Hoogtepunten van Eisenach

De geschiedenis van Eisenach is verbonden aan de bouw van het Wartburg kasteel. Nadat het kasteel werd gebouwd ontstond er een nederzetting rondom het kasteel. Eisenach werd voor het eerst in 1180 genoemd. Aan het einde van de 13e eeuw werd Eisenach de hoofdstad van het hertogdom Saksen-Eisenach. Tijdens deze periode kende het een grote economische en culturele bloei. Eisenach werd aan het einde van de 19e eeuw een belangrijke industriestad voor auto’s en vliegtuigmotoren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de fabrieken getroffen door zeven bombardementen en ook grote delen van de historische stad werden getroffen. Na de oorlog kwam de stad in DDR te liggen. De nadelige ligging niet ver van de Duits-Duitse grens zorgde ervoor dat veel inwoners vertrokken en dat zorgde voor een negatieve economische invloed. Toch was Eisenach, mede dankzij de Wartburg, altijd een toeristische trekpleister. Dat veranderde na de val van de Muur niet.

Voor mij was Eisenach altijd verbonden met het automerk Wartburg en de grens met de DDR. Toen Duitsland nog opgedeeld was in BRD en de DDR reden wij via de Autobahn 4 altijd naar Dresden. Niet ver van Eisenach was de grensovergang Wartha waar we werden gecontroleerd. Als kind ben ik hier nog eens op eigen houtje over de grens naar DDR gelopen omdat ik graag Trabantjes en Wartburgs wilde zien.

Wartburg Kasteel

De belangrijkste bezienswaardigheid van Eisenach is natuurlijk de Wartburg. Deze burcht staat op een heuvel en speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Duitsland. De Wartburg is ouder dan de stad Eisenach. Volgens de legende werd het kasteel rond 1067 gesticht door de graaf van Thüringen, Lodewijk van Schauenburg, ook wel Lodewijk de Springer genoemd. Toen hij in de omgeving aan het jagen was zag hij de berg en riep hij ‘Wart’, Berg, du sollst mir eine Burg tragen!’ (Wacht, berg, jij zult mij een kasteel dragen’). Vandaar de naam Wartburg. Veel belangrijke historische gebeurtenissen vonden plaats in de Wartburg en belangrijke personen hebben hier gewoond. Zo woonde de Heilige Elisabeth van Thüringen met haar echtgenoot Lodewijk IV op de Wartburg en Martin Luther verbleef hier incognito onder de naam Jörg. Tijdens zijn verblijf op de Wartburg vertaalde hij het Nieuwe Testament in het Duits. In de 12e eeuw was de Wartburg het toneel van de legendarische zangwedstrijd met Walther von der Vogelweide en de Wartburg inspireerde Richard Wagner tot zijn opera ‘Tannhäuser’. Het historisch belang van de Wartburg was al duidelijk. In de 19e eeuw werd het kasteel grondig gerenoveerd en sinds 1999 staat de Wartburg op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Bezoekers kunnen de Wartburg ontdekken samen met een gids. Bewonder de prachtige zalen, de kamer van Martin Luther en beklim de toren voor een mooi uitzicht.

Bachhaus

De componist Johann Sebastian Bach werd in 1685 geboren in Eisenach. Hij is zonder twijfel de belangrijkste inwoner van Eisenach. Het is derhalve niet geheel verwonderlijk dat je in de stad nog veel terugziet van Bach. Zo kun je bijvoorbeeld een bezoek brengen aan het grootste Bachmuseum ter wereld. Er wordt weleens gezegd dat het Bachhaus het geboortehuis van Bach zou zijn. Dit is overigens niet waar, want zijn geboortehuis was een paar honderd meter verder en bestaat inmiddels niet meer. Neemt niet weg dat het Bachhaus een interessant museum is. Op een interactieve manier krijg je hier een klein inkijkje in het leven van Bach waarbij muziek een grote rol speelt. Ieder uur is er een klein miniconcert op een aantal toetsinstrumenten uit de tijd van Bach. Maar er zijn meerdere locaties in Eisenach die in het teken staan van Bach. Voor het museum staat een standbeeld van Bach en verspreid door de stad staan kleine orgels die muziek van Bach spelen. Breng een bezoek aan de Musikschule waar Bach op school zat en de Georgenkirche waar hij werd gedoopt en waar hij in het koor heeft gezongen.

