Wandelen over de Malerweg in de Sächsische Schweiz

Zo’n 90 miljoen jaar geleden lag het gebied tussen Pirna en de grens met Tsjechië nog onder een zee. Op de zeebodem verzamelde zich zand dat langzaam versteende tot een dikke laag zandsteen. Toen het water zich terugtrok kwam deze laag bloot te liggen. Wind, regen, vorst en warmte vormden het landschap tot wat je nu ziet. Tafelbergen, rotsformaties, kloven, grotten en diepe dalen geven het gebied zijn kenmerkende uiterlijk. De steile basaltpieken tussen het zandsteen ontstonden later door vulkanische activiteit. In 1990 werd het Nationaal Park Sächsische Schweiz opgericht om dit unieke landschap te beschermen.

De naam Malerweg betekent letterlijk ‘Schildersweg’. In de achttiende eeuw trokken kunstenaars uit Dresden naar het Elbsandsteingebirge. Johan Alexander Thiele en Bernardo Belotto waren de eersten die dit ruige landschap vastlegden. Later volgden de Zwitserse schilders Adrian Zingg en Anton Graff, verbonden aan de kunstacademie in Dresden. Aan hun bezoek dankt het gebied waarschijnlijk de naam Sächsische Schweiz. De schoonheid van het landschap verspreidde zich snel en steeds meer prominente kunstenaars reisden hierheen om te schilderen. Zij volgden grotendeels dezelfde route die later bekend werd als de Malerweg. Toen er in de negentiende eeuw een spoorlijn kwam raakte de route in de vergetelheid. Pas in 2006 werd de Malerweg opnieuw uitgezet aan de hand van historische documenten.

Al een jaar na de heropening werd de Malerweg door het Duitse Wandelmagazin uitgeroepen tot mooiste wandelroute van Duitsland. Een jaar later volgde opnieuw erkenning na een grote online stemming waarbij wandelaars de route kozen als meest geliefde wandelweg van het land. Ook in artikelen van journalisten en bloggers wordt de Malerweg vaak genoemd als een van de mooiste wandelroutes van Duitsland. De reputatie reikt zelfs verder, want de route staat in het boek Wanderlust tussen de meest legendarische hiking trails ter wereld.

De Malerweg heeft een lengte van ongeveer 115 kilometer. Afhankelijk van welke bron je gebruikt kan de afstand iets variëren en ligt deze tussen 112 en 120 kilometer. De route start in Pirna-Liebethal aan de rechteroever van de Elbe en loopt door het Nationaal Park Sächsische Schweiz tot aan de grens met Tsjechië. Daarna volg je de andere oever van de Elbe weer terug naar Pirna. De Malerweg is verdeeld in acht etappes, elk met een eigen karakter en hoogtepunten. Bij veel etappes kun je een korte omweg maken naar bekende uitzichtpunten of andere hotspots.

Etappe 1 – Pirna-Liebethal naar Stadt Wehlen

De Malerweg start in Pirna-Liebethal. Via het dal van de Liebethaler Grund wandel je langs de rivier de Wesenitz. Je passeert een verlaten molen en komt bij het grote monument ter ere van Richard Wagner. Daarna volg je het pad via Mühlsdorf en Lohmen naar de Uttewalder Grund. Hier krijg je voor het eerst een indruk van de steile rotsen en smalle kloven die je later vaker zult tegenkomen. Het pad loopt tussen de zandstenen rotsen door tot aan Stadt Wehlen. De etappe eindigt bij de restanten van een oude burcht met uitzicht over de Elbe.

Etappe 2 – Stadt Wehlen naar Hohnstein

Deze etappe begint direct met een klim naar de Steinerner Tisch. Een korte inspanning die alvast een voorproefje geeft van wat je later te wachten staat. Boven heb je de eerste mooie uitzichten. Daarna volg je het pad naar een van de bekendste plekken van de Sächsische Schweiz: de Bastei. Hier is het vaak drukker en dat merk je meteen. Vanaf verschillende uitzichtpunten kijk je uit op de Bastei, de Basteibrug en de Elbe die diep onder je stroomt. Daarna daal je af en wandel je langs de Amselsee richting Rathwalde. Vanaf de Hockstein zie je het eindpunt van deze etappe al liggen. Via een smalle trap daal je af door de nauwe Wolfsschlucht richting Hohnstein.

Etappe 3 – Hohnstein naar Altendorf

Vanaf de voet van Burg Hohnstein wandel je door een rustig bosgebied. Al snel bereik je een uitzichtpunt over het Polenztal, een van de bekende panorama’s van deze regio. Daarna volgt een stevige afdaling van ruim achthonderd treden. Beneden steek je de weg over en meteen begint de volgende klim. Via trappen loop je weer omhoog richting Waitzdorf. Hier kun je even bijkomen en genieten van het uitzicht bij het Waitzdorfer Aussicht. Voor je Altendorf bereikt wandel je langs de oude linoleumfabriek in Kohlmühle.

