Doel, een spookstad bij Antwerpen
België

Doel, een spookstad bij Antwerpen

Voor een spookstad hoef je helemaal niet ver te rijden. Niet ver van Antwerpen is er namelijk één te vinden: Doel. Nou ja, spookstad… eerder een spookdorp. Maar een dorp dat absoluut een bezoekje waard is. De vraag is hoe lang je Doel nog kunt bezoeken, voordat het volledig van de kaart wordt geveegd.

Sinds enkele weken werk ik niet meer op vrijdag. Zo kan ik meer tijd besteden aan Reizen & Reistips. Om een nieuw verslag te schrijven, wilde ik derhalve graag eens naar Doel. Al geruime tijd wil ik dit spookdorp eens een bezoek brengen. De afgelopen weken speelde het weer niet mee en stelde ik het bezoek uit. Afgelopen week scheen het zonnetje, hét moment om naar België te rijden. Naar Doel, een dorp met een geschiedenis.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Doel, spookstad bij Antwerpen

Geschiedenis van Doel

De eerste vermelding van Doel stamt al uit het jaar 1267, toen het nog bekend stond als ‘De Doolen’. Men vermoed dat het dorp enkele eilandjes in de Schelde waren. Er werd hier intensief turf gewonnen. Door de turfafgravingen werd het gebied kwetsbaar voor overstromingen. Er werden dijken en polders aangelegd om het gebied te beschermen. Tijdens deze indijkingswerken verplaatste de woonkern van Doel naar de huidige ligging.

Doel groeide uit tot een levendig industriestadje, maar in de jaren ’60 van de twintigste eeuw beginnen de problemen voor de inwoners van Doel. Er zijn plannen om de haven van Antwerpen uit te breiden. Door deze plannen zou Doel van de kaart geveegd moeten worden, maar niet iedereen lijkt het hiermee eens te zijn, waardoor de inwoners van Doel in het ongewisse gelaten worden. Wel wordt er in 1969 gestart met de bouw van de kerncentrale, één kilometer van Doel vandaan.

In de jaren ’70 wordt er begonnen met het onteigeningen en loopt het dorp langzaam leeg. Door een bouwverbod in Doel, zijn huizen inmiddels verouderd en vervallen. In 1999 besluit de Vlaamse regering dat Doel alsnog dient te verdwijnen om ruimte te bieden aan de uitbreiding van de haven van Antwerpen. Veel mensen hebben hun huis verkocht aan de Maatschappij voor Grond- en Industrialisatiegebied van het Linkerscheldeoevergied. Door een juridische en politieke strijd die nog altijd loopt, wonen er nog steeds mensen in het dorp. Veel mensen zijn het niet meer, daar waar Doel in de jaren ’60 nog ruim 1400 inwoners telde.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Een blik op de kerk, nog altijd in gebruik

De kerncentrale van Doel

Dat Doel in een spookstad is verandert heeft niets te maken met de kerncentrale. Veel buitenstaanders denken namelijk dat dit de hoofdreden is dat Doel verlaten is. De kerncentrale is wel enkele malen negatief in het nieuws geweest. Reactoren bevatten scheurtjes en zijn enkele maanden stil gezet. In 2014 werd er door sabotage een kernreactor overhit. Ook dit jaar waren er problemen met de reactor en de Tweede Kamer heeft al meerdere malen zijn zorgen geuit over de veiligheid van de centrales.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Een blik op de kernreactoren op de achtergrond

Doel is niet geheel verlaten

Ondanks dat in dit artikel gesproken wordt over een spookstad, is Doel niet volledig verlaten. Nog altijd wonen er nog altijd mensen. Borden met waarschuwingen staan verspreid door Doel. Ze waarschuwen de mensen voor maatregelen op samenzweringen, vandalisme en het lastig vallen van de bewoners. Tussen de vervallen huizen, zijn er ook bewoonde huizen. Bloembakken met kleurrijke bloemen verfraaien het verder troosteloze straatbeeld. Affiches op de ramen laten de mensen weten dat hier nog mensen wonen en dat bewakingscamera’s een oogje in het zeil houden.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Toch is Doel niet geheel verlaten

Het is ook nodig, want verlaten plekken worden het doelwit van vandalisme. Er zijn enkele woningen zelfs uitgebrand. Op ieder verlaten huis is graffiti aangebracht en zijn ingangen tot de woningen geforceerd om binnen te komen om de achtergelaten inboedel te vernielen. De huizen zijn echter nog steeds privaat gebied en het betreden van de woningen is ten strengste verboden. De graffiti was ooit bedoeld om de huizen te beschermen. Fraaie kunstwerken zijn echter beklad met minder fraaie tekeningen en lelijke tags. De achtergebleven mensen die nog in Doel wonen en zich sterk maken tot het behoud van het dorp, roepen derhalve op om van de huizen af te blijven. Ga nergens naar binnen, maar niets kapot en breng geen nieuwe graffiti aan.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Her en der wonen er nog steeds mensen in Doel

Lopen door de verlaten straten van Doel

Ik rijd richting Doel en kom terecht op het enorme havengebied van Antwerpen. Kranen, containers en de aanwezigheid van vele vrachtwagens op de weg wijzen erop dat dit gebied groots moet zijn. En niet geheel gek dat dit soort gebieden dorpjes heeft opgeslokt. Op de snelweg moet ik zelfs 6 euro tol betalen, terwijl ik de eerste afslag moet hebben 500 meter verder.

