De mooiste steden in Saksen

Wie nog nooit in Saksen is geweest, moet absoluut Dresden bezoeken. Deze stad wordt vanwege de fraaie gebouwen en kunstwerken ook wel ‘Florence aan de Elbe’ genoemd. Op de nacht van 13 en 14 februari 1945 lieten Britse en Amerikaanse vliegtuigen een bommentapijt over de stad vallen. Dresden stond letterlijk in brand en een groot deel van de stad was compleet verwoest. Nog altijd zijn de gevolgen van de oorlog te zien, maar Dresden is weer volledig opgekrabbeld. Toeristen over de gehele wereld komen hierheen om de barokke gebouwen in de Altstadt zoals de Frauenkirche, Semperopera, Zwinger en de Hofkirche te bekijken.

Naast alle prachtige bouwwerken telt de stad ook een heleboel interessante musea. Bij slecht weer kun je dus nog altijd veel zien. Blijf vooral niet alleen in de Altstadt hangen, want ook de hippere Neustadt en andere wijken zijn absoluut de moeite waard. In een uitgebreid artikel heb ik al geschreven wat je zeker moet zien en doen in Dresden.

Het nieuwe Berlijn, zo wordt Leipzig ook wel eens genoemd. De stad is is na Dresden de grootste stad van de deelstaat Saksen. Johan Sebastian Bach werkte het grootste deel van zijn leven in Leipzig en is begraven in de Thomaskirche naast het Bachmuseum. Wie zich interesseert in de klassieke muziek kan de Muziekroute wandelen langs alle muzikale hoogtepunten. Vanwege de centrale ligging vinden er regelmatig evenementen en concerten plaats in de stad.

Ondanks de verwoestingen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de stilstand in de DDR-periode heeft Leipzig zich ontwikkeld tot een hippe en populaire bestemming. Het heden en het verleden wisselen elkaar in harmonie af. De oude Baumwollspinnerei is een industrieel terrein waar tegenwoordig kunstenaars wonen en werken. Je kunt er een rondleiding krijgen en er vinden regelmatig evenementen plaats. In de stad vind je talloze restaurantjes en kleurrijke barretjes en gezellige clubs. Je kunt in één van de vele passages ook prima winkelen. Op de markt staat één van de mooiste gebouwen van de stad: het Altes Rathaus. Hierin is één van de vele musea van de stad te vinden. Bijzonder is ook het Volkerenschlachtdenkmal, een enorm monument die de beslissende slag tijdens de oorlogen tegen Napoleon in 1813 herinnert.

In 1708 werd in Saksen de receptuur gevonden om porseilein te maken. Tot die tijd kwam al het porselein uit China. Het eerste porselein van Europa werd in Meissen gemaakt. Nog altijd is de Staatliche Porzellan-Manufaktur een topleverancier. Bezoekers kunnen een kijkje nemen in de keuken, maar ook tentoonstellingen bewonderen en workshops volgen. De fabriek wist met het witte goud meer toepassingen te bedenken dan alleen servies. Zo is het klokkenspel van de Frauenkirche van Meissen gemaakt van porselein.

Meissen bestaat uit een wirwar van straatjes, vol winkels, restaurants en wijnlokalen. Vanaf het centrale plein kronkelen de wegen de heuvels op waar het imposante Albrechtsburcht en de Dom van Meissen gevestigd is.

Chemnitz is een stad met een rijk industrieel verleden. Vroeger werd de stad het Duitse Manchester genoemd. Hier werden onder meer veel treinen gebouwd. De industriebaronnen lieten imposante villa’s bouwen, de meest beroemde is Villa Esche. Na het grote bombardement tijdens de Tweede Wereldoorlog en de deling van Duitsland kozen veel bedrijven om zich te vestigen in West-Duitsland. In de DDR-periode werd de stad herbouwd tot een socialistische modelstad en kreeg het de naam Karl-Marx-Stadt. Het enige wat nog aan deze periode herinnert is het grote Karl-Marx-Monument. Een monument van 7 meter hoog en 40 ton zwaar. Na de val van de Muur werd de stad flink onder handen genomen en werd het centrum volledig vernieuwd.