Etappe 4 – Altendorf naar de Neumannmühle

Met ruim achttien kilometer is etappe 4 de langste van de Malerweg en voor veel wandelaars ook de mooiste en meest uitdagende. Vanuit Altendorf loop je door de Dorfbachklamm en verder het Kirnitzschtal in. Hier rijdt de bekende gele tram van de Kirnitzschtalbahn. Een rit met deze historische lijn is een leuke onderbreking. Daarna begint het echte werk. In de buurt van de Schrammsteine klim je via smalle ladders omhoog tot het uitzichtpunt op de top. Neem de tijd om het Schrammsteinaussicht te bekijken. Tijdens het vervolg van de route wandel je langs de Kleinen Dom, Carolsafelsen en Affensteine tot je de Lichtenhainer Wasserfall bereikt. Vervolgens volgt een korte klim naar de grot Kuhstall. Via de Himmelsleiter heb je nog een laatste panoramapunt voordat je afdaalt naar de Neumannmühle.

Etappe 5 – Neumannmühle naar Schmilka

Na etappe 4 volgt opnieuw een zware dag. Je beklimt de op een na hoogste berg van de Sächsische Schweiz. Het begin voelt nog ontspannen maar zodra je het Zeughaus passeert wordt het steil. Houd je eigen tempo aan en neem pauzes wanneer dat nodig is. Bij het Goldsteinaussicht kun je even bijkomen en genieten van het uitzicht. Daarna volgt de laatste klim naar de top van de Grosser Winterberg. Die valt vaak mee omdat het pad hier gelijkmatiger omhoog loopt. Vanaf de top begint een lange afdaling naar Schmilka, een klein biodorp aan de Elbe. Maak onderweg nog een korte omweg naar het Kipphornaussicht voor een fraai uitzichtpunt.

Etappe 6 – Schmilka naar Kurort Gohrisch

Aan de overzijde van de Elbe bij Schmilka pak je de route weer op. Het begint direct met een klim, al is deze minder zwaar dan bij de vorige etappe. Boven heb je uitzicht op de Kaiserkrone en de Zirkelstein. Daarna wandel je door kleine dorpen zoals Schöna, Reinhardtsdorf, Krippen en Kleinhennersdorf. Dit deel voelt ontspannen en is fijn om te lopen. Aan het eind van de etappe wacht nog een uitdaging wanneer je twee tafelbergen beklimt. Vanaf de Papststein heb je een weids uitzicht over het landschap. Daarna volg je het pad naar de Gohrisch. Het eindpunt van deze etappe ligt in Kurort Gohrisch.

Etappe 7 – Kurort Gohrisch naar Weissig

Vanaf Kurort Gohrisch wandel je richting Pfaffendorf. Onderweg zie je al het imposante Festung Königstein liggen. Eerst wacht echter een korte maar stevige klim naar de Pfaffenstein. Via smalle trappen bereik je de top van deze vierhonderd meter hoge tafelberg. Boven heb je een wijds uitzicht over de omgeving. Loop ook even naar de Barberine, een vrijstaande rots en een van de iconische vormen van de Sächsische Schweiz. Aan de andere zijde daal je af en vervolg je het pad door het bos richting Königstein. De route loopt langs de vesting en daarna verder richting Weissig.

Etappe 8 – Weissig naar Pirna

De laatste etappe start officieel in Weissig, al kozen wij ervoor om al in Thürmsdorf te beginnen. Vanaf dit dorp heb je namelijk een betere verbinding met het openbaar vervoer. Niet ver van het dorp staat de Malerwegkapelle met een mooi uitzicht op Festung Königstein en de Elbe. Na Weissig volgt een klim naar de tafelberg Rauenstein. Boven wandel je over de Gratweg met ladders, bruggen en panorama’s in alle richtingen. Daarna gaat de route verder door het bos en langs de rotswand tot aan station Obervogelgesang. Daar volg je een stuk van het pad langs de Elbe. Kort voor Pirna duik je opnieuw het bos in en passeer je Schloss Sonnenstein. Vanaf het terras van het kasteel kijk je uit over Pirna, het eindpunt van deze etappe en van de Malerweg zelf.

De Malerweg voert door een landschap vol rotsen, kloven en uitzichtpunten. Onderweg kom je langs plekken die je alleen lopend bereikt, maar ook langs bekende hotspots waar het drukker kan zijn met dagjesmensen. Hieronder vind je de hoogtepunten die je niet wilt missen tijdens de route.

Bastei en de Basteibrug

De meest bekende en fotogenieke hotspot van de Sächsische Schweiz is zonder twijfel de Bastei. Deze rotsformatie heeft een hoogte van 305 meter. Vanaf de Basteibrug, die de verschillende rotsen met elkaar verbindt, heb je een geweldig uitzicht. Vergeet ook zeker niet om een klein ommetje te maken bij de Felsenburg Neurathen. Hiervoor betaal je een kleine entree van €2,50 per persoon.

Schrammsteine en Schrammsteinaussicht

Een andere bekende rotsformatie zijn de Schrammsteine. Tijdens Etappe 4 wandel je langs deze imposante rotsformatie. Maak een kleine omweg om naar het Schrammsteinaussicht te wandelen. Nou ja, wandelen… klimmen en klauteren. Je bereikt dit punt namelijk door een aantal ladders op te klimmen en over de grillige rotsen te lopen. Eenmaal op het eindpunt zul je echter beloond worden met een adembenemend mooi uitzicht.