Lutherhaus

Een andere bekende inwoner van Eisenach was Martin Luther. Hij was dan wel niet geboren in Eisenach, hij spendeerde een groot deel van zijn jeugd in deze stad. Luther studeerde Latijn in Eisenach en verdiende geld met het zingen van liedjes. Tussen 1498 en 1501 woonde hij bij de familie Cotta, in waarschijnlijk het oudste vakwerkhuis van Thüringen. Het huis van de familie Cotta is tegenwoordig omgetoverd tot het Lutherhaus met een permanente tentoonstelling over het leven van Luther. Bekijk historische voorwerpen zoals bijbels, schilderijen, manuscripten en ontdek hoe Luther de Bijbel vertaalde tijdens zijn tweede periode in Eisenach. Het is mogelijk om workshops bij te wonen, waarbij je meer leert over kalligrafie en druktechniek.

Georgenkirche

De belangrijkste kerk van Eisenach is de Georgenkirche. Aan het einde van de 12e eeuw werd de kerk gebouwd door Ludwig III. Johann Sebastian Bach werd hier gedoopt en later speelde hij hier orgel. Niet alleen Johann Sebastian Bach bespeelde het orgel, zijn familie deed dat maar liefst 132 jaar lang. De Heilige Elisabeth von Thüringen trouwde met Ludwig IV in de Georgenkirche en Martin Luther zong als student in het koor en preekte in de kerk tot hij naar de Wartburg ging. Aan het einde van de DDR-periode in 1989 vond hier de vreedzame revolutie plaats. De Georgenkirche is dus nauw verbonden met de veelbewogen geschiedenis van Eisenach en is absoluut een bezoekje waard.

Nikolaikirche en Nikolaitor

Een andere opvallende kerk in Eisenach is de Nikolaikirche. De kerk werd in de 12e eeuw gebouwd en is in de loop der eeuwen vele malen gerenoveerd. Bij de bouw van de kerk moeten de bouwers van het Wartburg kasteel betrokken zijn geweest. Dit is terug te herleiden aan de kapitelen aan de zuidzijde. Door de vele renovaties heeft de kerk een mix van allerlei bouwstijlen. De kerk werd gebruikt als parochiekerk, maar ook als kloosterkerk voor de benedictijnse nonnen van de abdij. Direct vastgebouwd aan de kerk is het Nikolaitor. Dit is de enige stadspoort van de oorspronkelijke vijf die overgebleven is. Wil je meer over de kerk te weten komen? Bezoek dan het naastgelegen Nikolaizentrum en bewonder met een gids de binnenzijde van de kerk.

Het smalste vakwerkhuis van Eisenach

Aan het plein Johannisplatz staat een bijzonder huis. Of laten we eerder zeggen, huisje. Met een breedte van slechts 2,05 meter is het vakwerkhuis Johannisplatz nummer 9 het smalste vakwerkhuis van Eisenach. Misschien wel van heel Duitsland. Het huis heeft twee verdiepingen, een hoogte van 8,50 meter en een vloeroppervlak van 20 m². De liefdevolle bijnaam van het huis is ‘Handdoek’, omdat een handdoek net zo breed is als het huis. Wanneer het huis werd gebouwd is onbekend, maar de ouderdom van het huis wordt geschat op ruim 250 jaar. Dat het huis nog altijd overeind staat is te danken aan de toenmalige eigenaar Wilhelm Köhler. Hoewel het huis in 1900 al een toeristische trekpleister was, wilde de gemeente het huisje slopen om grotere woningen te kunnen bouwen. Dankzij de heftige weerstand van de heer Köhler bleef het huis echter bewaard. Sinds 1974 was Klaus Trippstein de eigenaar. Ten tijde van de DDR was het huis erg vervallen en stond opnieuw een sloop gepland. Met hulp van vrienden en kennissen werd het huis stap voor stap gerenoveerd en gered van de ondergang. Na het overlijden van Trippstein werd het huis door zijn zoon aangeboden aan de stad Eisenach. Tegenwoordig doet het huis dienst als galerij en tentoonstelling.

