Top 5 vulkanen in Guatemala die je beklommen moet hebben

Met stip op één staat voor mij de Volcán Acatenango. Deze indrukwekkende vulkaan is 3.976 meter hoog en behoort tot de hoogste van Guatemala. Hij heeft twee toppen: de Pico Mayor (het hoogste punt) en de Yecocapa (3.880 meter). Slechts twee kilometer verder ligt de actieve Volcán de Fuego. Vanaf Acatenango heb je bij goed weer uitzicht op spectaculaire uitbarstingen van Fuego.

De Volcán Acatenango ligt op ongeveer 15 kilometer van Antigua. Op heldere dagen kun je de vulkaan vanaf de stad goed zien. Niet gek dus dat veel tours vanuit Antigua vertrekken. Denk aan aanbieders als Old Town Outfitters, Guatemala Ventures, Rainbow Adventures, Ox Expeditions of GetYourGuide.

Zelf koos ik voor Old Town Outfitters en dat bleek een uitstekende keuze. Ze zijn niet de goedkoopste, maar bieden kwaliteit. De gidsen spreken uitstekend Engels en vertellen interessante verhalen onderweg. Tenten, matrassen en slaapzakken zijn van goede kwaliteit en het eten was verrassend goed. Bovendien slaap je met deze organisatie op het eerste uitkijkpunt, waardoor je het beste zicht hebt op Volcán de Fuego.

De hike naar de top van de Volcán Acatenango is opgedeeld in drie zones. Eerst loop je door akker- en bloemenvelden, over los zand dat het klimmen direct zwaar maakt. Vervolgens kom je in een tropisch woud, waar je zigzaggend omhoog klautert. Deze paden zijn beschut, maar bij regen veranderen ze al snel in modderige, glibberige stukken. Tot slot bereik je het dennenwoud, waar het stijgingspercentage afneemt en je langzaam naar de andere zijde van de vulkaan loopt.

Naarmate je de kampeerplek nadert, hoor je de Volcán de Fuego al rommelen. Het klinkt als onweer of het geluid van een snelweg, maar het is écht de vulkaan. Overdag blijft de vulkaan vaak verborgen in de wolken, die meestal pas in de namiddag of avond optrekken. Zodra het uitzicht helder is, begint de show. Tijdens mijn bezoek was Volcán de Fuego extreem actief: urenlang zagen we uitbarstingen en lavafonteinen. Een spectaculair schouwspel dat de hele nacht doorging. Slapen op twee kilometer van een uitbarstende vulkaan is een ervaring die je niet snel vergeet.

Vanaf het basiskamp kun je nog doorstijgen naar de top van Acatenango. Dit is het zwaarste stuk van de tocht. Je moet vroeg vertrekken om kans te maken op uitzicht over Fuego. De klim duurt zo’n 1,5 tot 2 uur, afhankelijk van het weer. Tijdens onze tocht was het koud, winderig en mistig. Helaas zagen we op de top helemaal niets.

De hike is pittig en mag niet onderschat worden. Je draagt je kampeerspullen, warme kleding, camera-apparatuur én minimaal vier liter water per persoon. Wij huurden een porter die het water en de kampeerspullen droeg. Zelf had ik een 60-liter backpack, terwijl mijn vriendin alle foto- en video-uitrusting meenam. De wandeling naar de kampeerplek duurt zo’n acht uur. Neem regelmatig pauze, blijf goed drinken en forceer niets. Het is zwaar, maar als je eenmaal uitzicht hebt op een lavaspuwende vulkaan, is dat alle inspanning waard.

Minder intensief, maar zeker spectaculair is de hike naar de top van de Volcán Santa Maria. Deze vulkaan ligt vlak bij Quetzaltenango en reikt tot een hoogte van 3.772 meter. In 1902 vond hier een enorme uitbarsting plaats waarbij meer dan 5.000 mensen om het leven kwamen. De eruptie duurde 19 dagen en was zo krachtig dat een groot deel van de vulkaan werd weggeblazen. Aan de voet van Santa María ontstond daardoor een nieuwe, actieve vulkaan: de Volcán Santiaguito. Deze barst nog steeds uit, gemiddeld eens in de 45 minuten.

Een hike naar de top van Santa María boek je het beste in Quetzaltenango zelf. Vergelijk bijvoorbeeld Kaqchikel Tours, Monte Verde Tours en Quetzaltrekkers. Wij kozen voor Quetzaltrekkers, een organisatie die volledig wordt gerund door vrijwilligers. De opbrengst van de tours gaat naar lokale goede doelen. We boekten de Santiaguito Mirador Tour en konden de volgende dag al mee, met z’n tweeën en een gids.

