West-Pommeren in Polen

West-Pommeren staat vooral bekend om de natuur en de stranden. Maar je vindt er ook een aantal interessante steden die zeker een bezoek waard zijn. Ik bracht tijdens mijn trip door de regio een bezoek aan onderstaande steden.

Szczecin, de hoofdstad van West-Pommeren

De hoofdstad van West-Pommeren is Szczecin. Een stad met een moeilijk uit te spreken naam, maar wanneer je gewoon Stettin zegt zit je al behoorlijk goed. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd een groot deel van de stad verwoest. Dat is direct de reden dat het oude centrum eigenlijk nog redelijk nieuw is. Het oudste huis is pas 50 jaar oud… Beklim de toren van de Jacobuskerk voor een mooi overzicht over de gehele stad. Wat opvalt is dat je veel groen ziet en daarom wordt Szczecin ‘de groene stad’ genoemd. Je vindt er talloze parken, pleinen met exotische beplanting en daarnaast wordt de stad omringd door drie grote bossen. Hier kun je urenlang wandelen, bijvoorbeeld bij de centrale begraafplaats of Jasne Błonia.

Ook water speelt een belangrijke rol. De stad ligt niet ver van de Baltische Zee, grenst aan de rivier de Oder en heeft de grootste haven van Polen. Aan de boulevard komen mensen graag samen en dat zorgt voor een gezellige sfeer. Haal hier eens diep adem, want grote kans dat je chocolade ruikt. De geur wordt verspreid door de chocoladefabriek die deze lekkernij weer naar België exporteert. Hoe ontdek je het oude centrum het beste? Volg gewoon de rode lijn die dwars door de stad loopt. Deze brengt je langs alle belangrijke bezienswaardigheden van de stad en bij ieder nummer vind je een informatiebord. Handig, want zo zul je nooit verdwalen. Eigenlijk is een dag veel te kort om Szczecin te ontdekken. Want er zijn nog een aantal toffe musea, ondergrondse routes uit de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog en zoveel mooie wandelroutes.

Świnoujście

Op het eiland Uznam vind je een totaal andere stad. Świnoujście bestaat eigenlijk uit 44 eilanden, maar drie hiervan zijn bewoond. De stad was jarenlang een van de grootste Baltische badplaatsen en is nog altijd een populair kuuroord. Het staat met name bekend om het prachtige zandstrand. Het strand is 12 kilometer lang en behoort tot de schoonste stranden aan de Poolse kust. Met een gemiddelde temperatuur van zo’n 23 graden zit je hier dus goed voor een ontspannende strandvakantie. Bijzonder is dat de zee zich hier terugtrekt, waardoor het strand steeds groter wordt. In de afgelopen 200 jaar is de kustlijn zo’n 1,5 kilometer verschoven. Świnoujście heeft de langste strandpromenade van Europa. Al is de promenade dus steeds verder van het strand verwijderd, vandaar dat men een tweede heeft aangelegd. Aan de promenade vind je hotels, winkels, bars en restaurants. Het centrum combineert oud en nieuw. Er zijn nog 18e eeuws gebouwen bewaard gebleven, zoals het stadhuis uit 1805. Maar er zijn ook moderne gebouwen terug te vinden, zoals het enorme winkelcentrum ‘Corso’. Świnoujście heeft ook de hoogste vuurtoren van de Poolse kust, maar helaas is deze momenteel niet toegankelijk. Omdat Świnoujście tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke stad was, vind je er drie forten. Hier kun je meer te weten komen over de geschiedenis van de stad en het belang van de haven.

