Bij Turkije denk je al snel aan steden zoals Istanbul, Bodrum of Alanya. Leuke steden, maar behoorlijk toeristisch. Ga je meer naar het zuidoosten van het land is het toerisme een stuk verder weg en kun je het authentieke Turkije nog beleven. Tijdens mijn reis door Zuidoost-Anatolië bracht ik onder meer een bezoek aan Şanlıurfa, ook wel Urfa genoemd. Dit is één van de belangrijkste pelgrimssteden van Turkije. Een stad met een rijke geschiedenis en veel contrasten. In dit artikel kun je lezen wat je kunt zien en doen in Şanlıurfa.
Inhoudsopgave
- De stad van profeet Abraham en heilige vissen
- Doen in Şanlıurfa
- Balıklı göl en het Golbasi Park
- Mevlidi Halil Cami
- Grot van Abraham
- Urfa kasteel
- Ulu Cami
- Wandel door de bazaar
- Duiven op de bazaar
- Struin door de oude straten
- Bezoek de musea
- Kızılkoyun Necropolis
- Eten in Şanlıurfa
- Cift Magara
- Mesir macunu
- Mirra
- Overnachten in Şanlıurfa
- Is Şanlıurfa veilig?
- Hoe kom je er?
- Omgeving van Şanlıurfa
- Germuş Kilisesi
- Göbeklitepe
- Harran
- Tips voor een bezoek aan Şanlıurfa
Vergelijk vliegtickets en zoek de goedkoopste optie om naar Turkije te vliegen.
De stad van profeet Abraham en heilige vissen
Wie Şanlıurfa bezoekt zal vooral islamitische gelovigen tegenkomen. Voor hen is de stad de plek waar aartsvader Abraham is geboren. Abraham wordt door de moslim Ibrahim genoemd en wordt gezien als een profeet. Zowel in het christendom, jodendom en in de islam is hij een belangrijk persoon. Volgens de islamitische overlevering zou Abraham godenbeelden stuk hebben geslagen in Şanlıurfa omdat ze afgoderij waren. Koning Nimrod verklaarde Abraham de oorlog. Nadat Abraham vervolgens ook nog het hart van de dochter van de koning veroverde, werd hij ter dood veroordeeld. Koning Nimrod liet een brandstapel bouwen aan de voet van de heuvel en liet Abraham vanaf de heuveltop naar beneden gooien. God veranderde het vuur in water en het brandende hout veranderde in karpers. Profeet Abraham overleefde de val en belandde in een bed van rozen. De vissen werden heilig verklaard. Moslims komen nu in grote getale naar Şanlıurfa om de karpers te voeren. Door de vissen te voeren hopen ze dat Allah hen helpt. Bijvoorbeeld voor het genezen van ziektes, het krijgen van een baan of om de liefde te vinden.
Nog meer geschiedenis
Vroeger was Şanlıurfa niet alleen voor moslims een belangrijke bestemming, ook christenen kwamen hierheen. In de Bijbel wordt de plaats Harran genoemd, dat niet ver van Şanlıurfa gelegen is. God zou in Harran Abraham opdracht hebben gegeven om naar het beloofde land te trekken. Daarnaast had Şanlıurfa een van de oudste christelijke gemeenschappen ter wereld en was het het centrum van een kruisvaardersstaat. Destijds heette de stad nog Edessa. Van het fort waar de kruisvaarders verbleven is niet veel meer over en kerken werden omgebouwd tot moskeeën. De Armeense-orthodoxe gemeenschap werd aan het begin van de 20e eeuw verjaagd en vermoord.
Doen in Şanlıurfa
De stad, ook wel bekend als Urfa, is een smeltkroes van Turken, Koerden en Arabieren. Er zijn volop bezienswaardigheden in en rondom de stad en het is absoluut de moeite waard om Şanlıurfa goed te ontdekken. Hoewel ik twee nachten in Şanlıurfa heb overnacht, had ik slecht één volledige dag om de stad te verkennen. Ik heb veel kunnen zien, maar lang niet alles. Hieronder beschrijf ik de dingen die je zeker moet zien en doen in Şanlıurfa.