Met de tour werden we om 6.00 uur opgehaald bij ons hotel. In een jeep reden we Quetzaltenango uit en stopten aan de voet van de Volcán Santa María. De hike begon met een klim door akker- en bloemenvelden. Na ongeveer een uur bereikten we het uitzichtpunt over de Volcán Santiaguito. Het zicht was perfect en we wachtten vol spanning op een uitbarsting, terwijl onze gids een ontbijtje voor ons klaarmaakte.

Niet veel later zagen we een enorme rookwolk uit de krater opstijgen. In de daaropvolgende uren barstte Santiaguito nog twee keer uit. Een indrukwekkend schouwspel. Na een uur of twee kwamen de wolken opzetten en verdween de vulkaan langzaam achter een dik wolkendek. Voor ons het moment om weer af te dalen.

Na afloop van de tour ga je met de chickenbus terug naar het centrum van Quetzaltenango. Daar kun je lunchen bij een lokaal restaurant en heb je nog een halve dag over voor andere activiteiten, zoals een bezoek aan de warmwaterbronnen in de omgeving.

Ben je avontuurlijk ingesteld en heb je geen angst voor wat risico? Informeer dan bij Quetzaltrekkers naar de mogelijkheid om op de Volcán Santiaguito te overnachten. Je slaapt met een tent op slechts enkele meters van de actieve krater. Houd er wel rekening mee dat dit niet zonder gevaar is. De vulkaan spuwt regelmatig grote rotsblokken uit.

De hike die wij deden is laagdrempelig en eenvoudig. Het pad is goed begaanbaar, de klim is niet steil en het uitzichtpunt bereik je binnen een uur.

In Guatemala wordt nog steeds veel reclame gemaakt voor tours naar de Volcán Pacaya. Begrijpelijk, want het is een toegankelijke vulkaan om te beklimmen. Minder begrijpelijk zijn de foto’s die vaak worden gebruikt: een meisje met op de achtergrond een spectaculaire rivier van lava. Die beelden zijn echt, maar wel verouderd. Tussen 2006 en 2010 stroomde er inderdaad lava over de flanken van de vulkaan. Bezoekers konden het van dichtbij aanschouwen. Zoek maar eens op YouTube, de beelden zijn indrukwekkend. Maar vandaag de dag is die lava aan de oppervlakte verdwenen.

Dat betekent niet dat de Volcán Pacaya niet meer actief is. Ondergronds stroomt nog altijd lava en de vulkaan barst regelmatig uit. Sinds 1565 zijn er zeker 23 uitbarstingen geweest. Na een stille eeuw werd Pacaya in 1965 weer actief, met als laatste grote uitbarsting in 2013. Tijdens de jaren van de lavarivier groeide het aantal bezoekers explosief.

Wil je Pacaya bezoeken, dan kun je in Antigua terecht bij verschillende touroperators. Denk aan Old Town Outfitters, Rainbow Adventure, Guatemala Ventures, Ox Expeditions en GetYourGuide. Let goed op de prijsverschillen. Wij hadden goede ervaringen met Old Town Outfitters, maar zij vroegen 120 dollar per persoon voor de Pacaya-tour. Rainbow Adventures bood dezelfde tour aan voor slechts 10 dollar. Daar zat wel een verschil in begeleiding: de gids sprak alleen Spaans en we moesten kiezen tussen een bezoek aan de top of aan de warmtezones waar je marshmallows kunt roosteren. Wij kozen voor de beklimming naar de top.

Met een groep van veertien man werden we met een busje naar de voet van de Volcán Pacaya gebracht. Daar maakten we kennis met de gids en begonnen we aan de hike. Al snel loop je over het bekende fijne zwarte lavazand. De klim is prima te doen, met voldoende korte pauzes om op adem te komen. Onderweg heb je uitzicht op de Volcán Agua en de Laguna de Calderas, twee mooie extra’s tijdens deze tocht.

Zodra je de vegetatie achter je laat, doemt de top van de Pacaya op. Je kunt niet helemaal tot bovenaan klimmen, maar wel over de gestolde lavarivier wandelen. Het uitzicht vanaf hier is indrukwekkend. De zwarte lavavelden, het blauw van de lucht en de silhouet van Volcán Agua vormen samen een bijzonder landschap. Onderweg kom je langs warmtezones waar je duidelijk voelt dat er nog activiteit onder je voeten is.