Tot de bezienswaardigheden van de stad behoren het Altes Rathaus (vanaf de toren heb je het mooiste uitzicht over de stad), de gotische Roter Turm en de restanten van de fortificaties. Het nieuwe stadscentrum wordt gedomineerd door de grote Stadthalle. Verder zijn er volop theaters, musea en worden er regelmatig festivals en evenementen gehouden.

Maar liefst 14 torens domineren de skyline van Bautzen, vandaar ook de naam de ‘stad van de torens’. De beroemdste toren is de Reichenturm die, net als de toren van Pisa, behoorlijk scheef staat. Een andere bijzondere toren is de Alte Wasserkunst waarmee men vroeger water kon oppompen naar het bovenste deel van de stad. Bautzen is namelijk gebouwd op een granieten rotsplateau boven de rivier Spree. Het historische centrum heeft talloze prachtige herenhuizen en telt in totaal meer dan 1000 historische gebouwen. Daarnaast is Bautzen de Sorbische hoofdstad in de regio Oberlausitz. De Sorben is een West-Slavisch volk dat hier al woonde voordat de Duitsers zich vestigden. Er wordt in dit deel van Saksen dan ook Sorbisch gesproken, een erkende Slavische taal. De Sorbische cultuur staat echter onder druk, dus er wordt alles aan gedaan om hun tradities in ere te houden. En dan is staat de stad ook nog bekend om Bautz’ner Senf. De mosterdgeschiedenis gaat terug naar 1866 en tijdens DDR periode was het één van de belangrijkste handelsproducten.

Bautzen kent echter ook een donkere kant. Bautzen I en Bautzen II zijn twee gevangenissen in de stad. Met name Bautzen II werd berucht vanwege de politieke gevangenen. Tijdens de DDR periode werden politieke tegenstanders hier gevangen gehouden en verdwenen ze soms jarenlang van de radar. Tegenwoordig is Bautzen II een indrukwekkend museum.

Een stad met meer dan 4000 monumenten, een samensmelting uit laatgotiek, renaissance, barok en jugendstil. Prachtige koopmanshuizen en typische hallenhuizen die je zeker eens van binnen moet bewonderen. Je kijkt je ogen uit in het historische centrum van Görlitz die de oorlog vrijwel ongeschonden doorkwam. Het is daarom niet gek dat de stad regelmatig het decor is geweest van diverse bekende speelfilms. Onder meer Inglorious Bastards, Goethe, The Reader en The Grand Budapest Hotel zijn deels in Görlitz opgenomen. Vandaar dat de stad ook wel liefkozend ‘Görliwood’ wordt genoemd. Bezoekers kunnen met een gids langs de verschillende draailocaties wandelen. Maar ook zonder gids is een wandeling door de stad absoluut de moeite waard. Bezoek onder meer de Petriskirche, de Dreifaltigkeitskirche en kijk ook eens goed naar de klok van het Rathaus van de stad. Wie weet hoor je zelfs een leeuw brullen. Görlitz heeft ook enkele interessante musea, waaronder één van de mooiste bibliotheek zalen van Duitsland in het Kulturhistorische Museum Görlitz.

Een deel van Görlitz ligt eigenlijk in Polen. Na de Tweede Wereldoorlog werd de grens tussen Duitsland en Polen dwars door de stad getrokken waarbij de het oostelijke gedeelte van de stad in Polen kwam te liggen en als Zgorzelec op de kaart kwam te staan.

