Turkije reisverslag #6: Efeze en Şirince

Toen we in 1994 ons eerste bezoek aan Turkije brachten was ik net 9 jaar oud geworden. We bezochten Pamukkale, wat ik fantastisch vond. Een mooi natuurwonder en het het helderblauwe water in de terrassen waar ik de verkoeling kon opzoeken. Ook bezochten we Efeze. Stenen, heel veel stenen en een enorme hitte. Je kunt je voorstellen dat ik destijds weinig zin had om dit ruïnecomplex te bezoeken. Ik weet nog dat we bij de bibliotheek op zoek waren naar een stukje schaduw. Wachtend tot we weer de bus in konden.

Tijd voor revanche, want nu ben ik namelijk wél benieuwd naar Efeze. We vertrekken weer om 8.00, direct na het ontbijt. Ditmaal zullen we er maar 2,5 uur over doen om onze bestemming te bereiken. Ware het niet dat ik een verkeerde afslag neem en we een flinke omweg moeten nemen om weer de juiste inrichting in te rijden. Een volgend probleem dient zich aan als we onze auto op de parkeerplaats bij Efeze parkeren. De ramen van de auto staan open en gaan enkel dicht als de sleutel in het contact zit. Maar ik krijg de sleutel met geen mogelijkheid in het contact. Enkele vriendelijke Turken komen ons direct helpen, met 4 man sterk bekommeren ze zich om onze auto. Het duurt een klein half uur en dan start de auto weer.

De vriendelijke man die ons helpt is toevallig de man van de paardentaxi. We hebben onze auto geparkeerd bij de uitgang en zullen toch naar de ingang moeten. We besluiten derhalve dat we ons per paard naar de ingang laten brengen. Een fikse rit over hobbelige wegen. Ik voel me haast schuldig voor de arme paarden, want het is al behoorlijk op temperatuur. Voordeel is dat we een stop kunnen maken bij de Zevenslapers van Efeze. De mythe luidt dat zeven gebroeders zouden in 251 vanwege hun geloof zijn ingemetseld in een grot bij Efeze. Toen men 196 jaar later de grot per toeval openden, werden de gebroeders fris en vrolijk aangetroffen alsof er niets aan de hand was. Ze dachten zelf een nacht te hebben geslapen en ze werden vrijgelaten. Een ander verhaal luidt dat de gebroeders in slaap waren gevallen in een grot en dat ze jaren later door een herder werden gevonden en werden gewekt. Helaas kunnen we weinig van de grot zien omdat het hek gesloten is.

Per paard komen we aan bij de ingang. We bedanken nogmaals Turkse man vriendelijk voor zijn hulp en het ritje. Nu ben ik terug in Efeze en ik ben echt benieuwd naar deze oude stad. Het wordt immers gezien als het mooiste ruïnecomplex van de westerse wereld. De Grieken bouwden 1000 v.C. en stad. De resten, die we nu kunnen bezoeken, dateren van de stad die in de 4e eeuw werd gesticht door de opvolger van Alexander de Grote. Het waren echter de Romeinen die van Efeze een belangrijke havenstad maakten. De meeste ruïnes dateren ook uit de Romeinse periode. De haven slibde dicht waardoor Efeze in verval raakte. De economische positie werd onhoudbaar en de stad werd verlaten.

Wij verkennen allereerst de zuilenstraat direct bij de ingang en zien hier ook de kleine theaterzaal, de Odeion. Hier worden we begroet door veel straatkatten die tussen het gesteente op zoek zijn naar schaduw. Het is ook opvallend rustig voor deze toeristische trekpleister. Hierdoor kunnen we op ons gemak het complex verkennen.

Via een andere zuilenstraat, de curetenstraat, lopen we richting het belangrijkste gebouw van Efeze; de bibliotheek van Celsus. Deze bibliotheek werd gebrouwd tussen 114 en 125 ter ere van de overleden Tiberius Julius Celcus Polemaenus, die de Romeinse gouverneur was. Celcus werd begraven in een marmeren sarcofaag onder de bibliotheek. In de bibliotheek, dat drie verdiepingen telde, werden ruim 12.000 perkamentrollen bewaard. Na een brand en aardbeving stortte het gebouw in en werd het niet meer herbouwd.

Maar voordat we de bibliotheek bezoeken, gaan we eerst naar de Tempel van Domitianus. Dit was de eerste tempel van Efeze die gewijd was aan een keizer. Van de enorme tempel is helaas weinig overgebleven. Alleen de trappen zijn nog zichtbaar. Via het monument van Memmius lopen we langs de poort van Hercules, met reliëfs van diezelfde Hercules. Kijk vooral eens naar de details van het gesteende en beelden. Ook bekijken we de Tempel van Hadrianus en het Varius-Badhuis. De Tempel van Hadrianus is één van de beste bewaarde gebouwen van Efeze.