Automobile Welt Eisenach

Al meer dan 120 jaar is Eisenach een echte autostad. Automobilwerk Eisenach werd in 1898 opgericht en is daarmee één van de oudste autofabrikanten in Duitsland. Een jaar later rolde de eerste auto met een brandstofmotor van de productieband. Na de Tweede Wereldoorlog werd het merk nieuw leven ingeblazen. In 1955 werd het automerk Wartburg geïntroduceerd, naast de Trabant een bekend automerk ten tijde van de DDR. Niet lang na de val van de Muur werd de productie van de Wartburg volledig stopgezet. Tegenwoordig worden in Eisenach Opels geproduceerd, maar een stuk buiten de stad. Een groot deel van de gigantische fabriek is inmiddels verdwenen, maar gelukkig is een deel bewaard gebleven. Automobile Welt Eisenach is gevestigd in de historische fabriekshal. Een indrukwekkende tentoonstelling toont historische auto’s, prototypes en bouwplannen. Voor iedere autoliefhebber een must visit.

Thüringer Wald

Het groene hart van Duitsland. Zo wordt het Thüringer Wald ook wel genoemd. Met 300.000 hectare is dit het grootste natuurgebied van Duitsland. Het Thüringer Wald strekt zich uit van Eisenach tot aan Greiz en bestaat uit een ongerept bosgebied. In het rond het natuurgebied kun je prachtige wandelingen maken en idyllische dorpen bezoeken. Over de hoogste toppen van het gebied loopt de iconische wandelroute Rennsteig. Deze wandelroute is 169 kilometer lang en bestaat uit 10 etappes. Een must-do voor iedereen die van wandelen houdt. Of maak een ritje met de Oberweissbacher Bergbahn, het steilste bergspoor ter wereld. Andere bezienswaardigheden zijn de Feengrotten in Saalfeld, de waterval van Trusetal of de burcht van Greifenstein.

Drachenschlucht

Voor een korte wandeling is de Drachenschlucht een absolute aanrader. Deze smalle kloof ligt niet ver van Eisenach en is naast de Wartburg de meest bezochte bezienswaardigheid. De Drachenschlucht strekt zich ongeveer 3 kilometer uit door het Thüringer Wald. Door de eeuwen heen heeft het water van een beekje zich een weg gebaand door de rotsen onder de Wartburg. Er is een unieke kloof ontstaan die zo’n 200 meter lang is. Op sommige plekken is de kloof slechts 70 centimeter breed. Er loopt een ijzeren pad door de kloof zodat je boven het water loopt. Vanuit Marienthal kun je een wandeling maken door de kloof naar de Hohe Sonne, een wandeling van 2,5 kilometer. Heb je meer tijd, dan kun je er een rondwandeling maken van 11 kilometer en wandel je ook door de Landgrafenschlucht.

Als ik ergens blij van wordt in Duitsland, dan is het wel het avondeten. Iedere regio heeft zijn eigen specialiteiten. Typisch voor Thüringen zijn onder meer de Thüringer Bratwurst, Thüringer Klöße en Thüringer Rouladen. Zie je ze ergens op de kaart staan, probeer het zeker eens uit. Zelf hebben we gegeten bij het Kartoffelhaus. Een sfeervol restaurant met een uiterst bijzondere decoratie. Je ziet bijvoorbeeld allerlei oude reclameborden en oude spullen die mij vooral deden denken aan de DDR-tijden. Op de enorme menukaart staan allerlei gerechten. Natuurlijk staan er veel gerechten met aardappelen op de kaart, maar je kunt ook kiezen voor de Thüringer Küche. Het Kartoffelhaus is overigens populair, dus zorg ervoor dat je vooraf een reservering maakt.

Combineer een stedentrip Eisenach met andere steden in Thüringen. Gotha is een van de oudste steden in Thüringen. Het is een oude residentiestad met een belangrijk middeleeuws handelscentrum. Tegenwoordig is het Schloss Friedenstein een belangrijke toeristische trekpleister. De hoofdstad van Thüringen is Erfurt. Een prachtige stad met talloze bezienswaardigheden. Erfurt staat bekend als het ‘Rome van Duitsland’. Hoogtepunten van de stad zijn onder meer de Krämerbrücke, de Dom, Severikirche en het Hoods-mdideleeuws erfgoed. De cultuurstad van Duitsland is Weimar. Beroemde mensen zoals Goethe, Bach, Schiller en Liszt hebben deze stad op de kaart gezet. De Europese cultuurgeschiedenis is zo belangrijk geweest, dat het ‘Weimarer Klassik’ zelfs op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO is geplaatst.