Zittau is gelegen bij het drielandenpunt Duitsland, Polen en Tsjechië. De stad heeft een rijke geschiedenis is textiel en weverijen. De grootste kunstschatten van de stad zijn dan ook geweven kleden. Het Grosse Zittauer Fastentuch is de belangrijkste bezienswaardigheid. Dit vastendoek in 8,20 meter hoog en 6,80 meter breed. Op het kleed staan 90 Bijbelse beelden van het Oude en Nieuwe Testament. Het doek werd in 1472 gemaakt en is de bewonderen in de Johanniskirche. Er is ook een kleinere variant. Het Kleine Zittauer Fastentuch is ‘slechts’ 4,30 meter hoog en 3,40 meter hoog en is te bewonderen in het stadsmusuem.

De binnenstad van Zittau staat vol met prachtige historische gebouwen. De meeste zijn in 1800 gebouwd toen de stad herbouwd moest worden na de Zeventigjarige Oorlog. De belangrijkste bezienswaardigheden van de stad vind je rondom het Marktplatz en de Johannisplatz. Het Rathaus en de Johanniskirche springen dan het meest in het oog.

Vanuit Zittau kun je met het Zittauer Schmalspurbahn een ritje maken met een nostalgische stoomlocomotief naar het Zittauer Gebirge. Dit is het kleinste middelgebergte van Duitsland waar je fantastisch kunt wandelen. Breng ook zeker een bezoek aan de burcht- en kloosterruïne van Oybin.

Zwickau is een oude handelsstad, maar vooral een echte autostad. August Horch begon hier met de Audi. Na de Tweede Wereldoorlog bouwde de DDR een eigen automobielindustrie op. In de oude Audi fabriek werd de Trabant gebouwd. Van 1957 tot 1991 rolden hier de iconische auto’s van de band. De voormalige fabriek is gerestaureerd en huisvest het Horch automuseum met een mooie collectie van prachtige modellen.

Het centrum van Zwickau ademt historie. Hier kun je vrijwel alle bezienswaardigheden vinden. De priesterhuizen bij de St. Marien Dom behoren tot de oudste woonhuizen van Duitsland. In het centrum staat ook het voormalige huis van Robert Schumann, een bekende componist. Zijn voormalige huis is nu een museum met een concertzaal.

In 1168 ontdekten marskramers het eerste zilvererts waarna de zilvermijnen werden ontwikkeld. Freiberg kon uitgroeien tot een welvarend mijnstadje en heet niet voor niets tegenwoordig de Zilverstad. Veel munten van Saksen werden hier geslagen, maar naast zilver werden er ook andere ertsen gevonden. In 1975 opende de Mijnbouwacademie haar deuren, de eerste technische hogeschool van Duitsland. De mijntraditie wordt nog altijd in ere gehouden. Op de Obermarkt wordt iedere dag om 11.15 en 16.15 het Steigerlied ‘Glück auf, der Steiger kommt’ gespeeld. Bezoekers kunnen een bezoek brengen aan de mijnen Reiche Zeche en Alte Elisabeth. In het Stadt- und Bergbaumuseum kun je meer te weten komen over de geschiedenis van de mijnbouw en in Terra Mineralia en Schloss Freudenfalls kun je een rijke collectie aan mineralen bewonderen.

De mijnbouw heeft de stad rijkdom gegeven en dat is terug te zien in het centrum van Freiberg. Het grootste bouwwerk van de stad is de Freiberger Dom. Een bezoek aan dit bouwwerk is niet compleet zonder te luisteren naar de het grootste orgel dat ooit gemaakt werd door Gottfried Silbermann. Voor het mooiste panorama over de stad ga je naar de Petrikirche.

Pirna is gelegen aan de Elbe en is de toegangspoort tot het Elbsandsteingebirge en het nationale park Sächsische Schweiz. De historische stadskern is grotendeels bewaard gebleven omdat het ontkomen is aan oorlogsschade en stadsbranden. Daarom kun je hier prachtige herenhuizen, kronkelende straatjes en mooie binnenplaatsen met fonteinen bewonderen. Rondom het marktplein vind je bezienswaardigheden als het Rathaus, Schloss Sonnenstein, de St. Marienkirche en het Canaletto huis.In het Canaletto huis kun je de schilderijen van de Venetiaanse Bernardo Belotto bewonderen die de stad wereldberoemd hebben gemaakt.

