Mijn tips voor Garmisch-Partenkirchen

Hoewel Garmisch-Partenkirchen een lange geschiedenis kent, bestaat de plaats in zijn huidige vorm pas sinds 1935. Voor de Olympische Winterspelen van 1936 werden de dorpen Garmisch en Partenkirchen samengevoegd op initiatief van het naziregime. Dankzij deze Spelen kreeg de bestemming wereldwijde bekendheid als wintersportoord. Dat imago heeft Garmisch-Partenkirchen nog altijd, al is wintersport tegenwoordig slechts een deel van het toeristische aanbod.

Tegenwoordig is Garmisch-Partenkirchen het hele jaar door populair. In de zomer en winter trekken bezoekers naar de Beierse Alpen om te genieten van het indrukwekkende berglandschap. De ligging aan de voet van de Zugspitze, de hoogste berg van Duitsland, maakt het gebied extra aantrekkelijk. Daarnaast staat Garmisch-Partenkirchen bekend als kuuroord. De lucht is zuiver, het aantal zonuren is hoog en er zijn diverse klinieken, wellnesscentra en onderzoeksinstituten gevestigd. Ideale omstandigheden om de frisse berglucht in te ademen en actief te genieten van de natuur.

Garmisch-Partenkirchen is een ideale bestemming om de Beierse Alpen te verkennen. Afhankelijk van het seizoen zijn er volop activiteiten te ondernemen. Of je nu houdt van wandelen, fietsen, bergbeklimmen of gewoon wil genieten van de frisse berglucht: deze regio heeft voor ieder wat wils.

Zelf heb ik Garmisch-Partenkirchen inmiddels tweemaal bezocht. De eerste keer verbleef ik in de buurt van Schloss Neuschwanstein en bracht ik slechts één dag door in de omgeving van Garmisch-Partenkirchen. Het was bijna winter en we hadden toen te maken met coronamaatregelen. Eigenlijk zouden we een ruime week doorbrengen in het Berchtesgadener Land, maar die regio ging tijdens ons bezoek plots in lockdown. We moesten dus snel op zoek naar een alternatief. In de zomer keerde ik terug naar Garmisch-Partenkirchen. Dit keer had ik meer tijd om de omgeving écht te ontdekken. Op basis van beide bezoeken deel ik hieronder mijn tips voor wat je kunt doen in en rond Garmisch-Partenkirchen.

Naar het dak van Duitsland, de Zugspitze

Een bezoek aan Garmisch-Partenkirchen is niet compleet zonder de Zugspitze, letterlijk het hoogtepunt van Duitsland. Met een hoogte van 2962 meter is dit de hoogste berg van het land. Vanaf de top heb je een panoramisch uitzicht over het Alpenlandschap, dat bij helder weer reikt tot aan Oostenrijk, Zwitserland en zelfs Italië.

Gelukkig hoef je geen ervaren bergwandelaar te zijn om de top te bereiken. Vanuit Garmisch-Partenkirchen kun je de Zahnradbahn (tandradbaan) nemen naar het Zugspitzplatt, dat op 2600 meter hoogte ligt. Vanaf daar brengt de Gletscherbahn je in een paar minuten naar de top.

Een andere populaire route is om al uit te stappen bij de Eibsee en daar de Seilbahn Zugspitze te nemen. Deze kabelbaan werd in 2017 geopend en brak drie wereldrecords: de hoogste liftpaal, het grootste hoogteverschil en de langste vrije overspanning ter wereld. Alleen de rit met deze kabelbaan is al een belevenis op zich, met spectaculaire uitzichten over de bergen en het Eibsee-meer.

Voor actuele prijzen en vertrektijden kun je terecht op de officiële website van de website van Zugspitze.

Eenmaal boven kun je in alle rust genieten van het indrukwekkende berglandschap. Toch ben je dan nog niet op het allerhoogste punt. Wie écht op het dak van Duitsland wil staan, moet naar het Gipfelkreuz. Om daar te komen, moet je nog een stukje klimmen en klauteren over een rotsachtig pad. Maar eenmaal boven heb je het hoogste punt van Duitsland bereikt. Heb je last van hoogtevrees of draag je geen stevige schoenen? Dan kun je deze klim beter overslaan. Het uitzicht vanaf het panoramaplatform is vrijwel hetzelfde en je staat dan slechts een paar meter lager.

Op de top van de Zugspitze zijn verschillende horecagelegenheden, waaronder het Panorama-Gipfelrestaurant, waar je met uitzicht kunt lunchen of een drankje nemen. Wil je meer te weten komen over de berg zelf? Breng dan zeker een bezoek aan de tentoonstelling ‘Faszination Zugspitze’. Hier leer je meer over de bouw van de Zugspitzebahn, de eerste beklimming door Jozef Naus in 1820, en andere interessante feiten. Via foto’s, films en een glazen vloer kijk je letterlijk en figuurlijk dieper in het verhaal van de Zugspitze.