Pfaffenstein en de Barberine

Ook de Pfaffenstein vraagt om een stevige klim, maar eenmaal boven kijk je uit over de rotsplateaus en tafelbergen van de regio. Rondom de top staan 32 vrijstaande rotsen. De bekendste hiervan is de Barberine, een hoge en opvallend smalle rotstoren die wordt gezien als een symbool van de Sächsische Schweiz.

Festung Königstein

De Pfaffenstein zul je tijdens Etappe 7 kunnen bewonderen en daarnaast wandel je ook langs Festung Königstein. Deze vesting is gebouwd op een plateau op de top van het Elbsandsteingebirge, op een hoogte van 247 boven de Elbe. Vanaf de buitenmuren heb je een geweldig uitzicht, maar het is daarnaast zeker interessant om de vesting te verkennen. Hiervoor zul je wel wat tijd moeten inplannen. Mijn advies is om de vesting te bekijken op een dag dat je niet hoeft te wandelen.

Papststein

Aan het einde van etappe 6 bereik je de Papststein. Na een korte klim sta je op een tafelberg met meerdere uitzichtpunten over het landschap van de Sächsische Schweiz. Vanaf hier zie je verschillende rotsformaties die je tijdens de Malerweg passeert. Een mooie plek om de dag af te sluiten.

Veel reizigers bezoeken deze hotspots als los uitstapje. Je hoeft dus niet de volledige Malerweg te lopen om van deze uitzichten te genieten, al geeft de wandelroute je wel de mooiste perspectieven.

De Malerweg kun je het hele jaar lopen, maar de mooiste periode is de lente of de herfst. In deze maanden is het rustiger en kleuren de bossen in de herfst in allerlei tinten geel en rood. Het weer kan in beide seizoenen wisselvallig zijn en niet elke dag is zonnig. In de zomer kan het warm worden en druk, vooral bij de bekende uitzichtpunten. In de winter ligt er soms sneeuw of ijs op het pad. Wees dan extra voorzichtig, vooral bij trappen en ladders.

In de Sächsische Schweiz zijn meer dan zeventig accommodaties met het certificaat Wanderfreundlich am Malerweg. Deze verblijven zijn gericht op wandelaars. Je kunt er overnachten en vaak regelen ze ook lunchpakketten, het drogen van natte kleding en bagagetransport naar de volgende locatie. Neem zo min mogelijk bagage mee. Met bagagetransfer wandel je zonder zware rugzak en dat maakt de etappes een stuk prettiger. Je kunt ook kiezen om twee vaste accommodaties te boeken en van daaruit meerdere etappes te lopen. Het voordeel daarvan is dat je niet elke dag opnieuw hoeft in te pakken.

Wij overnachtten eerst in Pirna, bij het Pirn’scher Hof aan de markt. Vanuit hier liepen we etappe 1, 2, 7 en 8. Daarna verhuisden we naar Krippen en sliepen we in Hotel Garni Grundmühle. Vanuit dit dorp liepen we de resterende etappes.

Met het openbaar vervoer reis je eenvoudig naar het beginpunt van een etappe en aan het einde weer terug naar je accommodatie. Je kunt gebruikmaken van bus, trein, tram of het veerpontje. Controleer vooraf de vertrektijden via de website van VVO zodat je je dag goed kunt plannen. Op sommige trajecten rijdt de bus maar eens per uur en soms stopt de dienstregeling al in de middag.

Wanneer je in een hotel in de Sächsische Schweiz overnacht ontvang je een Gästekarte. Met deze kaart reis je gratis met het openbaar vervoer in de regio.

Een paar jaar geleden liep ik al een klein deel van de Malerweg tijdens een reis door het oosten van Saksen. Dat was mijn eerste echte kennismaking met de Sächsische Schweiz. Hoewel ik het gebied al vaker had bezocht kwam ik nooit verder dan de Bastei. Die korte wandeling zorgde ervoor dat ik de rest van de Malerweg ooit helemaal wilde lopen.

Tot nu toe heb ik nog niet veel meerdaagse wandelroutes gedaan. In Patagonië liep ik de W-trek en nu kan ik de Malerweg aan dat rijtje toevoegen. Voor iedereen die van wandelen en natuur houdt is dit een aanrader. Het landschap van de Sächsische Schweiz blijft verrassen en bijna elke etappe heeft een eigen sfeer. Je loopt niet steeds door hetzelfde decor en onderweg kom je langs veel hoogtepunten van de regio. Als ik één etappe moet kiezen die er voor mij uitspringt dan is dat etappe 5. Het klimmen en klauteren vond ik geweldig en het uitzicht op de Schrammsteine maakte indruk.

Disclaimer: Mijn wandeling is tot stand gekomen in samenwerking met Saksen Toerisme en Tourismusverband Sächsische Schweiz. Alles wat je leest is mijn persoonlijke mening/ervaring.