Balıklı göl en het Golbasi Park
De belangrijkste bezienswaardigheid van Şanlıurfa is zonder twijfel Balıklı göl. Deze rechthoekige vijver wordt ook wel ‘Het meer van de vissen’ of de ‘Vijver van Abraham’ genoemd. Het water zou zijn ontstaan toen de profeet Abraham van de heuveltop zou zijn gegooid. Balıklı göl ligt midden in het Golbasi Park en wordt omringd door veel groen, moskeeën, Koranscholen en theetuinen. Ook kun je het graf van Buluntu Haci Abdurrahman hier bezichtigen. Hij was één van de meest intellectuele inwoners van Urfa en gaf les aan studenten die later moefti of prediker werden. Tijdens zijn begrafenis werd hij door zijn bewonderaars op de schouders naar zijn laatste rustplaats gebracht.
Er is nog een tweede rechthoekige vijver; Ayni Zeliha. Veel mensen zullen zich rondom het water bevinden, waar ze de heilige karpers voeren en hopen op de hulp van Allah. De meeste vissen zijn behoorlijk dik omdat ze rijkelijk worden gevoerd. Volgens de overlevering zouden mensen blind worden als ze de karpers proberen te vangen. Het Golbasi Park is goed onderhouden en is een plek waar mensen samenkomen. Op verschillende plekken in het park vind je restaurants waar mensen even de verkoeling opzoeken en een versnapering halen.
Mevlidi Halil Cami
De Mevlidi Halik Cami is de oudste moskee van de stad. In eerste instantie stond hier een synagoge, maar deze werd in de 16e eeuw omgebouwd tot de moskee. De Mevlidi Halik Cami wordt omschreven als de mooiste moskee van Şanlıurfa en is een populaire attractie. Met name tijdens het vrijdaggebed kan het hier behoorlijk druk zijn. De moskee is gelegen in het Golbasi Park en is zeker de moeite waard om eens van binnen te bewonderen.
Grot van Abraham
Achter de Mevlidi Halil Cami bevindt zich de grot waar profeet Abraham zou zijn geboren en de eerste jaren van zijn leven zou hebben gewoond. Zijn moeder zou hem hier verborgen hebben gehouden voor koning Nimrod. In een droom had de koning een visioen gekregen dat een nieuwgeborene hem van zijn troon zou stoten, daarop gaf hij het bevel op alle baby’s te vermoorden.
De grot heeft twee ingangen; één voor de mannen en één voor de vrouwen. Voordat je de grot in gaat moet je je schoenen uit doen en entree betalen. Via een kleine gang loop je vervolgens naar een kleine ondergrondse ruimte. Hier kun je van achter een glas de grot in staren die onder wat staat. In de ruimte waar je je bevindt kun je water tappen. Het water zou heilig zijn en een genezende werking hebben.
Urfa kasteel
Bovenop de heuvel staan de overblijfselen van het oude kasteel van Urfa. Het is onbekend hoe oud het kasteel is, maar enkele delen van het kasteel komen uit de 9e eeuw. De heuvel staat bekend als Nimrod Kürsesi (Nimrod’s preekstoel). Volgens de overlevering zou de Profeet Abraham vanaf hier naar beneden zijn gegooid. Het verhaal kennen we inmiddels… Vanuit het Gölbasi Park slingert een voetpad naar de ingang van het kasteel. Jammer genoeg was het kasteel tijdens mijn bezoek gesloten. Of het kasteel ooit nog open gaat is maar de vraag. Op andere blogs heb ik gelezen dat de restanten van het kasteel in slechte staat verkeren en daarom gesloten is voor bezoekers. Alsnog is het de moeite om even naar boven te wandelen, want vanaf de heuvels heb je een fraai uitzicht over de oude stad.
Ulu Cami
Iets buiten het centrum staat een belangrijke moskee, de Ulu Cami moskee. Deze Seldjoekse moskee werd gebouwd in de 12e eeuw op de restanten van een oude kerk. Het ontwerp van de moskee is gebaseerd op moskee van Aleppo.
Wandel door de bazaar
De beste manier om een stad in Turkije te leren kennen is door een wandeling te maken door de bazaar. De bazaar van Şanlıurfa is een doolhof van smalle straatjes en steegjes en op iedere hoek wacht je weer een nieuwe verrassing. Er is werkelijk waar van alles te koop. Kleding, etenswaar, speelgoed, schapenwol, keukengerei, schapenwol of gewoon schapenkoppen en zelfs wapens. Alles ligt hier in massa’s opgestapeld.