Międzyzdroje

Deze populaire badplaats is gelegen op het eiland Wolin. Al halverwege de 19e eeuw trok Międzyzdroje veel vakantiegangers in de zomer. Er werden steeds meer pensions en openbare ruimtes gebouwd, waardoor het een populaire badplaats onder toeristen werd. De Tweede Wereldoorlog zorgde ervoor dat de ontwikkeling van de stad tijdelijk stil kwam te liggen. Omdat de stad nauwelijks schade leed tijdens de oorlog, kwamen de vakantiegangers al snel terug. Zij genieten hier van het fijne strand aan de Baltische Zee en flaneren over de promenade. Bijzonder is de 395 meter lange pier, de langste in Polen. Vanaf de pier heb je een fraai uitzicht op het strand en zie je de vuurtoren van Świnoujście. Een andere populaire bezienswaardigheid is de ‘Aventue of Stars’ met meer dan 200 handafdrukken van beroemde Poolse film- en theatersterren. Jaarlijks wordt hier het Festival of Stars georganiseerd en worden er films en theatervoorstellingen getoond en zetten beroemde artiesten nieuwe handafdrukken. In Międzyzdroje vind je tal van cafés en eetgelegenheden. Het is tevens een goede uitvalsbasis om het Wolin National Park te bezoeken.

Wolin is het grootste eiland van Polen, maar is nog relatief onontdekt. Het eiland wordt omringd door water. In het noorden door de Baltische Zee, in het oosten de Dziwna, in het zuiden de Oderhaf en in het westen door de Świna. Ondanks de rust op het eiland, valt er voldoende te ontdekken. Er zijn natuurlijke, historische en recreatieve attracties te vinden en het Wolin National Park ligt op het eiland.

Grodzisko w Lubinie, het heuvelfort van Lubin

In Lubin kun je een bezoek brengen aan het heuvelfort op de hoogste kliffen bij de Oderhaf. Bij opgravingen zijn hier restanten van een kerk, begraafplaats en de fundamenten van een woontoren gevonden. Men vermoedt dat de overblijfselen van de kerk behoren tot de oudste kerk van Pommeren. Op de heuvel kun je via de informatieborden meer te weten komen over de historie van het heuvelfort en er is een kleine tentoonstelling van aardewerk. Maar misschien nog wel mooier is het uitzichtpunt op de Oderdelta. Hier kijk je neer op de 44 eilanden van de Swina-rivierdelta en het Wicko Wielkie meer. Je betaalt een kleine entreeprijs om het heuvelfort te bezichtigen.

Boottocht op de Oderdelta

Het is tevens mogelijk om een boottocht te maken over de Oderdelta met een natuurgids. Tijdens de ontspannende boottocht kun je veel verschillende vogels spotten. Grote kans dat je de zeearend ziet, want in de Oderdelta leven zo’n 150 paar zeearenden. Daarmee is dit de grootste concentratie zeearenden van Europa. De zeearenden zijn met de witte staartveren goed te herkennen. Kijk goed naar de boomtoppen of gewoon in de lucht. Is een boottocht niet actief genoeg voor je? Huur een kano en verken op die manier de lagune.

Jezioro Turkusowe, het turquoise meer

Een mooie locatie om te bezoeken is Jezioro Turkusowe, oftewel het Turquoise meer. Het meer is onderdeel van het Wolin National Park en ligt in het dorpje Wapnicy. Toen hier nog een kalksteengroeve actief was in de Duitse periode, werd er kalk afgegraven om er in de nabijgelegen fabriek cement van te maken. Toen er met deze werkzaamheden werd gestopt, vulde de groeve zich met water. Dit water heeft een prachtige turquoise kleur dankzij de zonnestralen die reflecteren op het heldere kalksteen. Het meer is gratis te bezoeken. Er is een klein uitzichtplatform gebouwd met zicht op het meer. Het is niet toegestaan om in het water te zwemmen. Rondom het meer liggen de heuvels Lubinsko-Wapnickie waar je kunt wandelen.

