maar een congrescentrum en tentoonstellingsruimte. Rondom het plein vind je terrassen en restaurants. Sowieso vind je in het centrum veel leuke restaurants en cafés. Dwaal daarom eens verschillende smalle straatjes in, want je vindt er enkele fotogenieke plekjes. Bij Rue de la Loge kun je een torentje zien met de tekst ‘Mir wölle bleiwe wat mir sin’, het motto van de Luxemburgers. Dit is het nationale motto van het land en betekent ‘wij willen blijven wat wij zijn’. Op de ‘Fëschmaart’ (de vismarkt) werd vroeger handel gedreven. Destijds met vis en kruiden, tegenwoordig vind je hier handelaren en restaurants. Een ander mooi steegje is Rue du Nord met de kleurrijke huisjes. Op Place Guillaume II staat een bronzen standbeeld van de Nederlandse en Luxemburgse koning Willem II en het opvallende gebouw ‘Hotel de Ville’ is het stadhuis van Luxemburg Stad.

Een ander mooi uitzicht heb je vanaf Place de la Constitution
De Gëlle Fra

Place de la Constitution

Op het plein Place de la Constitution staat een monument ter ere van de omgekomen Luxemburgers tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bovenop het monument staat een vergulde vrouwelijke figuur, die voor de lokale bevolking bekend staat als ‘Gëlle Fra’ (Gouden dame). Toen Luxemburg tijdens de Tweede Wereldoorlog werd bezet door de nazi’s, werd het gouden beeld weggehaald voordat de Duitsers het monument konden ontmantelen. Na de oorlog werd het monument gerestaureerd, maar de Gëlle Fra bleef vermist. Pas in 1980 vond men het beeld terug onder de grasmat van het nationale voetbalstadion.

Vanaf Place de la Constitution heb je een mooi uitzicht over de ravijn en de Pont Adolphe (Adolfsbrug). Deze brug werd aan het begin van de 20e eeuw gebouwd en was met een spanwijdte van 85 meter de grootste spanbrug ter wereld. Sinds de laatste renovatie van 2017 is er onder het brugdek een aparte brug voor voetgangers en fietsers gebouwd. De ingang voor de kazematten van Petrusse vind je overigens ook aan de rand van het plein.

De kathedraal van Luemburg Stad

Cathédrale Notre-Dame-de-Luxembourg

Aan de Place de la Constitution staat ook de kathedraal van Luxemburg. De Cathédrale Notre-Dame-de-Luxembourg werd in de 17e eeuw gebouwd en was in eerste instantie de parochiekerk van de stad. Toen Luxemburg tot bisdom werd verheven, werd de kerk een kathedraal. Tussen 1935 en 1938 werd de kathedraal flink uitgebreid met een nieuw dwarsschip. Tijdens deze uitbreiding werd er een nieuw orgel geplaatst en een crypte gebouwd waar leden van de groothertogelijke familie begraven liggen. De kathedraal is gratis te bezoeken.

De stadsdeel Grund behoort tot mijn favoriete plekjes
Ontdek Grund met het Wenzel-parcours

Grund

Vanaf Chemin de la Corniche kijk je neer op het stadsdeel Grund. Het is één van de oudste wijken van de stad en zeker de moeite waard om te bezoeken. Kies er bijvoorbeeld voor om het Wenzel-parcours te wandelen. Deze wandeling start bij de Bock kazematten en daalt af naar het hart van Grund. In deze wijk lijkt het alsof de drukte van de stad ver weg is. Grund wordt omringd door oude verdedigingswerken met torens. Binnen de muren staan huisjes uit de 17e, 18e, en 19e eeuw. Een opvallend gebouw in Grund is het complex Neimënster. Ooit een abdij, later een gevangenis en tegenwoordig een cultureel centrum waar evenementen plaatsvinden. Bij het bruggetje Pont du Grund heb je een mooi fotomotief met de Alzette op de voorgrond en het hoger gelegen stadsdeel op de achtergrond. In de buurt van Updown Bar kun je weer de lift nemen naar het hoger gelegen deel van de stad.

De legende van melusina

Aan de oevers van de rivier Alzette staat het beeld van Melusina. Volgens de legende zou Melusina onderdeel zijn geweest van de stichting van Luxemburg Stad. Siegfried zou tijdens een jacht een prachtige dame in de Alzette-vallei hebben gezien. Dit was Melusina. Een dag later keerde Siegfried terug en vroeg hij haar ten huwelijk. Melusina had twee voorwaarden; Siegfried moest eigenaar worden van de Bockrots en ze wilde iedere zaterdag alleen gelaten worden. Siegfried verkocht zijn land aan de abdij van St. Maximin en kreeg de rots in de Alzette-vallei daarvoor terug. Jarenlang hield Siegfried zich ook aan zijn woord. Hij liet Melusina iedere zaterdag alleen. Tot vrienden van hem zeiden dat hij eens moest kijken wat ze aan het doen was. Siegfried keek door het sleutelgat en zag Melusina in bad liggen. Alleen had Melusina geen benen, maar een vissensoort. Melusina had door dat Siegfried haar had gezien en verdween in de rivier om nooit meer gezien te worden. Het verhaal gaat dat Melusina wacht tot iemand haar uit de rivier bevrijdt.