De bazaar lijkt in geen velden of wegen op de bazaar in Istanbul bijvoorbeeld. Ook de bazaar in Gaziantep is totaal anders, terwijl dit toch niet heel ver van Şanlıurfa is. Deze bazaar is echt gericht op de lokale bevolking en dat maakt het zo authentiek. De mensen zijn super vriendelijk en gaan graag op de foto. Bekijk ook zeker even de hans die in het doolhof ‘verstopt’ zijn. Bij de Gümrük Hanı en de Barutçu Hanı kun je even bijkomen van alle indrukken die je hebt opgedaan.
Duiven op de bazaar
Ook is er een gedeelte in de bazaar waar duiven worden verkocht. Het houden van duiven is een passie van de lokale bevolking. De mensen geloven dat duiven hen beschermen tegen problemen en ongelukken en waar duiven worden gevoerd is er geluk en vruchtbaarheid. Sommige duiven krijgen van hun ‘baasje’ kleurrijke oorbellen en/of enkelbandjes. Duivenliefhebbers komen samen in de zogenaamde ‘vogel cafés’ en eens per jaar is er een festival genaamd ‘Duivenoorlog’.
Struin door de oude straten
Met de wirwar aan straatjes is het soms leuk om gewoon even te verdwalen. Gebruik geen Google Maps en duik alle zijstraatjes in. Je komt op verrassende locaties terecht waar het behoorlijk rustig is. De smalle straatjes waar de lokale bevolking woont voelt aan alsof je in het Midden-Oosten bent. Een totaal ander sfeertje als in het drukkere centrum. De oude stad wordt omringd door het Karakoyun kanaal, waar je ook enkele bezienswaardigheden kunt vinden. Bij het kanaal kun je drie oude bruggen bewonderen, waaronder de belangrijke Millet Bridge.
Bezoek de musea
Şanlıurfa telt twee musea die de moeite waard zijn om te bezoeken; Het Archeologisch Museum van Şanlıurfa en het Halellibahce Mozaïekmuseum. Beide musea liggen dicht naast elkaar en met een kaartje kun je ze allebei bezoeken. Het archeologische museum vertelt het verhaal over de geschiedenis van de regio. Een groot deel is gewijd aan Göbeklitepe en andere Tektek-heuvels. Het museum telt drie verdiepingen en is behoorlijk groot. Op vijf minuten wandelen kun je daarnaast het mozaïekmuseum bezoeken. Hier kun je bijzondere mozaïeken bewonderen die zijn ontdekt tijdens drainagewerkzaamheden in 2006.
Kızılkoyun Necropolis
Een andere hotspot van Şanlıurfa die ik helaas heb overgeslagen is Kızılkoyun Necropolis. Dit is een archeologische vindplaats in de buurt van het Archeologische Museum. Het wordt gezegd dat deze archeologische site één van de oudste van Turkije is. Kızılkoyun Necropolis bestaat uit 133 rotsgraven die zo’n 2000 jaar oud zijn. Verder zijn hier Romeinse graven, reliëfs en mozaïeken. Bezoekers hebben slechts toegang tot een klein deel van deze site, omdat sommige grotten worden gebruikt door de lokale bevolking.
Eten in Şanlıurfa
Een specialiteit van Şanlıurfa is geroosterd schapenhart. Mocht je van orgaanvlees houden, zou je dit gerecht eens kunnen overwegen. Zelf ben ik absoluut geen liefhebber van orgaanvlees. Gelukkig zijn er nog genoeg andere specialiteiten. Vrijwel in iedere stad heb je een andere variant op de kebab en ze smaken overal ook echt anders. Urfa kebab heeft veel weg van de Adana kebab en is een mix van rundergehakt en lamsvlees. Het vlees wordt gemengd met ui, knoflook en verschillende kruiden. Vervolgens wordt het vlees samen gekneed en aan grote metalen spiesen bereid. Het verschil tussen de Adana en Urfa kebab is de hoeveelheid rode peper. De Urfa-variant bevat een stuk minder rode peper en is daardoor minder pittig.
Cift Magara
Voor het avondeten kan ik Cift Magara aanraden. Dit restaurant is gelegen in de heuvels. Voor de ingang heb je al een geweldig uitzicht over de stad. De keuken en eetzaal zijn uitgehouwen uit een rots en zorgen voor een fijne verkoeling. Op de kaart staan verschillende lokale specialiteiten, waaronder schapenhart en de Urfa kebab.