De wandeling is kort maar afwisselend. De afdaling kan verraderlijk zijn door het losse lavazand, maar met een rustig tempo is het goed te doen. Binnen een uur bereik je het hoogste punt van de route.

Het Lago de Atitlán wordt omringd door vulkanen zoals de Volcán Atitlán, Volcán Tolimán en Volcán San Pedro. Die laatste is relatief eenvoudig te beklimmen en je kunt dit zelfstandig doen, zonder gids.

Verblijf je in San Pedro La Laguna, neem dan een tuctuc naar het startpunt van de hike. Bij de ingang moet je je registreren, zodat men weet dat je de vulkaan beklimt. Een gids loopt het eerste stuk met je mee en legt de route uit. Daarna is het simpelweg het pad volgen en omhoog lopen. Na ongeveer een uur kom je bij een uitzichtpunt met zicht op het meer en het dorp San Pedro La Laguna.

De top bereik je na zo’n 2,5 uur, afhankelijk van je tempo en de weersomstandigheden. Omdat wij te laat begonnen (pas om 9.00 uur) en het de dag ervoor geregend had, was het pad extreem modderig en glad. Het werd daardoor een pittige klim. Een stevige stok om jezelf in balans te houden is dan geen overbodige luxe.

Helaas zat de top tijdens onze hike volledig in de wolken. We zagen niets van het uitzicht op het Lago de Atitlán en de omliggende vulkanen. Toch is het bijzonder om op het 3.020 meter hoge punt te staan. En als je de foto’s op internet ziet, weet je dat dit uitzicht op heldere dagen echt de moeite waard is.

De hike is goed te doen zonder gids. De paden zijn duidelijk en technisch niet moeilijk, maar wees voorbereid op glibberige omstandigheden na regen. Vooral het laatste stuk kan dan extra zwaar zijn.

De Volcán Chicabal is een vulkaan die je eenvoudig zelf kunt bezoeken en beklimmen. Vanuit Quetzaltenango neem je de bus naar het dorp San Martín Sacatepéquez, ook wel bekend als San Martín Chili Verde. Je kunt opstappen op de hoek van 6 Calle en 15 Avenida. De rit duurt ongeveer een uur. Vraag de chauffeur waar je het beste kunt uitstappen.

Eenmaal uitgestapt, steek je de straat over en volg je de bordjes. Zie je een rode pickup rijden? Houd hem aan: dat is Juan. Hij rijdt meerdere keren per dag naar boven en brengt je voor 60 quetzal per persoon naar de top van de Volcán Chicabal. Daarmee bespaar je een flink stuk wandelen. Spreek meteen een tijd af waarop hij je weer ophaalt.

Op de top kom je eerst bij het uitzichtpunt (mirador), waar je uitkijkt over het Laguna Chicabal. Vervolgens kun je via een trap van 300 treden afdalen naar het kratermeer en eromheen wandelen. Reken op zo’n 45 minuten voor het rondje om het meer.

Het kratermeer ligt op 2.712 meter hoogte en is een heilige plek voor de Maya’s. Je vindt er altaren waar nog altijd traditionele ceremonies worden gehouden. Zwemmen is verboden en ook niet erg aanlokkelijk. De omgeving is groen, rustig en rijk aan vogels. Met wat geluk kun je zelfs de quetzal, de nationale vogel van Guatemala, spotten.

Van alle vulkanen in dit lijstje is Chicabal het makkelijkst bereikbaar. Vooral als je gebruik maakt van Juan hoef je alleen nog de 300 treden omhoog te trotseren aan het eind van je bezoek.

De Volcán Tajumulco ligt in het zuidwesten van Guatemala en is met 4.220 meter de hoogste vulkaan van het land. Deze dode of slapende vulkaan wordt ook wel de moeder van alle vulkanen in Guatemala genoemd.

Hoewel ik deze vulkaan zelf niet heb beklommen, staat hij hoog op mijn lijstje. De hike lijkt mij indrukwekkender dan die van San Pedro of Chicabal. Verwacht geen eenvoudige wandeling. De lucht is ijl, de temperatuur kan flink dalen en je draagt je eigen kampeeruitrusting. Maar wie de top bereikt, staat letterlijk op het dak van Centraal-Amerika.

Ik kwam deze hike tegen bij het kantoor van Quetzaltrekkers. Hun beschrijving sprak me erg aan: ze nemen de tijd om in een rustig tempo omhoog te gaan. De foto’s waren prachtig en als we meer tijd hadden gehad, had ik deze tocht zeker nog willen maken. Net als bij de hike op de Volcán Acatenango is een goede voorbereiding essentieel.