Ons avontuur in de Boliviaanse Amazone

Één van de laatste onaangeroerde stukjes tropisch regenwoud in de Amazone. Geologen en biologen noemen het gebied ‘het meest biodiverse stukje aarde’. Hier kunnen bezoekers nog een beeld krijgen hoe het Amazone gebied er ooit uit heeft gezien. In het diepe oerwoud leven nog indianenstammen, ver verwijdert van de bewoonde wereld. En ook qua dieren- en plantenleven is het een ongelooflijk rijk gebied.

Dit wilden we zeker gaan zien. In Rurrenabaque boekten we een vierdaagse tour naar Ecocamp Berrraco del Madidi. Gedurende deze tour hadden we onze eigen gids Pedro. Om hier te komen moesten we met een boot tegen de stroming in de diepe jungle in. Omdat het de dagen ervoor behoorlijk had geregend, was het water behoorlijk wild en dreven complete bomen weg. Door de enorme stroming waren we ruim 6 uur onderweg om  het ecocamp te bereiken.

Het Parque Nacional Madidi is volgens geologen en biologen ‘het meest biodiverse stukje aarde’ en één van de laatste onaangeroerde stukjes tropisch regenwoud van de Amazone.

Eenmaal aangekomen bij ons ecocamp kregen we onze tent aangewezen. Onze tenten stonden behoorlijk ver uit elkaar en het was enkele minuten lopen om bij de gemeenschappelijk ruimte te komen waar we kunnen eten. Halverwege zijn de toiletten en douches. Geen warm water en geen stroom. Alleen wanneer het echt nodig is wordt de generator aangezet en is er stroom. Wanneer er gasten verblijven is ook een kok aanwezig. Het eten moet worden meegenomen vanuit Rurrenabaque en wanneer de gasten weer weg gaan, gaat de kok mee terug.

Het klimaat in de jungle is behoorlijk klam. De matrassen in onze tent waren daarom vochtig en roken naar schimmel. Niet bepaald fris om hierop te moeten liggen. ‘s Avonds werden we compleet lek gestoken door de enorme hoeveelheid muggen. Je moet er iets voor over hebben.

De lijst met dieren die in dit Amazonegebied leven is eindeloos. Jaguars, beren, tapirs en verschillende apen bijvoorbeeld. Maar ook 11% van alle vogels ter wereld komen hier voor. Dat zijn indrukwekkende feiten. Op internet had ik meerdere artikelen gelezen en prachtige foto’s gezien. Ik had de hoop dat wij ook zoveel bijzondere dieren zouden gaan zijn tijdens onze vier dagen in de jungle. Dit bleek uiteindelijk behoorlijk tegen te vallen, ondanks dat we iedere dag enkele bijzondere dieren of vogels konden zien. En dat is op zich niet geheel onlogisch als je bedenkt hoe uitgestrekt en hoe dichtbegroeid de jungle is. Je moet gewoon ontzettend veel geluk en geduld hebben. In de namiddag hebben we op een uitkijkplatform gewacht bij een potentiële drinkplaats van de tapir. Doodse stilte en vooral geen geluid maken. Allereerst werden we getrakteerd op enkele kleine parkietjes en ara die de kleurrijke vogels daarna wegjaagde. Daarna gebeurde er lange tijd niets, tot een Blue Throated Piping Guan aangevlogen kwam. De vogel was continu op zijn hoede en schrok een aantal maal. Natuurlijk dachten wij dat er een tapir in de buurt was, of misschien wel een jaguar, maar helaas. De jaguar, tapir of beer hebben wij niet gezien, maar wel onderstaande dieren.

11% van alle vogels ter wereld komen voor in de Boliviaanse Amazone.

We moesten de knop omzetten dat we niet veel dieren zouden gaan zien. In plaats daarvan genoten we van de junglewalks die we maakten met Pedro. Wanneer je je bedenkt dat je misschien wel op plekken loopt waar nog nooit een Westers persoon is geweest, dan is dat bijzonder. Wij wandelden niet zomaar over paden. Nee, we moesten rivieren oversteken, rotsen beklimmen (en afdalen) en liepen tussen tropische planten en bomen. Gelukkig hadden we bij het ecocamp rubberen laarzen die we konden lenen voor deze wandelingen. Jammer genoeg had ik de pech dat ik een laars had gepakt die lek was. Mijn hele voet werd helemaal nat nadat ik door een rivier heen ploegde. Vier dagen lang kwamen we helemaal niemand tegen te komen.

We moesten Pedro volledig vertrouwen dat hij de weg wist. Het viel mij op dat hij continu bezig was om takjes te breken of ze met een mes af te hakken, waarschijnlijk om de weg terug te kunnen vinden. Hans en Grietje met de broodkruimels, maar dan in de jungle. Dan is het natuurlijk zaak om dicht bij de rivier te blijven voor goede oriëntatiepunten. Maar wat als je te ver van de rivier af bent en je echt geen idee hebt waar je bent? Pedro testte ons uit.

Op een bepaald moment vroeg Pedro ons om de weg terug te vinden. Vol goede moed ging ik op zoek naar de gebroken takjes. Een aantal kon ik er nog wel vinden, maar op een gegeven moment was ik het spoor kwijt. Ik zou gegarandeerd verdwalen in deze jungle. Pedro vermaakte zich natuurlijk kostelijk om onze onkunde.