Op de Zugspitze kun je zonder moeite van Duitsland naar Oostenrijk wandelen en weer terug. Een deel van de top ligt in het Duitse Beieren, het andere deel in het Oostenrijkse Tirol. Je kunt de top dan ook vanuit beide landen bereiken.

Op de Zugspitze liggen twee van de laatste gletsjers van Duitsland: de Schneeferner en de Höllentalferner. Deze gletsjers stonden lange tijd bekend als het ‘eeuwige ijs’, maar door de opwarming van de aarde klopt die benaming helaas niet meer. In 2022 verloor het noordelijke deel van de Schneeferner officieel de status van gletsjer en wordt het nu aangeduid als ‘dood ijs’. Ook het zuidelijke deel zal naar verwachting binnen enkele jaren volledig verdwijnen.

Wie de gletsjers nog wil zien, moet er dus snel bij zijn. De veranderingen gaan sneller dan velen hadden verwacht.

Wandel een rondje om de Eibsee

Aan de voet van de Zugspitze ligt één van de mooiste meren van Duitsland: de Eibsee. Op zonnige dagen kleurt het water diepblauw en vormt het meer een ideale plek om verkoeling te zoeken. De Eibsee is vooral in de zomer een populaire bestemming voor wandelaars, fietsers, liefhebbers van wateractiviteiten en mensen die gewoon willen ontspannen in de natuur.

Een van de mooiste manieren om het meer te verkennen is via de Eibsee Rundweg, een wandelroute van ongeveer 7,5 kilometer die volledig rondom het meer loopt. De route is eenvoudig, goed onderhouden en biedt onderweg prachtige uitzichten over het meer en de omliggende bergen. Soms voelt het zelfs alsof je ergens in Canada wandelt. Het eerste deel van de wandeling kan wat drukker zijn, met een hotel, enkele restaurants en kleine strandjes langs de oever. Naarmate je verder loopt, wordt het steeds rustiger en kun je echt genieten van de stilte en de natuur.

In de zomer is het aan te raden om eten, drinken en zwemkleding mee te nemen, zodat je onderweg even kunt pauzeren en afkoelen aan het water. Ook in de winter is de wandeling de moeite waard. Delen van het meer kunnen dan bevroren zijn, wat voor een compleet andere, maar minstens zo mooie sfeer zorgt.

Uitzicht vanaf de AlspiX op de Alpspitze

De Alpspitze is met zijn kenmerkende piramidevorm en een hoogte van 2628 meter een opvallende berg in de Beierse Alpen. Hoewel hij iets lager is dan de Zugspitze, is deze top veel eenvoudiger te bereiken dankzij de Alpspitzbahn. Deze gondelbaan brengt je in korte tijd naar het bergstation op de Osterfelderkopf, op een hoogte van 2033 meter.

Eenmaal boven kun je het uitzicht bewonderen vanaf de spectaculaire AlpspiX. Dit uitzichtplatform bestaat uit twee gekruiste stalen armen die elk ruim 13 meter uitsteken over de rand van de rotswand. Wanneer je op het platform staat en naar beneden kijkt, zie je de Höllental-vallei, meer dan 1000 meter lager. Bij helder weer kijk je bovendien uit over het Loisachtal, en zie je in de verte zelfs de top van de Zugspitze.

Naast de AlpspiX vind je op het bergstation een restaurant met panoramisch uitzicht en starten er verschillende wandelroutes. Voor kinderen is er een avonturenpad op de Osterfelderkopf, waardoor dit ook een leuke bestemming is voor gezinnen.

Höllentalklamm, de mooiste kloof van Beieren

De Höllentalklamm wordt vaak omschreven als de mooiste kloof van Beieren. Dat is niet voor niets. Die populariteit zorgt er wel voor dat het er in het hoogseizoen behoorlijk druk kan zijn. Tijdens mijn eerste bezoek aan Garmisch-Partenkirchen in 2020 wilde ik hier al wandelen, maar in de winter is de kloof gesloten vanwege hoge waterstanden. Een bezoek is alleen mogelijk van midden mei tot midden oktober.

Tijdens mijn tweede bezoek, in juli, was de kloof gelukkig wel toegankelijk. Vanuit het dorpje Hammersbach (niet Hallenbach) wandel je in ongeveer 1,5 uur over een onverhard pad naar de ingang van de kloof. Vlak voor je naar binnen gaat, kun je bij de Höllentalangerhütte een pauze nemen voor een kop koffie met iets lekkers. Een aanrader.