Het dorp van de Slavische volkeren en vikingen

In het dorpje Wolin kun je ervaren hoe de Slavische volkeren en vikingen hebben geleefd. In een openluchtmuseum is een dorp uit de middeleeuwen nagebouwd. Dat het openluchtmuseum in Wolin is opgezet is niet voor niets, want er zijn de nodige vikingsporen gevonden. Al in de 10e eeuw was deze omgeving een belangrijk handelscentrum. Nu kunnen bezoekers een kijkje nemen in het dagelijkse leven van deze volkeren. Het dorp bestaat uit 27 hutten, vier poorten, een ommuring en een haven met een kade. In het dorp lopen mensen met traditionele klederdracht en ze beheersen de traditionele ambachten. Bezoekers kunnen workshops volgen en zelf vlechten, weven, bakken of leer bewerken. Hoogtepunt is het jaarlijkse Viking Festival. Ieder eerste weekend van augustus komen zo’n 1500 deelnemers uit de gehele wereld op dit festival af en wordt er ‘gevochten’.

De Vineta Batterij

Op het eiland Wolin zijn enkele sporen van de Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog te vinden, zoals de Ondergrondse Stad. De Ondergrondse Stad bij Świnoujście is een labyrint van gangen onder de duinen met schuilplaatsen en tientallen kleine kamers. De Duitsers bouwden deze vestingwerken tussen 1935 en 1938, die bekend stond als de Vineta Batterij. Świnoujście was de belangrijkste marinebasis van de Duitsers aan de Baltische kust. Hier werden de Duitse artilleristen van de Kriegsmarine getraind. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werden de kanonnen opgeblazen en nam het Poolse leger het complex over. Uit angst voor een nieuwe oorlog werd het complex in 1950 gebruikt door het Pools leger om de kust te beschermen tegen aanvallen van de NATO. Tijdens deze periode werden de losse bunkers aan elkaar verbonden met ondergrondse gangen. De gebouwen werden begraven onder een laag aarde en er werden bomen geplant zodat het complex niet zichtbaar was. Een nieuwe oorlog kwam er niet. Tegenwoordig is het complex onderdeel van het Museum of Coastal Defence in Świnoujście en kunnen bezoekers met een gids de ondergrondse stad bezoeken.

Andere plekken die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog en Koude oorlog zijn de atoombunker in Podborsko, de Bunker V3 met een geheime Duitse wapenopstelling in Zalesie-Wicko of de voormalige militaire basis in Borne Sulinowo.

Liefhebbers van natuur zitten goed in West-Pommeren, want de natuur zie je overal terug in dit deel van Polen. Van de prachtige zandstranden aan de kust tot kleurrijke meertjes en enorme bosgebieden. Er is een enorme verscheidenheid aan flora en fauna. Zo komen er vooral veel verschillende vogelsoorten voor. West-Pommeren heeft verschillende botanische tuinen, Natura 2000 gebieden, zeven natuurparken en twee nationale parken.

Wolin National Park

Het Wolin National Park bestaat uit bossen, hoge kliffen en een prachtige kustlijn. Omdat het nationaal park niet heel groot is, kun je het natuurgebied het beste te voet verkennen. Er zijn korte en langere wandelpaden. Het uitzichtpunt van Kawcza Góra is één van de populairste locaties in het park. Vanaf de 61 meter hoge klif kun je met een trap naar het fijne strand afdalen. Een ander populair uitzichtpunt is de Gosan. Met een hoogte van 93 meter is dit een van de hoogste kliffen van het eiland Wolin. Je hebt een mooi uitzicht over de kliffen, het strand en de zee. Het is vanaf Gosan overigens niet mogelijk om naar beneden te lopen. Bij het viewpoint vind je nog enkele restanten van de Duitse kustartillerie en informatieborden over de flora en fauna van het natuurgebied. Er leven maar liefst 200 soorten vogels in dit gebied, waaronder de zeearend die tevens het symbool is van het Wolin National Park. In een speciaal reservaat kun je wisenten van dichtbij bewonderen.