Vlakbij Pirna ligt de vesting Königstein. Er is nooit iemand in geslaagd om deze vesting te veroveren. Vorig jaar mocht ik tijdens mijn reis door Saksen een kijkje nemen bij dit indrukwekkende bouwwerk. Prina is tevens een goed startpunt voor de Elberadweg, de Sächsische Weinwanderweg en Sächsische Weinstrasse.

De textielindustrie speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van Plauen. De stad werd beroemd om het Kant, ofwel de ‘Plauer Spitze’. Van deze stof worden onder meer tafelkleden, versieringen, gordijnen, kussen en bruidsjurken gemaakt. De productie van Kant begon al in de 19e eeuw en nog altijd worden er demonstraties gegeven over textiel en borduurwerk. In het Plauener Spitzenmuseum kun je meer te weten komen over de historie van Kant in de stad.

Plauen werd tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest, gelukkig hebben enkele pareltjes de oorlog overleefd. De belangrijkste bezienswaardigheden vind je in de Altstadt, waaronder het Alte Rathaus, Lutherkirche en Johanniskirche. Ook zijn er drie bijzondere bruggen te bewonderen. De Elsterbrücke uit 1244 is de oudste stenen brug van Duitsland. De twee andere bruggen zijn te vinden in de Syra vallei. Met een lengte van 90 meter behoort de Friedensbrücke tot de langste boogbruggen ter wereld.

Wijnliefhebbers opgelet. Radebeul is echt wijnstadje aan de Elbe in de Saksische wijnstraat, het meest oostelijk gelegen wijngebied van Duitsland. Dwaal door de wijngaarden en maak een wandeling over de ‘hemeltrap’ die uitkomt bij het Spitzhaus. Breng een bezoek aan Schloss Wackerbarth dat beroemd is vanwege de mousserende wijnen. Hier kun je een rondleiding krijgen en een proeverij boeken. Jaarlijks vindt er in september een groot wijnfestival plaats op het dorpsplein.

Radebeul staat vol klassieke villa’s. Dit stadje was een populaire woonplaats voor de rijkere mensen. De schrijver van de Winnetou boeken, Karl May, komt uit deze stad. Met ruim 200 miljoen verkochte boeken is hij de meest succesvolle schrijver aller tijden. Zijn villa is tegenwoordig een museum over Amerikaanse indianen. Een andere aanrader is om een rondvaart te maken met de historische stoomtrein naar Moritzburg. Hier kun je het jachtslot van August de Sterke bezoeken.

Torgau speelde een belangrijke rol in de Reformatie. Martin Luther bezocht de stad meer dan 40 maal. Volgens Luther waren de gebouwen in Torgau mooier dan alles wat er in de klassieke oudheid is gebouwd. En dat is nog altijd zo. In de oude stad zijn meer dan 500 monumenten bewaard gebleven met Gotische en Renaissance stijlinvloeden. Rondom het stadsplein met fontein staan het Rathaus en enkele prachtige patriciërshuizen. Het meest in het oog springende bouwwerk is het Schloss Hartenfels met zijn grote wenteltrap. Bovenaan kun je een afbeelding van Luther terugvinden. Zijn weduwe Katharina von Bora vluchtte in 1552 voor de pest naar Torgau. Ze overleed korte tijd later en ligt begraven in de Marienkirche, die in 1544 nog door Luther persoonlijk werd ingewijd. Verder heeft de stad de oudste speelgoedwinkel (Loebner) van Duitsland en de oudste apotheek van Saksen die je een bezoek kunt brengen.