Pedro testte ons uit en wij zouden gezakt zijn. Je zou hier maar verdwalen. Het overkwam Yossi Ghinsberg in 1981. De Israëlische avonturier was 21 jaar toen hij samen met Kevin Gale, een andere avonturier, ging raften over de Tuichi River. Bij een waterval ging het mis en raakten ze elkaar kwijt. Gale kon voor de waterval nog aan land komen en werd niet veel later gered door lokale vissers, Ghinsberg werd door het water verder meegesleurd. Vier dagen lang zocht hij in de diepe jungle naar zijn reismaatje, zonder voedsel en uitrusting. Drie weken lang was hij alleen in jungle met alle gevaren. Hij werd bijna het prooi van roofdieren, werd gebeten door gigantische rode mieren en verdronk bijna na een overstroming van de rivier. Hij overleefde door het eten van bessen en fruit in het bos, het vinden van eieren en zelfs het eten van een aap die uit de boom viel. Zijn fysieke toestand ging drastisch achteruit en zijn voet begon te rotten door de schimmels. Op het moment dat hij zich verzoende met de dood, hoorde hij een motorboot in de verte. Lokale vissers en zijn reismaatje Gale hadden hem weten te vinden.

Ghinsberg schreef een boek over zijn ‘avontuur’ genaamd Jungle: A Harrowing True Story of Survival. Het verhaal werd in 2014 verfilmd met een hoofdrol voor de Harry Potter acteur Daniel Radcliffe. Jammer genoeg werd de film niet opgenomen in Bolivia zelf, maar in Colombia.

In 1981 overleefde Yossi Ghinsberg zonder voedsel en uitrusting drie weken in de jungle. Hij schreef er een boek over en er werd een film over gemaakt.

Maar hoe lang is het gebied nog ongerept? Het Amazonegebied is al voor een groot deel verwoest door boskap, de aanleg van wegen en urbanisatie. Deze gevaren dreigen ook voor het Parque Nacional Madidi. Er zijn plannen om een elektriciteitsdam te bouwen waardoor een groot deel van de natuur onder water komt te staan. In Bolivia verdwijnt jaarlijks ruim 2500 kilometer aan Boliviaanse natuur door de aanleg van wegen en boskap. En ook Madidi wordt niet gespaard. Het zijn zorgwekkende ontwikkelingen die ervoor kunnen zorgen dat dit gebied volledig verwoest zal worden. Geniet ervan zolang het nog kan, zou ik haast zeggen.

Het Amazonegebied is al voor een groot deel verwoest door boskap, de aanleg van wegen en urbanisatie en ook Parque Nacional Madidi wordt bedreigd.

Vanuit Parque Nacional Madidi had ik nog een mooi souvenir mee naar huis genomen. Daar kwam ik pas weken later achter. Op het moment dat we op een platform aan het wachten waren op tapirs, werden we compleet lek geprikt door muggen. We zaten helemaal onder de muggenbulten toen we uit de jungle terugkwamen. Inmiddels waren we dat wel gewend, want ook in het Parque Nacional Gran Chaco del Ka’Ia werden we helemaal lek geprikt door agressieve muggen. Hier helpt deet totaal niet.

Kennelijk ben ik niet alleen maar door muggen geprikt. Toen ik eenmaal thuis was, bleven twee muggenbulten verdacht lang op mijn arm zitten. De bulten hadden een klein wondje waar vocht uit kwam. In eerste instantie dacht ik nog dat ik ze open had gekrabt. Maar toen ik ook vreemde tintelingen begon te voelen in mijn arm wist ik dat dit geen muggenbulten waren. Ik plakte een stuk tape op de bulten in de ochtend en haalde deze er ‘s avonds pas af. Tot mijn grote schrik zag ik dat er een beest uit mijn arm kwam! Ik had twee larven van een botfly in mijn arm zitten. De botfly is een horzel die zijn larven laat parasiteren in levende wezens. De enige soort die op een mens parasiteert is de Dermatobia hominis. De horzel zelf steekt niet, maar laat de larven transporteren door een mug. Wanneer een mug bijt, kruipt de larve door het gaatje van de muggenbeet naar binnen. In de huid eten ze het vlees zodat ze kunnen groeien. Wanneer ze volgroeid zijn verlaten ze verlaten ze de gastheer om in de bodem te ontpoppen.

No way dat ik die nacht zou gaan slapen met dat ongedierte in mijn arm. Ik probeerde de beesten nogmaals naar buiten te lokken door de wond af te dichten en ze eruit te drukken zodra ze naar lucht happen. Het lukte me om de eerste larve eruit te duwen. Daar lag het beest dan op een stuk toiletpapier, walgelijk. Omdat de ander meer aan de binnenzijde van mijn bovenarm zat, kon ik er niet goed bij. Op het moment dat ik ‘m uit probeerde te drukken hoorde ik een knappend geluid en de larve kroop weer in mijn huid. Ik kreeg ‘’m er niet uit. De volgende dag ben ik naar de huisarts gegaan. Zij hadden nog nooit van deze dieren gehoord. Na even aandringen wilden ze het dier eruit snijden, maar ze wilden het wel graag filmen. Met een camera gericht op mijn arm werd ik opengesneden, maar de larve konden ze niet vinden. Waarschijnlijk heb ik de larve kapot gedrukt en is het als het ware verschrompeld in mijn huid. Het is één van de meest ranzige dingen die ik ooit in mijn leven heb meegemaakt.