 

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Het huidige straatbeeld van Doel, verlaten en leeg

Wanneer ik Doel inrijdt zie ik twee poortjes waar ooit slagbomen hebben gestaan. De slagbomen zijn verdwenen. Ze waren ooit hier neergezet om ongewenste mensen buiten te houden in de avond. Maar zodra ik door de poortjes rijd, komen de eerste verlaten huizen in beeld. Ook wordt er al gewerkt om de huizen met de grond gelijk te maken. Ik rijd naar het centrum en parkeer de auto recht voor de kerk en de begraafplaats. De kerk werd gebouwd in 1772 en is een herkenningspunt van Doel.

 

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Garageboxen met het gesticht op de achtergrond

Daarna begin ik aan mijn wandeling door de straten van het dorp. Het is bizar om door dit dorp te lopen. Ergens schiet Tsjernobyl door mijn hoofd, ook al zo’n verlaten gebied.  Wat me direct opvalt zijn de barricades aan de huizen. Deze zijn anders dan de foto’s die ik ken van Doel. Het blijkt dat ze tegenwoordig de houten barricades hebben vervangen voor ijzeren platen. Het hout was toch iets te gemakkelijk om kapot te maken waarschijnlijk. Hierdoor zijn enkele kunstwerken die ik van foto’s ken, deels verdwenen. In de openingen die er wel zijn, valt te zien dat de inboedel van de huizen compleet getrashed is. Vrijwel iedere garagebox is geforceerd. Het is zonde om te zien dat er toch steeds mensen zijn die alles moeten vernielen.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
Alle woningen zijn dicht gebarricadeerd

Her en der herinneren uithangborden aan betere tijden. Willy de Nijs had hier ooit een winkel voor elektriciteit, sanitair en centrale verwarmingen. Of de Avia garage waar inmiddels nog maar één verloederde pomp staat. In de straat van de kerk staat het oude Sinte Cornelius Gesticht. Speelplaatsen met oude speeltoestellen wachten vergeefs op jonge kinderen. Vernielde bushokjes waar ooit mensen hebben zitten wachten op de bus.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
De winkel van Willy de Nijs

Die bussen komen er uiteindelijk. Want inmiddels komt er wat beweging in Doel. Bussen vol met toeristen draaien rondjes door het dorp. Mensen in de bus kijken naar buiten. Vreemd genoeg stoppen ze niet om even uit te stappen. Het zal een kort onderdeel van de toer zijn. Toch is dit niet het enige leven in Doel. Fietsers racen door de straten en inmiddels komen ook andere mensen aan om foto’s te maken van het dorp. Maar ook zie ik enkele bewoners in hun tuin werken. Ze zeggen allemaal vriendelijke goedendag. Hoewel ik ze enkele vragen zou willen stellen, wil ik ze ook weer niet lastig vallen. Ik zal immers niet de eerste zijn die hun dingen vraagt over hun woonsituatie. Daarbij moet ik natuurlijk ook in het achterhoofd houden dat ik nu een soort ramptoerist ben met een camera om mijn nek.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
De bus zal hier niet snel stoppen... alhoewel...

Lopen door de verlaten straten van Doel. Het heeft toch iets moois eigenlijk. Het zou zonde zijn als dit ooit gesloopt wordt. Hoewel het Café Doel 5 open is, laat ik een lunch of een drankje aan me voorbij gaan en verlaat het dorp. Terwijl ik weer richting te ring rijd zie ik weer de sloopwerkzaamheden. Het zou zomaar kunnen zijn dat Doel misschien over enkele jaren toch van de kaart geveegd is. Wie Doel dus nog eens wil bezoeken, zal zeker snel een keer moeten gaan. En zoals in de urban exploring scène wordt gezegd: leave nothing but footprints.

Doel, een spookstad bij Antwerpen
De gevel van het Sinte Dominucus Gesticht
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Een oude garage
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Wandelen door de straten van Doel
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Rijtjeswoningen, nu compleet verlaten
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Speelplaatsen blijven leeg
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Graffiti zie je door heel Doel, het moest ooit het dorp verfraaien
Doel, een spookstad bij Antwerpen
Deze villa moet er ooit zeer fraai uit hebben gezien
Danny van der Meijden
Danny van der Meijden

Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in. Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!

Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!

Meer informatie

Reizen & Reistips maakt gebruik van affiliate en/of gesponsorde links. Door gebruik te maken van deze links, kunnen jullie Reizen & Reistips supporten zonder extra kosten.