Drawieński Nationaal Park

Het tweede nationaal park van West-Pommeren heb ik helaas niet bezocht. Iets meer in het binnenland ligt het Drawieński Nationaal Park met een afwisselend landschap. Het nationaal park bestaat voor 83% uit bosgebied en beschermt het Drawieński Oerbos. Dit bosgebied is ontstaan tijdens de Baltische ijstijd en bestaat verder uit meren, vijvers, moerassen, ravijnen en flinke rotsblokken. Er zijn hier nauwelijks menselijke invloeden en de natuur kan hier zijn gang gaan. Onder meer de vleesetende zonnedauw en verschillende orchideeënsoorten groeien hier. Verder is dit het leefgebied van bevers, otters en meer dan 150 vogelsoorten waaronder de vis- en zeearend.

Met de mooie kustlijn aan de Baltische Zee is West-Pommeren een ideale bestemming voor een strandvakantie. En daarnaast is het dus een kuuroord waar je kunt ontspannen. Maar als je ook op zoek bent naar een meer actieve vakantie, zit je goed in West-Pommeren. Op het water zijn er talloze activiteiten mogelijk zoals zeilen, kajakken, kanovaren, suppen of windsurfen. Met de fiets kun je over een uitgebreid netwerk aan paden de natuur verkennen. Één van de interessante fietsroutes is bijvoorbeeld de Velo Baltica. Of trek je wandelschoenen. Zo kun je een deel van de Jacobsweg wandelen, maar er zijn nog talloze andere thema wandelroutes.

De Poolse keuken is traditioneel en regionaal. Dankzij al het water is het logisch dat je dus veel vis op de kaart ziet. Vooral haring en kabeljauw zijn populair. Een typisch gerecht uit Szczecin is Paprykarz szczeciński. Dit is een vispasta die bestaat uit gemalen vis, rijst, tomatenpuree, ui, zout en kruiden. De pasta kun je zo eten, maar beter is het om het op brood te smeren. Dit gerecht is vooral populair bij studenten. Het is verkrijgbaar in blikjes, maar natuurlijk kun je het beter vers proeven. Pasztecik szczeciński hebben ook hun oorsprong in Szczecin. Dit zijn een soort gevulde donuts gemaakt van gistdeeg. Ze worden vaak gevuld met runder- of varkensgehakt, zuurkool met champignons of kaas en champignons. Honing behoort ook tot de specialiteiten van West-Pommeren. Vooral de Drahimski honing is populair, waaronder boekweithoning, koolzaadhoning, heidehoning, lindehoning en polyflora honing.

Vanuit Nederland kun je niet rechtstreeks naar West-Pommeren vliegen. Vanuit Duitsland of Londen zijn er wel directe vluchten naar het vliegveld van Szczecin. Met de trein moet je rekening houden met een reis van zo’n 10 uur. De afstand tussen Utrecht en Szczecin bedraagt zo’n 808 kilometer. Met eigen auto ben je zo’n 8 uur onderweg. Vanuit Den Haag, Amsterdam of Rotterdam is er wel een directe verbinding met de Flixbus.

Boek een hotel in Szczecin als je de stad wil verkennen. Er zijn voldoende accommodaties in de stad te vinden. Ik verbleef zelf in het Ibis Szczecin Centrum. Dit hotel is centraal gelegen, biedt ruime kamers, een goed ontbijt en er is een ondergrondse parkeergarage aanwezig. Als je de kust en de natuurparken wil ontdekken kun je bijvoorbeeld overnachten in de populaire badplaatsen zoals Międzyzdroje of Świnoujście. Je kunt ervoor kiezen om in het centrum te overnachten, maar misschien is het nog leuker (en een stuk goedkoper) om in de omliggende dorpjes te verblijven in de natuur. Zo verbleef ik twee nachten in het Rybaczówka Karczma Rybna in Karsibór. Dit hotel is prachtig gelegen aan het water en je kunt er heerlijk ontbijten/dineren. Wel een kleine waarschuwing; de kamers zijn behoorlijk gehorig.

Disclaimer: Mijn trip naar West-Pommeren is tot stand gekomen in samenwerking met de Poolse Organisatie voor Toerisme. Alles wat je in dit artikel leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.