De winter is een perfecte periode om Duitsland te ontdekken. Weinig landen die tijdens deze periode zo sfeervol zijn als Duitsland. Maar waar ga je heen? Denk eens aan Thüringen. Deze deelstaat ligt in het midden van Duitsland, op slechts een paar uur rijden van Nederland. In de wintermaanden kun je hier terecht voor allerlei winterse activiteiten. Skiën, langlaufen, sneeuwschoenwandelen of gewoon wandelen in de rustgevende natuur van het Thüringer Wald. Ontdek de geschiedenis van de glaskunst en kerstdecoraties. En natuurlijk mag een bezoek aan enkele kerstmarkten niet ontbreken. De adventsperiode is de periode waarin de Duitsers langzaam naar kerstmis toe leven en dat zorgt voor veel gezelligheid. Ik reisde af naar Thüringen en wil je in dit artikel inspireren voor een winterse vakantie in Thüringen.
Wandelen met husky’s in het Thüringer Wald
Bij winterse activiteiten in Duitsland denk je al snel aan skiën, snowboarden of langlaufen. Logisch, want dat zijn vooral de bekende wintersport activiteiten. Een activiteit die niet bij mij op zou komen is een huskywandeling. Deze activiteit zie je vooral in Lapland of in Alaska en Canada. Maar ook in Duitsland kun je dus wandelen met huskey’s. En dat gaan wij proberen in het Thüringer Wald.
We ontmoeten in Tambach-Dietharz onze gids Ralf. In 2006 is hij samen met zijn vrouw begonnen om huskywandelingen aan te bieden in het Thüringer Wald. Dit bleek een groot succes. Inmiddels telt het team maar liefst 28 husky’s en worden er dagelijks tours gegeven. Samen met Ralf gaan wij vandaag wandelen met drie husky’s. Wandelen met een husky is wat anders dan een gewone hond. We krijgen een heupgordel om waar de hond aan wordt aangelijnd. Husky’s zetten veel kracht en zo kun jij rechtop blijven staan. En dat de husky veel kracht heeft, merken we al snel. Het lijkt eerder alsof de hond ons uitlaat. Na verloop van tijd worden lijken we wat meer controle te krijgen of worden de honden rustiger. Tijd voor een korte stop en een glaasje Glühwein. Dat hoort immers bij de winterse periode in Duitsland.
Jammer genoeg ligt er geen sneeuw. Wanneer er een laagje sneeuw ligt, is het namelijk mogelijk om een sleetour te doen met de husky’s. Als dat geen ultieme winterse activiteit is? Maar ook zonder sneeuw was dit een hele toffe ervaring.
Ritje met de Thüringer Bergbahn
Het Thüringer Wald op een andere manier ontdekken? Maak een ritje met de Thüringer Bergbahn. Aan het begin van de 20e eeuw werd deze kabelspoorweg tussen Obstfelderschmiede en Cursdorf aangelegd. Zo konden de inwoners eenvoudig naar het dal voor inkopen en hoefden ze de steile helling niet af te lopen. Goederen konden eenvoudig worden getransporteerd van het dal naar de hoger gelegen locaties. Met de komst van auto’s en de aanleg van nieuwe wegen was de kabelspoorweg niet meer nodig. Gelukkig kunnen bezoekers tegenwoordig nog ritjes maken in de nostalgische treinwagons. Tussen Obstfelderschmiede en Lichtenhain ga je met de historische voertuigen omhoog of omlaag. Met een snelheid van 1,6 meter per seconde is er voldoende tijd om te genieten van de omgeving. Het duurt immers 18 minuten voordat je boven bent. Kun je je voorstellen hoe mooi dit moet zijn als er een laagje sneeuw ligt?
Als je Lichtenhain bereikt, neem je een ander treintje naar Cursdorf en vanuit het dalstation in Obstfelderschmiede kun je met de Schwarzatalbahn naar Sitzendorf. Bij het eindstation is het mogelijk de ‘Weihnachtsbahnhof’ Sitzendorf te bezoeken. Hier worden het gehele jaar allerlei kerstdecoraties verkocht van de nabijgelegen glasblazerij. Helaas waren wij hier op maandag en dat is de enige dag dat deze locatie gesloten is.
Schwarzatal is de geboorteplaats van Friedrich Fröbel. Hij is de oprichter van de eerste kleuterschool. Destijds was een kleuterschool een soort pedagogische omgeving. Fröbel liet kleuters kennismaken met papiervouwen zodat ze kennis maakten met abstracte vormen. Hij is de bedenker van de Fröbelstern, een typische kerstversiering in Thüringen. In het Fröbelhaus kom je meer te weten over Fröbel.