De kloof zelf is ongeveer 1 kilometer lang en ontstond miljoenen jaren geleden door regen- en smeltwater afkomstig van de Höllentalgletscher. Via houten vlonders, bruggetjes en donkere tunnels loop je dwars door deze indrukwekkende kloof. Het water raast langs je heen en op sommige plekken voel je de nevel in je gezicht. Ik begrijp heel goed waarom deze kloof zo geliefd is.

Veel wandelaars keren na het einde van de kloof om, maar je kunt ook verder wandelen richting het prachtige Höllental. Wij wilden dat ook doen, maar werden overvallen door een flinke onweersbui. In de smalle kloof veranderde het stromende water in kleine watervallen en voor we het wisten waren we doorweekt. Daardoor hebben we de wandeling helaas moeten afbreken.

Ook op droge dagen is een regenjas aan te raden. Langs de rotswanden sijpelt en stroomt altijd water naar beneden. Maar geloof me, nat worden is het waard. De Höllentalklamm is echt een natuurervaring om niet te missen.

Wandel door de Partnachklamm

De tweede bekende kloof in Garmisch-Partenkirchen is de Partnachklamm. Deze indrukwekkende kloof is gevormd door de rivier Partnach, die wordt gevoed door smeltwater van de gletsjers op de Zugspitze. Door de eeuwen heen heeft het water een kloof uitgesleten van zo’n 700 meter lang, met steile rotswanden en kolkend water. Ooit werd deze rivier gebruikt om boomstammen uit hoger gelegen bossen naar het dal te vervoeren. Destijds was de kloof nog ontoegankelijk, maar inmiddels is er een spectaculair wandelpad aangelegd met bruggetjes en uitgehakte tunnels. Je kunt de kloof in ongeveer 10 minuten doorlopen, maar de meeste mensen nemen er veel langer de tijd voor. Niet gek, want het is een indrukwekkend natuurverschijnsel dat je op je gemak wilt bewonderen.

Aan het einde van de kloof kun je omdraaien of je wandeling verlengen. Tijdens mijn bezoek in de coronaperiode was het verplicht om een andere route terug te nemen. Ik koos toen voor de weg via Graseck, een iets uitdagender pad maar wel met mooie uitzichten.

De Partnachklamm is het hele jaar door geopend, in tegenstelling tot de Höllentalklamm. In de zomer kan het behoorlijk druk zijn, maar buiten het hoogseizoen is het er een stuk rustiger. Vooral in de winter is het hier sprookjesachtig mooi, met bevroren watervallen en gigantische ijspegels aan de rotswanden. Een goede reden om nog eens terug te keren.

Het Olympia-Skistadion

Voordat je de Partnachklamm bereikt, kom je langs het indrukwekkende Olympia-Skistadion van Garmisch-Partenkirchen. Tijdens de Olympische Winterspelen van 1936 werden hier verschillende records gevestigd. De grote Olympiaschans is sindsdien uitgegroeid tot hét symbool van de stad.

Nog altijd vinden er wedstrijden plaats, waaronder de beroemde nieuwjaarssprong die jaarlijks op 1 januari wordt gehouden. Bezoekers kunnen een rondleiding volgen door het stadion en meer te weten komen over de Olympische Spelen van 1936. Daarnaast kun je er ook actief bezig zijn: in de winter is er onder meer de mogelijkheid om te schaatsen of ijshockey te spelen. Wie op zoek is naar meer adrenaline, kan met een zipline over de springschans vliegen. In de zomer kun je hier zelfs rodelen.

Niet ver van het stadion, bij de Riessersee, ligt de historische bobsleebaan die tijdens de Olympische Spelen werd gebruikt. Deze baan stond ooit bekend als een van de gevaarlijkste ter wereld. Bobsleeërs haalden hier snelheden van ruim 120 kilometer per uur. Tot 1966 werden er nog wedstrijden georganiseerd, maar tegenwoordig kun je over het oude traject wandelen en het Bobmuseum bezoeken.

Bekijk het oude centrum van Garmisch en Partenkirchen

De geschiedenis van Garmisch en Partenkirchen gaat ver terug. Partenkirchen werd al in het jaar 15 na Christus gesticht als de Romeinse nederzetting Partanum, gelegen aan de handelsroute naar Venetië. Garmisch werd pas 800 jaar later voor het eerst genoemd. Eeuwenlang bleven het twee aparte dorpen, tot ze in 1935 op last van het naziregime werden samengevoegd. Toch hebben beide delen hun eigen karakter behouden.

De meeste bezoekers verblijven in Garmisch, dat iets moderner en levendiger oogt. Het compacte centrum bestaat uit gezellige winkels, restaurants en cafés. Bezienswaardigheden zijn onder andere de parochiekerk en de Sebastianskirche. In de Frühlingstraße zie je prachtige huizen uit de 18e eeuw, waarvan de gevels zijn versierd met traditionele Lüftlmalerei en de balkons met kleurrijke bloemen.