In 1945 vond hier ook een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis plaats. Op 25 april 1945 ontmoetten de Amerikaanse en Russische troepen elkaar. De foto van de ontmoeting van de Russen en Amerikanen, die een dag later voor de pers nogmaals werd overgedaan, is wereldberoemd. Op de plek van de ontmoeting staat nu het monument ‘Denkmal der Begegnung’.

Grimma is een idyllisch stadje aan de rivier Mulde. De binnenstad telt veel beschermde monumenten. Het Alte Rathaus wordt gerekend tot de mooiste gebouwen in Renaissansestijl en de Frauenkirche herinnert aan de bloeiperiode van de stad. In 1550 werd hier namelijk door de keurvorst Moritz van Saksen de landsschool Grimma opgericht in het Augustinerklooster. De school had een grote aantrekkingskracht op leerlingen en nog altijd heeft de school een goede reputatie. In Nimbschen staat de ruïne van het nonnenklooster Marienthorn. Katharina von Bora ontsnapte hier in 1523, ze werd later de vrouw van Martin Luther.

In 2002 werd de stad getroffen door een overstroming van de Mulde. Een brug uit de 18e eeuw bezweek door de hevige kracht van het water. De ruïne herinnert aan deze overstroming. Door de overstroming is het Grimmaer Liederflut ontstaan, een jaarlijks zomerfeest vol klassieke muziek. Grimma is een ideaal uitgangspunt voor een wandeling of fietstocht door het Muldetal. Langs deze rivier vind je immers diverse romantische kastelen zoals Colditz, Rochlitz en Kriebstein.

Kamenz noemt zich de ‘Lessingstad’. De dichter Gotthold Ephraim Lessing werd in 1729 in de stad geboren. Zijn huis bestaat niet meer, maar in 1929 werd het Lessingmuseum opgericht. Een groot deel van de stad werd na een stadsbrand in 1842 verwoest. Geen enkel huis heeft de grote brand overleefd, waardoor het centrum gelijktijdig in dezelfde stijl werd herbouwd. Gelukkig werd de St. Marienkirche gespaard. Deze kerk domineert het stadsbeeld en heeft een overweldigend interieur. Verder zijn de St. Annenkirche, Katechismuskirche, Begräbniskirche St. Just en het Museum Westlausitz de moeite waard om te bezoeken.

Net als Bautzen is Kamenz het centrum voor de Sorbische cultuur. De stad ligt in een natuurlijke omgeving biedt volop mogelijkheden om te wandelen of te fietsen. In mei en juni kun je de rododendrons in bloei zien staan op de Hutberg.

De ertsen uit het Erzgebirge brachten grote welvaart. In de 16e eeuw was Annaberg zelfs groter dan Leipzig. Toen de laatste mijn in 1892 moest sluiten, moesten veel mensen op zoek naar ander werk. Veel mensen vonden hun nieuwe toekomst in de houtbewerking. Denk hierbij aan meubels, maar ook speelgoed en kerstdecoratie. In Manufaktur der Träume kunnen de bezoekers een bijzondere collectie bewonderen. Wie geïnteresseerd is in de mijnbouw kan het Erzgebirgemuseum of het museum Frohnauer Hammer bezoeken.

Het centrum van Annaberg-Buchholz telt zo’n 800 beschermde gebouwen. Blikvanger van het centrum is de grote Sint Annakirche. Het historische centrum vormt tijdens de kerstperiode het idyllisch decor van de kerstmarkt. Kerst wordt in het Erzgebirge anders gevierd dan we in Nederland gewend zijn. Bijzonder is bijvoorbeeld de Bergmannsaufzug waarbij de bergmannen onder begeleiding van diverse kapellen door de steden paraderen. In Annaberg-Buchholz vindt de grootste bergparade plaats.

Wil je meer te weten komen over Saksen? Neem dan contact op met Saksen Toerisme.