Mesir macunu
Op de bazaar kwam ik een man tegen die mesir macunu verkocht. Dit kleurrijk snoepje komt oorspronkelijk uit de stad Menisa in het westen van Turkije. Vroeger was de mesir macunu nog een pittige pasta met een helende werking. De mesir macunu die ik proefde is mierzoet en behoorlijk plakkerig. Kleine hoeveelheden van de kleurrijke pasta worden als een soort lolly op een stokje geplakt. Het ziet er hartstikke leuk uit, maar als je het glazuur op je tanden wil houden zou ik niet alles opeten.
Mirra
Een andere lokale specialiteit die ik zeker wilde proeven is mirra. Dit is een bittere koffie die een belangrijk onderdeel is van het dagelijks leven in de zuidoostelijke regio van Turkije. De koffie wordt meerdere malen te zetten. Mirra wordt vooral gedronken bij speciale aangelegenheden. Het is gebruikelijk dat degene die serveert een kopje zonder handvaten voor de helft vult en aan de gast geeft. Deze gast drinkt het op, vult het kopje weer voor de helft en geeft het aan een andere gast. Het kopje gaat dus rond en komt uiteindelijk terug bij degene die het kopje als eerste heeft geserveerd. Als dit niet goed gaat, moet het kopje gevuld worden met goud of moet je trouwens met degene die de koffie heeft geserveerd.
Overnachten in Şanlıurfa
Rondom het Golbasi Park vind je behoorlijk wat boutique hotels. Veel van deze hotels zijn gevestigd in historische gebouwen met een rijke geschiedenis. Ik heb in het Elçi Konağı Butik Otel overnacht, dat gevestigd is in zo’n historisch herenhuis. Het is een prachtig en karakteristiek hotel met vriendelijk en behulpzaam personeel. De kamers zijn ruim en alle faciliteiten zijn aanwezig. Op de binnenplaats kun je een goede indruk krijgen hoe een traditioneel herenhuis eruit ziet. Je kunt de trappen op en vanaf verschillende etages mooie foto’s maken. Op de binnenplaats wordt het ontbijt en het avondeten geserveerd en je kunt er ‘s avonds een alcoholische versnapering nuttigen. In deze regio is het niet gebruikelijk dat er alcohol wordt gedronken, dus mocht je ‘s avonds zin hebben in een biertje, wijntje of een raki; dan zit je hier dus goed. Vanuit het hotel bereik je het centrum van Şanlıurfa te voet binnen een kwartier.
Bekijk hier alle hotels in Şanlıurfa
Is Şanlıurfa veilig?
Veel buitenlandse toeristen vermijden het zuidoosten van Turkije. Şanlıurfa ligt op slechts 50 kilometer van de Syrische grens en het was in het verleden behoorlijk onrustig in deze regio. Het conflict is bijna over, maar het wordt nog altijd afgeraden om dicht bij de Syrische grens te komen. Van enige onrust heb ik helemaal niets gemerkt tijdens mijn bezoek aan Şanlıurfa. Ja, we werden wel eens lastig gevallen door wat mensen die geld van ons wilden hebben. Ook had ik het idee dat niet iedereen het kon waarderen dat ik in een korte broek rondliep. Maar over het algemeen hebben we alleen maar vriendelijke mensen ontmoet. Hoewel ik wel waakzaam was, heb ik me geen moment onveilig gevoeld.
Hoe kom je er?
Je kunt vanaf Istanbul, Ankara en Izmir vliegen op Şanlıurfa. De luchthaven ligt op zo’n 35 kilometer van de stad af, maar je kunt vervolgens de bus nemen. Vanuit Gaziantep, Mardin, Diyarbakir en Adana rijden ook bussen naar Şanlıurfa. Het busstation is zo’n 4 kilometer ten noorden van de oude stad. De makkelijkste manier is natuurlijk om een auto te huren zodat je de omgeving eenvoudig kunt verkennen.
Omgeving van Şanlıurfa
Vanuit Şanlıurfa kun je ook nog enkele uitstapjes maken. Onder meer één van de oudste tempels ter wereld ligt niet ver van de stad af en is absoluut de moeite waard om te bezoeken. Hieronder vind je enkele bezienswaardigheden in de buurt van Şanlıurfa.