Bezoek aan Lauscha, het centrum van het glasblazen en kerstballen
Wist jij dat kerstballen oorspronkelijk uit Thüringen komen? In Lauscha om precies te zijn. Deze gemeente was sinds de Middeleeuwen al een centrum voor glasblazers. De eerste glazen kerstboomdecoraties werden aan het begin van de 19e eeuw gemaakt. Volgens de legende zou een arme glasblazer de glazen kerstdecoratie hebben bedacht. Hij had niet het geld om appels en noten in de kerstboom te hangen. Daarom maakte hij ze van glas. Anderen volgden zijn voorbeeld en vanaf 1860 werden de glazen kerstdecoraties verkocht. Zo groeide Lauscha uit tot de bakermat van de glazen kerstboomdecoratie.
In het Museum für Glaskunst worden kerstballen en andere glaskunst door de jaren heen tentoongesteld. Hier krijg je een inzicht in de geschiedenis van de kerstdecoratie van toen en nu. En dat is nog niet alles, want je kunt over de schouders meekijken hoe de glasblazers deze producten maken. Het is zelfs mogelijk om je eigen kerstbal te blazen. Dit is een stuk moeilijker dan je denkt. Hoewel mijn kerstbal niet knapte, is mijn bal verre van mooi rond. Ook is er een gigantische winkel waar je het hele jaar de mooiste kerstballen uit Lauscha kunt kopen.
In het Glaszentrum Lauscha worden demonstraties gegeven en kun je de glasblazers ook aan het werk zien. Het is indrukwekkend om te zien hoe snel deze mensen werken. Op deze manier zie je dat alles daadwerkelijk handwerk is en dan begrijp je wellicht beter waarom de prijzen van deze producten een stuk hoger liggen. Naast de demonstraties is er een gigantische winkel waar je de mooiste kerstdecoratie kan kopen.
Sowieso vind je in heel Lauscha talloze winkels waar kerstdecoratie en andere glaskunst wordt verkocht. Mocht je iets zoeken voor je kerstboom, dan ben je in Lauscha aan het juiste adres. Ik zocht bijvoorbeeld ‘Reflex Kugeln’. Deze kerstballen hebben een soort inkeping die niet gemakkelijk is om te maken. Slechts twee mensen ter wereld kunnen deze techniek nog toepassen. Grote kans dat over een paar jaar deze techniek verdwijnt en alles machinaal gaat.
Kerstmarkten in Thüringen
Vanaf half november worden de eerste kerstmarkten in Thüringen geopend. Tijdens de adventsperiode kunnen bezoekers zich helemaal in de kerstsfeer dompelen op de vele kerstmarkten. Lekker eten, jezelf opwarmen met Glühwein en heerlijk slenteren langs de vele kraampjes waar je de mooiste kerstdecoraties en kadootjes kunt kopen. Ik bezocht tijdens mijn winterse reis in Thüringen een aantal kerstmarkten. Ieder met zijn eigen tradities en charme.
Kugelmarkt in Lauscha
In Lauscha kun je altijd kerstballen en andere kerstdecoraties van glas kopen. Voor een extra gezellige sfeer kun je tijdens de eerste twee adventsweekenden de kerstmarkt in het centrum bezoeken. Bij deze kerstmarkt draait alles om de glazen kerstdecoraties. Vandaar dat de kerstmarkt de ‘Lauschaer Kugelmarkt’ wordt genoemd. Verschillende glasblazers verkopen in de kraampjes hun nieuwste creaties voor de kerstboom. Combineer de kerstmarkt met een bezoek aan het museum en het centrum. In het centrum vind je talloze glasblazerijen en glasboutiques waar je de glasblazers aan het werk kunt zien. Er zijn verschillende optredens en de jaarlijks gekozen ‘Glasprinses’ reikt de prijs voor het mooiste kerstkraampje uit en deelt handtekeningen uit in het Museum für Glaskunst. Houd er rekening mee dat tijdens deze weekenden duizenden bezoekers naar Lauscha afreizen. Het kan dus behoorlijk druk worden waardoor je buiten ver buiten het centrum moet parkeren. Er worden tijdens deze periode pendelbussen ingezet.