Partenkirchen ademt een authentieke, historische sfeer. De geplaveide straten worden omringd door kleurrijke huizen met rijkversierde gevels. Vooral in de Ludwigstraße, de hoofdstraat van het oude dorp, zie je prachtige voorbeelden van Lüftlmalerei: muurschilderingen die typisch zijn voor Beieren. Deze traditionele kunstvorm beeldt vaak het beroep van de huiseigenaar of een beschermheilige af.

Waar Garmisch moderner oogt, voelt Partenkirchen nog echt aan als een traditioneel bergdorp. Een wandeling door dit deel van de stad is alsof je teruggaat in de tijd.

Ik ben altijd fan geweest van de Duitse keuken. Elke regio heeft zijn eigen specialiteiten en dat geldt zeker ook voor Garmisch-Partenkirchen. Een populair gerecht hier is de Schweinehaxe, de achterpoot van een varken, die traditioneel wordt geserveerd met Knödel en rode kool. Daar hoort normaal gesproken een donker biertje bij.

Wil je genieten van authentieke Beierse gerechten, dan raden de inwoners Restaurant Zum Wildschütz aan. Zelf heb ik gegeten bij Gasthaus zur Schranne en Wolpertinger, waar je ook typische streekgerechten vindt. Zin in iets minder traditioneels? Bij Bungalow 7 serveren ze burgers, spareribs en Flammkuchen, allemaal met een eigen twist. Voor een goede ‘Kaffee und Kuchen’ is Franz Krönner Konditorei een aanrader.

Beieren heeft een van de rijkste bierculturen ter wereld. Nergens anders vind je zo’n hoge concentratie aan brouwerijen. Er wordt voornamelijk bier gebrouwen volgens het Reinheitsgebot, het eeuwenoude Duitse zuiverheidsgebod. Daardoor kom je craft beer hier minder vaak tegen. Omdat ik graag nieuwe bieren ontdek, bezocht ik Bieraterie – Die Bar. Dit is de enige bar in Garmisch-Partenkirchen waar je craft beer kunt drinken. Ze serveren niet alleen regionale speciaalbieren, maar ook internationale bieren van kleine brouwerijen. Een aanrader voor iedere bierliefhebber.

Tijdens mijn verblijf in Garmisch-Partenkirchen overnachtte ik in Hotel Vier Jahreszeiten. Dit hotel ligt direct naast het station en de bushalte, waardoor het een uitstekende uitvalsbasis is. Te voet ben je binnen enkele minuten in zowel het centrum van Garmisch als Partenkirchen. Achter het hotel zijn gratis parkeerplaatsen beschikbaar, al is de ruimte daar beperkt. Is het vol, dan kun je tegen betaling parkeren direct naast het hotel. Probeer dus vroeg te arriveren als je kosteloos wilt parkeren. De kamers zijn netjes ingericht en beschikken over een balkon met uitzicht op de bergen. ’s Ochtends is er een uitgebreid ontbijtbuffet en in de avond kun je in het hotelrestaurant terecht voor gerechten uit de Duitse keuken. Het personeel is vriendelijk en geeft graag tips om het meeste uit je verblijf te halen.

Klik hier voor andere hotels in Garmisch-Partenkirchen.

Hoeveel dagen je nodig hebt in Garmisch-Partenkirchen hangt af van je interesses. Zelf bracht ik hier twee volle dagen door. Dat bleek voldoende om de top van de Zugspitze en Alpspitze te bezoeken, een wandeling te maken rondom de Eibsee en door de Partnachklamm en Höllentalklamm te lopen. Wil je ook nog de Wank op, of meerdere wandelingen maken in de omgeving, dan heb je absoluut meer tijd nodig. Ik zou aanraden om minimaal 2 tot 4 dagen in Garmisch-Partenkirchen te verblijven om de regio goed te ontdekken.

Een reis naar Garmisch-Partenkirchen is in elk seizoen de moeite waard. In de winter ziet het landschap er totaal anders uit en zijn er andere activiteiten mogelijk. Het is juist leuk om het verschil tussen zomer en winter zelf te ervaren.

Garmisch-Partenkirchen is een kleine stad in het zuiden van Beieren, vlak bij de grens met Oostenrijk. De stad ligt in het dal van de Loisach en wordt omringd door drie bergmassieven: het Wettersteingebirge, het Estergebirge en het Ammergebergte. Aan de rand van de stad ligt de Zugspitze, de hoogste berg van Duitsland.

Vanuit Utrecht is het ongeveer 8,5 uur rijden met de auto. Reis je met de trein, dan ben je tussen de 9 en 11 uur onderweg, afhankelijk van de route en overstappen. Een andere optie is om naar München te vliegen. Vanaf daar kun je met de trein of bus verder reizen naar Garmisch-Partenkirchen. Deze rit duurt ongeveer anderhalf uur.