Germuş Kilisesi
De Germuş Kilisesi is een Armeense kerk uit 1881. Deze kerk is inmiddels een ruïne geworden, maar kun je wel gratis bezoeken. Misschien heeft de kerk zijn glans verloren, je kunt er binnen prachtige foto’s maken. Zeker wanneer het zonlicht door de ramen van het plafond schijnt. Een korte stop bij de Germuş Kilisesi is zeker de moeite waard.
Göbeklitepe
Op zo’n 20 kilometer van Şanlıurfa vindt je één van de meest bijzondere archeologische sites van Turkije. Göbeklitepe is 11.500 jaar oud en daarmee het oudste tempelcomplex ter wereld. Het complex bestaat uit enkele T-vormige pilaren die versierd zijn met reliëfs van dieren, abstracte pictogrammen en armen van mensen. De UNESCO heeft deze locatie in 2018 op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Men heeft tot op heden slechts 10% van het gebied bloot kunnen leggen, dus er bestaat een grote kans dat ze in de nabije toekomst nog veel meer zullen ontdekken. Mocht je voldoende tijd hebben, kun je ook een soortgelijke tempelcomplex bezoeken. Karahantepe ligt iets meer afgelegen, is een stuk kleiner, maar is gratis te bezoeke
Harran
Een andere locatie die je zeker niet mag overslaan is Harran. Deze stad ligt vlakbij de Syrische grens en is één van de oudste steden ter wereld. Volgens het oude testament zou de profeet Abraham hier hebben gewoond en zouden Adam en Eva na hun verbanning uit het paradijs in de buurt van Harran hebben geleefd. Harran staat tegenwoordig vooral bekend om de typische ‘bijenkorfhuisjes’. Een aantal van deze huisjes worden door de lokale bevolking gebruikt als opslag, maar op sommige plekken kun je de huisjes van binnen bewonderen. Lokale gidsen proberen toeristen hier een beetje uit te melken, dus ga vooral op eigen gelegenheid een rondje maken door Harran.
Tips voor een bezoek aan Şanlıurfa
- Plan je reis naar Şanlıurfa in het voorjaar of najaar. In de zomer kan de temperatuur oplopen tot zo’n 40 graden.
- Heb je een huurauto? Bij de meeste hotels kun je gratis langs de straat parkeren.
- Slechts weinig mensen spreken Engels. Het is handig om een paar woordjes Turks te spreken of bereid je voor met Google Translate.
- Boek je hotel rondom het Golbasi Park. Je kunt het centrum dan gemakkelijk te voet bereiken.
- Vrouwen moeten een hoofddoek meenemen als je van plan bent om religieuze plekken te bezoeken.
- Draag gepaste kleding, niet iedereen vond het even leuk dat ik met een korte broek rond wandelde.
- Vraag vooraf aan de mensen of je een foto mag maken. Ze staan graag op de foto, maar het is wel zo netjes als je het vooraf even vraagt.
Plan je reis naar Şanlıurfa
- Şanlıurfa is met het vliegtuig bereikbaar via Istanbul, Ankara of Izmir. Klik hier voor de goedkope vliegtickets.
- Heb je een huurauto nodig? Vergelijk de prijzen bij Sunny Cars, EasyTerra of Rentalcars.com.
- Een hotelkamer kun je het beste boeken via booking.com. Voor alternatieven kun je kijken bij Trivago.
- Tours en tickets kun je eenvoudig vooraf boeken bij Getyourguide.com.
- Koop bij bol.com een reisgids.
Ik ben niet op zoek naar de toeristische hotspots die iedereen kent. Liever ga ik op zoek naar de hidden gems. Ik neem graag de tijd om een stad of regio goed te ontdekken en duik graag even de natuur in. Ooit begonnen met het bouwen van een website waar ik schreef over mijn reizen. Zo is Reizen & Reistips ontstaan. In 2024 de ultieme beloning voor mijn werk gekregen met de Golden Pen Award!
Het onderhouden van Reizen & Reistips kost tijd en geld. Vinden jullie mijn verhalen leuk en willen blijven genieten van mijn reisavonturen? Dan kunnen jullie mij steunen door op deze site tours of accommodaties te boeken. Ook kunnen jullie mij een kleine gift sturen via Buy me a Coffee (of een biertje). Alvast bedankt!