Na de bibliotheek lopen we naar een ander indrukwekkende ruïne, het theater. Het bood plaats voor ruim 25.000 toeschouwers en was één van de grootste ter wereld in die periode. Het openluchttheater was in eerste instantie bedoel voor toneel, maar tijdens de Romeinse periode werden hier ook gladiatoren gevechten gehouden. In 2007 werd zelfs een begraafplaats gevonden voor gladiatoren.

We zijn blij dat we met paard en wagen naar de ingang gebracht zijn. Nu we door het complex hebben gelopen, eindigen we bij de uitgang waar we direct bij onze auto kunnen instappen. Ik ben blij dat ik Efeze nogmaals heb kunnen bezoeken. Het is een indrukwekkende stad met een rijke historie en veel prachtige ruïnes.

Met Ayvalik en Alaçatı hebben we al twee mooie Turkse dorpjes gezien. Maar Şirince doet hier absoluut niet aan onder. Niet voor niets betekent de benaming van het dorpje vertaald naar het Nederlands ‘mooi’. Want mooi is Şirince absoluut. We parkeren onze auto net buiten het oude centrum van het dorp, nadat we de berg zijn opgereden.

Ook hier valt het ons direct op dat er nauwelijks andere toeristen zijn. We wanen ons haast alleen en hebben te doen met de straatverkopers. Vrouwen proberen bloemenkransen, kattenknuffels, fruit en allerlei andere spulletjes aan de man te brengen in de idyllische straatjes, maar er loopt nauwelijks iemand rond.

Ooit woonden in Şirince Grieken en dat is te zien aan de stijlen van de huisjes en de fraaie straatjes. De Grieken moesten echter Turkije verlaten in 1923, maar het straatbeeld van Şirince is nauwelijks aangetast. Gelukkig maar, want wandelen door de nauwe straatjes van dit dorp is werkelijk een feest. In ieder straatje zijn leuke winkeltjes, leuke details aan woningen te zien en prachtige uitzichten.

Per toeval komen we in een winkel terecht waar wijn verkocht wordt. We zien enkele bijzondere fruitsmaken en worden vriendelijk begroet. Omdat we toch benieuwd zijn naar de wijnen, willen we graag eens proeven. De omgeving van Şirince is omgeven van wijngaarden en de streek staat bekend om de fruitige, zoete wijnen. We proeven wijnen met moerbeien, granaatappel, bramen, aardbeien en meloen. Hoewel ik absoluut niet van wijn houdt, smaken deze echt lekker. Aangezien de verkoper ons ook vriendelijk heeft geholpen, kopen we direct enkele flessen. Uiteraard ook één voor vanavond.

We struinen verder door de straatjes en steegjes. We zien oude huizen omgeven door mooie bomen en struiken. De straatkatten zijn hier ook in grote getale aanwezig, maar de toeristen zoals eerder aangegeven niet.

In het centrum is een kleine bazaar te vinden met enkele winkeltjes. Hier proberen we het verkoelende moerbeiensapje. En eerlijk is eerlijk, ook dit smaakt geweldig en is zeer verfrissend met deze hitte.

We kopen nog wat typische Turkse zeepjes, en een kattenknuffel, halen onze eerder gekochte wijn op en gaan terug naar de auto. Het is te hopen dat het toerisme weer een beetje aantrekt en dat de mensen in Şirince weer inkomsten kunnen genereren. Een bezoekje aan dit dorpje kunnen wij in ieder geval echt aanraden!

In Efeze zagen we al in de verte een nest van ooievaars. Het nest was gebouwd op een platte pilaar en we konden van een afstand de kleintjes in het nest zien. Maar wanneer we door Selcuk terug naar de snelweg rijden, zien we ineens heel veel nesten. Op een schoorsteen van een huis zien we een nest erg dichtbij. Ik zet de auto aan de kant en we stappen uit. De Turkse bewoner ziet ons en komt direct op ons afgelopen. Hoewel we niet veel Turks spreken, begrijpen we wat hij zegt. Zichtbaar is hij trots dat deze vogels hier op zijn schoorsteen zitten. Over vijf weken zullen de kleine ooievaars het nest verlaten.

Als we verder rijden zien we nog een aantal nesten. Zelf op een drukke rotonde is een nest met ooievaars. Wat kan de natuur geweldig zijn.

Lees ook de andere reisverslagen:

Turkije reisverslag: Terug in Cappadocië
Turkije reisverslag: Magische ballonvaart
Turkije reisverslag: Laatste dag in Cappadocië
Turkije reisverslag: Bergama en Ayvalik
Turkije reisverslag: Pamukkale en Hiërapolis
Turkije reisverslag: Efeze en Şirince
Turkije reisverslag: Laatste dag in Alaçatı