Een andere mooie wijk is Pfaffenthal
Met de Panoramische lift kun je deze wijk gemakkelijk bereiken

Pfaffenthal

Een ander lager gelegen stadsdeel is Pfaffenthal. Veel locals noemen dit de mooiste wijk van de stad, dus een extra reden om ook hier eens door de straten te dwalen. Met de Panoramische Lift kun je gemakkelijk van de bovenstad naar Pfaffenthal afdalen. De glazen lift brengt je op een snelle manier 71 meter naar beneden (of weer naar boven) en is helemaal gratis. Boven heb je ook nog eens een mooi panoramisch uitzicht over de vallei.

Musea in Luxemburg Stad

Mocht je geen geluk hebben met het weer, dan heb je nog altijd de optie om een musea te bezoeken. MUDAM (Musée d’Art Moderne Grand-Duc Jean) is gebouwd tegen de overblijfselen van Fort Thüngen. Het museumcomplex is al een bezienswaardigheid op zich. Binnen vind je een wisselende collectie van moderne kunst. Als je meer wil weten over de geschiedenis van de stad kun je terecht bij het Lëtzebuerg City Museum. Hier kun je zien hoe de stad er in de middeleeuwen uit heeft gezien en ook de moderne geschiedenis komt aan bod. In het Natural History Museum kun je een tentoonstelling zien van (opgezette) dieren, fossielen en stenen. Een redelijk nieuw museum is het Science Center waar je op een interactieve manier de wetenschap en technologie kunt ontdekken.

Met de Luxemburg Card heb je gratis toegang tot veel bezienswaardigheden en musea. Niet alleen binnen Luxemburg Stad, maar het gehele land. Ben je van plan om Luxemburg te ontdekken, is deze kaart dus een aanrader om aan te schaffen.

Je kunt niet alleen gratis reizen in Luxemburg Stad, maar in het gehele land!

Gratis openbaar vervoer!

Wist je al dat het openbaar vervoer in Luxemburg Stad gratis is? Sterker nog, het openbaar vervoer is in het gehele land gratis! Je hoeft dus geen kaartjes meer te kopen om gebruik te maken van treinen, trams of bussen. Luxemburg is daarmee het eerste land ter wereld dat het openbaar vervoer gratis heeft gemaakt. De Luxemburgse regering probeert op deze wijze de bevolking bewust te maken dat verandering in de klimaatcrisis mogelijk is en hoopt hiermee de fileproblemen op te lossen. Veel mensen die in Luxemburg Stad wonen, werken buiten de stad of zelfs in het buitenland. Omdat veel mensen toch met de auto naar hun werk gaan, zijn er vaak verkeersopstoppingen. Luxemburg is één van de landen met de meeste files wereldwijd. Door het openbaar vervoer gratis te maken, hoopt men dat de mensen de auto sneller laten staan. Als toerist profiteer je dus mee van deze maatregel. Ideaal als je Luxemburg Stad wil verkennen of een reis door het land wil maken.

Het hippe Mama Shelter Hotel

Overnachten in Luxemburg Stad

Een prachtig hotel om te overnachten is het moderne Mama Shelter Hotel. Al direct bij binnenkomst zie je dat het hier om een hip hotel gaat dat zich richt op jongeren. De inrichting is uniek en grappig. Ook op de kamers zijn leuke elementen terug te vinden. ‘s Ochtends kun je genieten van een uitgebreid ontbijt. In het restaurant kun je tevens lunchen en dineren. ‘s Avonds is het hier gezellig druk en een prima locatie voor een drankje. Op de zesde verdieping is tevens een rooftop bar. Iedere vrijdag en zaterdag komt er een DJ, dus je hoeft niet eens het hotel te verlaten om een gezellige avond te hebben. Mama Shelter is gelegen in het zakelijke stadsdeel Kirchberg, het Europees district van Luxemburg. Met het openbaar vervoer ben je in vijf minuten in het historische centrum.

Bekijk meer hotels
Danny van der Meijden
Danny van der Meijden

Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Bestemmingen waar vrijwel niemand van heeft gehoord of waar weinig mensen naartoe gaan. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in.

Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!

Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!