Historische kerstmarkt op de Wartburg
Tijdens de adventsweekenden is een historische kerstmarkt op de Wartburg. De Wartburg is een van de belangrijkste kastelen van Duitsland. Belangrijke gebeurtenissen in de Duitse geschiedenis speelden zich hier af. De ‘Historische Weihnachtsmarkt auf der Wartburg’ vindt plaats binnen de historische muren van het kasteel. Met deze setting is het volkomen logisch dat de middeleeuwse sfeer tot leven komt gebracht. Verkopers dragen middeleeuwse kleding, er worden ambachtelijke producten verkocht en ambachtslieden blazen vergeten beroepen nieuw leven in. Zo kun je kaarsenmakers, glasblazers, kleermakers, kruidenvrouwen en smeden aan het werk zien. Voor jong en oud is er gedurende de dag entertainment en het is mogelijk om de Wartburg te ontdekken. Zo is de grote feestzaal, de Lutherstube en het museum geopend. Er worden daarnaast speciale rondleidingen georganiseerd om de overige ruimtes te kunnen bewonderen. Vooral in de avond wordt de sfeer op de Wartburg magisch wanneer de verlichting aan gaat en er fakkels langs de paden branden. Ik snap heel goed waarom deze kerstmarkt tot een van de meest bijzondere van heel Duitsland wordt gerekend.
Kerstmarkt van Eisenach
Combineer een bezoek aan de historische kerstmarkt op de Wartburg met de kerstmarkt in het centrum van Eisenach. Aangezien de kerstmarkt op de Wartburg al om 19:00 sluit, kun je daarna verder in de kerststemming komen op de kerstmarkt van Eisenach. De kerstmarkt vindt plaats op de Marktplatz en is dagelijks geopend. Omringd door de prachtige gebouwen van Eisenach trekken vooral de 8 meter hoge Pyramide, de Glühwein-Glockenturm en de 20 meter hoge kerstboom de aandacht. Op de markt staan verschillende exposanten uit verschillende landen, dus er is een ruim aanbod aan eten en drinken. Dus niet alleen de Thüringer specialiteiten.
Kerstmarkt van Erfurt
De kerstmarkt van Erfurt staat hoog op mijn lijst van de beste kerstmarkten in Duitsland. In 2019 stond de kerstmarkt in de top-5 van de mooiste Europese kerstmarkten en werd het uitgeroepen tot de mooiste kerstmarkt van Duitsland. Dat jaar bezocht ik ook voor de eerste maal deze kerstmarkt. Erfurt heeft meerdere kerstmarkten verdeeld over de stad. De grootste en gezelligste vind je op de Domplatz. Met de Dom en de Severikirche op de achtergrond is deze locatie al indrukwekkend te noemen. Maar dat is ook het ruime aanbod aan producten, eten en drinken. De kraampjes zijn fraai versierd, er worden allerlei leuke dingen voor kinderen georganiseerd en er zijn gedurende de dag allerlei evenementen. Te voet of met de tram kun je eenvoudig de andere kerstmarkten in Erfurt ontdekken. Deze zijn een stuk kleiner dan op de Domplatz, maar zijn het bezoeken waard. En mocht je nog voldoende tijd hebben, verken dan zeker de stad. Erfurt heeft namelijk tal van interessante bezienswaardigheden, zoals de Krämerbrücke, Citadel Petersberg, de oude Synagoge en het Stasi Museum.
Overnachten in Thüringen
Wil je Thüringen in de wintermaanden ontdekken, dan is het raadzaam om vooraf je accommodaties te regelen. In de grotere steden kan het vanwege de kerstmarkten behoorlijk druk zijn en zijn veel hotels al volgeboekt. Tijdens mijn reis heb ik in de volgende accommodaties overnacht:
Ferienhaus Lichtung in Ruhla. Een klein, rustig vakantiepark met ruime huisjes. Ideaal om het Thüringer Wald te ontdekken of voor winterse activiteiten.
Hotel Schieferhof GlasLust in Neuhaus am Rennweg. Dit hotel ligt niet ver van Lauscha en de Thüringer Bergbahn.
Dorint Hotel am Dom in Erfurt. Gelegen in het centrum van Erfurt en op loopafstand van de grote kerstmarkt op de Domplatz.
Hoe kom je in Thüringen
Als je Thüringen in de wintermaanden wil ontdekken, is het handig om met een (huur)auto te reizen. Dit geeft je alle flexibiliteit om alle locaties eenvoudig te bereiken. Het is ongeveer 6 uur rijden vanaf Utrecht naar Erfurt, de hoofdstad van de deelstaat Thüringen. Houd er rekening mee dat je een milieusticker nodig hebt in Duitsland en dat het verplicht is dat om winterbanden onder je auto te hebben tijdens de wintermaanden.
Wil je toch met het openbaar vervoer reizen? Dan kun je met de trein of Flixbus naar Erfurt reizen. Vanuit Erfurt kun je met het openbaar vervoer verder reizen naar de genoemde bestemmingen in dit artikel.
Disclaimer: Mijn winterse vakantie in Thüringen is tot stand gekomen in samenwerking met Thüringen Entdecken, Wartburg-Stiftung, Tourismus Thüringer Wald, Thüringer Bergbahn, Eisenach Touristik en Erfurt Tourismus. Alles wat je in dit artikel leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.
Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in. Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!
Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!